Osoby lub rodziny poszkodowane w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych niosących znamiona klęsk żywiołowych mogą ubiegać się o pomoc finansową ze środków budżetu państwa w formie zasiłków celowych na podstawie ustawy o pomocy społecznej.
Przez klęskę żywiołową (zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej - Dz.U.62, poz. 558, z późn. zm.) rozumie się katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem.
Pomoc z budżetu państwa może zostać przekazana w sytuacji, gdy gmina nie jest w stanie jej udzielić poszkodowanym ze środków własnych ze względu na wysokość wydatków, jakie gmina poniosła na usuwanie skutków klęski żywiołowej. Aby gmina mogła otrzymać środki z budżetu państwa na pokrycie kwot wypłacanych zasiłków celowych, suma strat w infrastrukturze komunalnej oraz w indywidualnych gospodarstwach domowych (lokale, budynki mieszkalne), winna przekraczać 5 procent dochodów własnych gminy z roku poprzedniego.
Wnioski o uruchamianie środków rezerwy celowej z budżetu państwa składają gminy do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Wnioski powinny zawierać uzasadnienie wskazujące, że zdarzenie dotyczy dużej liczby osób lub rodzin, a straty w poszczególnych gospodarstwach domowych są znaczne. W pozostałych przypadkach zasiłki mogą zostać wypłacone ze środków będących w posiadaniu ośrodków pomocy społecznej.
1. Pomoc przeznaczona jest dla osób samotnie gospodarujących lub rodzin, które poniosły straty w gospodarstwach domowych (budynkach mieszkalnych, podstawowym wyposażeniu gospodarstw domowych) i znalazły się w szczególnie trudnej sytuacji, w której nie są w stanie z własnych środków zaspokoić niezbędnych potrzeb bytowych.
2. Środki wypłacane są w formie zasiłku celowego.
3. W przypadku gdy w domu jednorodzinnym lub mieszkaniu prowadzonych jest kilka gospodarstw domowych przez poszczególne osoby lub rodziny, pomocą może być objęta każda z nich. W decyzji o przyznaniu pomocy należy określić cel pomocy, a w szczególności określić czy jest ona przeznaczona na zaspokojenie potrzeb bieżących rodziny otrzymującej pomoc czy na dokonanie prac remontowych.
4. Podstawą do określenia wysokości przyznanej pomocy jest rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez gminny (miejski) ośrodek pomocy społecznej, protokół z prac komisji szacującej straty oraz dane zawarte w formularzu dotyczącym szkód (formularz Nr 2). W pracach komisji szacującej straty winna brać udział przynajmniej jedna osoba mogąca być biegłym w zakresie budownictwa w rozumieniu art. 84 Kodeksu postępowania administracyjnego (kodeks nie ustanawia jakichkolwiek formalnych kryteriów kwalifikacji biegłego - oznacza to, że biegłym w rozumieniu ww. przepisu może być zarówno osoba wpisana na przewidzianą przepisami prawa listę biegłych (rzeczoznawców), jak i osoba spoza tej listy, która ma wiedzę fachową w danej dziedzinie).
5. Kwota zasiłku dla osób lub rodzin najbardziej poszkodowanych nie może przekraczać 6000 zł.
6. Przy określaniu wysokości zasiłku należy brać pod uwagę:
– możliwość funkcjonowania we własnym mieszkaniu (czy może ono stanowić schronienie dla poszkodowanych, czy nie stwarza dodatkowego zagrożenia na skutek uszkodzeń, czy konieczne jest zapewnienie innego schronienia);
– prace, które trzeba pilnie wykonać lub zakupy, jakie trzeba pilnie dokonać, by móc zaspokoić niezbędne potrzeby bytowe;
– rzeczywiste straty i potrzeby w gospodarstwie domowym (podstawowy sprzęt gospodarstwa domowego, żywność i dostęp do wody pitnej);
– czy w poszkodowanych rodzinach dzieci będą mogły podjąć lub kontynuować naukę;
– czy jest możliwość zapewnienia opieki medycznej i zakupu leków dla poszkodowanych, w tym zwłaszcza nieobjętych ubezpieczeniem.
7. Wypłaty zasiłków celowych dla poszkodowanych osób lub rodzin dokonywane są przez gminne (miejskie) ośrodki pomocy społecznej.
8. Pomiędzy uszkodzeniami budynków mieszkalnych, a naprawą uszkodzeń powinien zaistnieć związek przyczynowo skutkowy, w odniesieniu do każdego elementu prac jakie mają być wykonane.
9. Wymagane do wniosku załączniki to:
- wniosek szczegółowy - formularz nr 1,
- ocena szkód, które poniosły poszczególne osoby lub rodziny – formularz nr 2 (formularz jest uniwersalny dla różnych zdarzeń, wypełnia się jedynie te pola, które dotyczą specyfiki danego zdarzenia),
- protokoły komisji szacującej straty wraz z dokumentacją fotograficzną - załączone do wniosku zdjęcia powinny dotyczyć budynków mieszkalnych oraz pomieszczeń mieszkalnych w tychże budynkach. Powinny być opisane, w taki sposób, aby umożliwić identyfikację poszczególnych spraw prowadzonych przez Ośrodek oraz wskazanie wszystkich zniszczeń, które mają być naprawione.
FORMULARZ NR 1
FORMULARZ NR 2