- obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej,
- obywateli państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)
- stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym - Norwegia, Lichtenstein, Islandia
- obywateli Konfederacji Szwajcarskiej,
- członków rodzin obywateli, o których mowa w pkt 1-3, którzy do nich dołączają lub
z nimi przebywają.
Prawo stałego pobytu przed upływem 5-letniego okresu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej nabywa:
- pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek (np. prowadząca własną firmę),
która w chwili zakończenia wykonywania pracy lub innej działalności zarobkowej we
własnym imieniu i na własny rachunek (np. prowadziła własną firmę) osiągnęła wiek
emerytalny określony przez polskie przepisy, dotyczące ubezpieczenia emerytalnego
lub osoba, która zakończyła wykonywanie pracy w celu przejścia na wcześniejszą emeryturę
(jeżeli przedtem przez okres 12 miesięcy wykonywała pracę lub inną działalność zarobkową
we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium RP i przebywała na terytorium
RP nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 3 lata),
- pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek (np. prowadząca własną firmę),
która zaprzestała wykonywania pracy lub innej działalności zarobkowej we własnym
imieniu i na własny rachunek na terytorium RP z powodu trwałej niezdolności do pracy,
jeżeli przebywała na terytorium RP nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 2 lata,
- pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek (np. prowadząca własną firmę),
która po 3 latach nieprzerwanego pobytu i wykonywania pracy lub innej działalności
zarobkowej we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium RP wykonuje pracę
lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu i na własny rachunek w innym państwie
członkowskim, przebywając nadal na terytorium RP, dokąd powraca co najmniej raz
w tygodniu.
Wymogów dotyczących długości nieprzerwanego pobytu i wykonywania pracy lub innej
działalności zarobkowej we własnym imieniu i na własny rachunek, o których mowa
w pkt 1, oraz wymogu dotyczącego długości nieprzerwanego pobytu, o którym mowa w
pkt 2, nie stosuje się do małżonka obywatela polskiego.
Wymogu dotyczącego długości nieprzerwanego pobytu, o którym mowa w pkt 2, nie stosuje
się, gdy zaprzestanie wykonywania pracy lub innej działalności zarobkowej we własnym
imieniu i na własny rachunek nastąpiło z powodu trwałej niezdolności do pracy wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Do okresów pracy lub wykonywania innej działalności zarobkowej we własnym imieniu
i na własny rachunek zalicza się okresy:
- pozostawania bez pracy w przypadku zarejestrowania w powiatowym urzędzie pracy,
- przerw w pracy lub w wykonywaniu innej działalności zarobkowej we własnym imieniu
i na własny rachunek niezależnych od woli osoby, o której mowa wyżej,
- nieświadczenia pracy lub niewykonywania innej działalności zarobkowej we własnym
imieniu i na własny rachunek wskutek okresowej niezdolności do pracy z powodu choroby
lub wypadku.
Prawo stałego pobytu, które nabył pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek
na podstawie art. 45, nabywa także członek rodziny przebywający z nią na terytorium
RP, bez względu na posiadane obywatelstwo.
W przypadku śmierci pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek (np. prowadzącej
własną firmę) w okresie wykonywania pracy lub innej działalności zarobkowej we własnym
imieniu i na własny rachunek przed nabyciem prawa stałego pobytu, członek rodziny,
który w dniu śmierci przebywał z nim na terytorium RP, nabywa
prawo stałego pobytu, bez względu na posiadane obywatelstwo, jeżeli:
- pracownik lub osoba pracująca na własny rachunek do dnia śmierci przebywała na terytorium
RP nieprzerwanie przez okres 2 lat albo
- śmierć pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek nastąpiła wskutek wypadku
przy pracy lub choroby zawodowej.
Pobyt na terytorium RP uważa się za nieprzerwany, w przypadku gdy przerwy w
nim nie przekroczyły łącznie 6 miesięcy w roku.
Pobytu na terytorium RP nie przerywa opuszczenie
tego terytorium na okres dłuższy niż wyżej określony z powodu:
- odbycia obowiązkowej służby wojskowej,
- ważnej sytuacji osobistej, w szczególności ciąży, porodu, choroby, studiów, szkolenia
zawodowego, oddelegowania, która wymaga pobytu poza tym terytorium RP, pod warunkiem,
że okres ten nie jest dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
Pobyt na terytorium RP przerywa wykonanie decyzji o wydaleniu
obywatela UE lub członka rodziny niebędącego obywatelem UE.