NIE ŻYJE TADEUSZ MAZOWIECKI

2013-10-28

Dziś nad ranem zmarł w Warszawie Tadeusz Mazowiecki, pierwszy niekomunistyczny premier Polski, wieloletni poseł i doradca Prezydenta RP ds. polityki krajowej i międzynarodowej.

Urodził się w Płocku w 1927 r. W społeczno-polityczną działalność zaangażował się już w 1950 roku, przewodnicząc Akademickiej Spółdzielni Wydawniczej. Kilka lat później współtworzył warszawski Klub Inteligencji Katolickiej, a w 1958 roku założył miesięcznik „Więź” i przez ponad dwie dekady był jego redaktorem naczelnym.

Jako poseł na Sejm w latach 1961-1971 Tadeusz Mazowiecki reprezentował katolickie środowiska opozycyjne. Swoje poglądy i postawę wobec systemu komunistycznego wyraził, współtworząc koło poselskie „Znak” czy współorganizując protest przeciw zapisaniu w konstytucji słów o „przewodniej roli PZPR”. To m.in. z jego inicjatywy w sierpniu 1980 r. sporządzony został list intelektualistów popierający robotników strajkujących na Wybrzeżu.

Kolejny etap działalności Tadeusza Mazowieckiego wiąże się z funkcją redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”. Mimo internowania po wprowadzeniu stanu wojennego zredagował później raport Solidarności Polska w pięć lat po sierpniu i tworzył podziemne pismo 21. W maju i sierpniu 1988 r. nie zawahał się też przyłączyć do strajkujących w Stoczni Gdańskiej.

Rok 1989 r. przyniósł obrady „okrągłego stołu”, w czasie których Tadeusz Mazowiecki m.in. przewodniczył zespołowi ds. pluralizmu związkowego oraz brał udział w posiedzeniach zespołu ds. reform politycznych. 24 sierpnia 1989 r. Sejm powołał go na stanowisko Prezesa Rady Ministrów. W 1990 roku stanął na czele Unii Demokratycznej, którą współtworzył. W 1994 roku został również przewodniczącym nowo powstałej Unii Wolności.

Będąc posłem na Sejm I, II i III kadencji, Tadeusz Mazowiecki przewodniczył m.in. sejmowej Komisji Integracji Europejskiej i uczestniczył w pracach Komisji Spraw Zagranicznych. W sierpniu 1992 został wybrany Specjalnym Sprawozdawcą Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych z przestrzegania praw człowieka na terenie byłej Jugosławii, ale zrezygnował z tej funkcji, uznając, że obrona praw człowieka jest tam tylko pozorna.

Funkcję Doradcy Prezydenta RP ds. polityki krajowej i międzynarodowej Tadeusz Mazowiecki pełnił od 8 października 2010 roku. Doktor honoris causa kilku polskich i zagranicznych uniwersytetów, odznaczony m.in. Orderem Orła Białego i Orderem Legii Honorowej – należał do grona osób szczególnie zasłużonych dla polskiej demokracji.

Życiorys Tadeusza Mazowieckiego pokazuje niewątpliwie, że odszedł dziś polityk niezwykle silny i odważny, klarownie i stanowczo wygłaszający swój protest przeciw ograniczaniu wolności i swobód obywatelskich, a zarazem mąż stanu podejmujący konstruktywne działania, by budować demokrację.