Spotkanie wojewody małopolskiego z samorządowcami z regionu nowosądeckiego

2018-01-15

W Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu wojewoda małopolski Piotr Ćwik oraz przedstawiciele Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego spotkali się z samorządowcami z regionu nowosądeckiego. Główna część spotkania dotyczyła trzech tematów: realizacji programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020, ustawy dekomunizacyjnej, a także repatriacji oraz legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w województwie małopolskim.

Podczas otwarcia konferencji Piotr Ćwik nawiązał m.in. do sprawy przejmowania przez Urząd Wojewódzki zadania koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w obszarze świadczeń rodzinnych i wychowawczych. Wojewoda poruszył również kwestie budowy nowych dróg w regionie (tzw. „sądeczanki”) oraz obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Wspomniał także o powołaniu pełnomocnika i rady ds. repatriantów.

- Jestem tu dziś, aby z Państwem rozmawiać o Waszych sprawach, problemach i sukcesach – powiedział wojewoda do samorządowców.

Oto prezentacja zagadnień szerzej omówionych podczas spotkania.

1) Ustawa dekomunizacyjna

Podstawę prawną działań stanowią:
• ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. poz. 744) - wejście w życie 2 września 2016 r. ,
• ustawa o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej z dnia 22 czerwca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1389) - wejście w życie 21 października 2017 r. („nowelizacja czerwcowa”),
• ustawa o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej z dnia 14 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2495) - wejście w życie 7 stycznia 2018 r. („nowelizacja grudniowa”).

Nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, nadawane przez jednostki samorządu terytorialnego nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować (ust. 1).

Realizacja przepisów ustawy następuje w 3 etapach (według 3 rodzajów spraw): zmiana nazw ulic – w terminie do 2 września 2017 r.; zmiana nazw instytucji – w terminie do 21 października 2018 r.; usuwanie pomników – w terminie do 31 marca 2018 r.

Zarządzenie zastępcze jest wydawane w oparciu o opinię IPN, podlega publikacji w Dz. Urz. Woj. Małopolskiego i podlega wykonaniu, począwszy od dnia wejścia w życie. Wykonanie zarządzenia zastępczego przez jednostki samorządu terytorialnego powinno nastąpić w terminie 30 dni od dnia jego wejścia w życie. Sankcją za niewykonanie zarządzenia zastępczego jest wykonanie dyspozycji wojewody na koszt jednostki samorządu terytorialnego.

Skarga do sądu administracyjnego na zarządzenie zastępcze, o którym mowa w art. 3 ust. 1 (dotyczącym tzw. nowych nazw ulic – nadanie nowej nazwy celem określenia adresatów wobec bezskutecznego upływu terminu dla rady gminy) oraz art. 6 ust. 2 (dotyczącym „starych nazw ulic”), przysługuje jednostce samorządu terytorialnego albo związkowi, o którym mowa w art. 4, jedynie w przypadku, gdy brak możliwości wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1, wynikał z przyczyn niezależnych od tej jednostki albo związku.

W przypadku nadania nazwy w trybie zarządzenia zastępczego jej zmiana przez jednostki samorządu terytorialnego (a także związki) wymaga uprzedniej zgody IPN oraz właściwego miejscowo wojewody.

W województwie małopolskim podjęto następujące działania w celu uporządkowania przestrzeni publicznej w zakresie nazw istniejących w dniu wejścia w życie ustawy: zidentyfikowano 94 przypadki nazw ulic wymagających zmian (z informacji JST oraz wykazu IPN), w odniesieniu do 69 przypadków samorządy dokonały zmian we własnym zakresie, w odniesieniu do 25 przypadków wojewoda wystąpił do IPN o opinię potwierdzającą zgodność lub niezgodność nazwy z ustawą, w odniesieniu do 9 nazw ulic wojewoda wydał zarządzenia zastępcze nadające nowe nazwy ulic, w odniesieniu do pozostałych przypadków wojewoda oczekuje na opinie IPN-u.

2) Repatriacja oraz legalizacja pobytu i pracy cudzoziemców w Małopolsce i regionie

Repatriacja
Ustawa o repatriacji ma umożliwić powrót do kraju tym osobom bądź ich przodkom, które na skutek deportacji, zesłań i innych prześladowań narodowościowych i politycznych nie mogły się w Polsce nigdy osiedlić. Gmina ma dwie możliwości:
- może zaprosić konkretną, wskazaną z imienia i nazwiska rodzinę;
- może wystosować zaproszenie bez imiennego wskazania repatriantów.

Zaproszenia przekazywane są do konsulatu za pośrednictwem wojewody i ministra właściwego do spraw wewnętrznych (uchwała Rady Gminy, stanowiąca zaproszenie dla repatrianta, musi zawierać zobowiązanie zapewnienia warunków do osiedlenia się przez okres nie krótszy niż 2 lata).

Gminie, która zapewni lokal mieszkalny repatriantowi, udziela się dotacji z budżetu państwa na podstawie porozumienia zawartego z właściwym wojewodą. Powiat nowosądecki nie włączał się dotąd w program repatriacyjny. W tym roku chęć zaproszenia dwóch rodzin repatriantów wyraziła gmina Stary Sącz. Podjęto już w tym celu stosowne działania. Nowy Sącz i Sądecczyzna mogą być atrakcyjnym terenem dla repatriantów. Nowy Sącz jest postrzegany jako miasto stwarzające dobry klimat dla biznesu, z niezłą infrastrukturą komunalną, oświatową czy kulturalną, o wysokich walorach krajobrazowych.

Legalizacja pobytu i pracy cudzoziemców
W ostatnim czasie mamy do czynienia z lawinowym wzrostem liczby spraw z zakresu legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Małopolsce. Kraków i Nowy Sącz to wiodące regiony, które skupiają firmy świadczące usługi outsourcingowe (wiodący obszar w Europie Środkowej) oraz z branży IT i ITC, zatrudniające cudzoziemców.

Prognozy ruchów migracyjnych na poziomie regionalnym zakładają, iż utrzyma się tendencja stałego wzrostu liczby obywateli państw trzecich (szczególnie obywateli Ukrainy i Białorusi) ubiegających się o prawo pobytu i pracy w Małopolsce, zwłaszcza na terenie Krakowa i Nowego Sącza.

Wobec powyższego Wojewoda Małopolski pozyskał środki w ramach Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, które m.in. zostaną przeznaczone na doposażenie służb Wojewody Małopolskiego realizujących zadania z zakresu legalizacji pobytu i pracy obywateli państw trzecich (Kraków, ul. Przy Rondzie 6, delegatura Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 52) w sprzęt IT i wdrożenie nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych i multimedialnych wspierających realizację zadań dotyczących obywateli państw trzecich.

3) Program Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020

Program jest realizowany w ramach celu „Europejska Współpraca Terytorialna” polityki spójności Unii Europejskiej.
Program jest dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Całkowita kwota środków alokowanych z tego Funduszu na lata 2014-2020 to 154 988 723 euro. Dofinansowanie ze środków EFRR udzielane jest w formie bezzwrotnej dotacji, na zasadzie refundacji poniesionych wydatków i wynosi maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowalnych projektu. Pozostałe środki zapewniane są przez partnerów projektów jako tzw. współfinansowanie krajowe.

Dofinansowanie w ramach Programu przeznaczone jest wyłącznie na realizację projektów wpisujących się w jego cele, realizowanych w obszarze wsparcia, tj. w określonych regionach przygranicznych po obu stronach granicy polsko-słowackiej lub mających znaczące oddziaływanie na obszar wsparcia po obu stronach granicy.

Rodzaje projektów dofinansowanych w ramach Programu:
• projekty standardowe – wybierane w drodze konkursu zwanego naborem wniosków,
• projekty flagowe – wybierane w drodze dwuetapowego konkursu, składającego się z naboru na koncepcje projektów flagowych, a następnie naboru na pełne wnioski projektowe, w którym uczestniczą wyłącznie zatwierdzone koncepcje projektów flagowych,
• mikroprojekty – uzyskujące dofinansowanie w ramach naborów przeprowadzanych przez euroregiony w Polsce (Związek Euroregion „Tatry”, Stowarzyszenie Region Beskidy, Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska) oraz Wyższe Jednostki Terytorialne na Słowacji (Preszowski Kraj Samorządowy, Żyliński Kraj Samorządowy) – nabory na mikroprojekty są przeprowadzane jako element realizacji tzw. projektu parasolowego.

Przy wdrażaniu Programu w województwie małopolskim zadania wynikające z pełnienia przez wojewodę funkcji Krajowego Kontrolera realizowane są obecnie w Oddziale Europejskiej Współpracy Terytorialnej w Wydziale Rolnictwa Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Celem działań Kontrolera jest upewnienie się, że zadeklarowane przez beneficjenta wydatki zostały poniesione, towary i usługi zostały dostarczone zgodnie z zatwierdzonym wnioskiem o dofinansowanie, a projekt i wydatki są zgodne z zasadami wspólnotowymi i krajowymi.