KRZESZOWICE WRACAJĄ DO WŁAŚCICIELI

2009-12-04

Pałac wraz z parkiem i uzdrowisko w Krzeszowicach oraz ruiny zamku Tenczyn w Rudnie powinny wrócić do rodziny Potockich. Minister rolnictwa i rozwoju wsi podtrzymał decyzję wojewody małopolskiego.

Pod koniec września ubiegłego roku wojewoda małopolski wydał decyzję stwierdzającą, że krzeszowicki majątek Potockich nie powinien podlegać dekretowi o reformie rolnej z roku 1944. Był to dla spadkobierców właścicieli pierwszy krok do odzyskania ponad 33 hektarów zajętych m.in. przez pałac wraz z parkiem i uzdrowisko w Krzeszowicach oraz ruiny zamku w Rudnie.

Od tej decyzji wojewody odwołania złożyli: Gmina Krzeszowice, Zarząd Województwa Małopolskiego, Powiat Krakowski oraz Państwowe Gospodarstwo Leśne Nadleśnictwo Krzeszowice. Odwołanie złożył również jeden ze spadkobierców Potockich, podnosząc jednak nie kwestie merytoryczne, lecz prosząc ministra o uzupełnienie spraw formalnych.
Minister, po rozpatrzeniu odwołań, podtrzymał decyzję wojewody małopolskiego.

Decyzja ministra jest ostateczna. Można na nią złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ale nie wstrzymuje to wykonania decyzji, co oznacza, że spadkobiercy właścicieli mogą już podjąć starania o przejęcie nieruchomości. W przypadku nieruchomości należących do Skarbu Państwa spadkobiercy mogą już np. podejmować z obecnymi posiadaczami rokowania dotyczące wydania nieruchomości. Jeżeli np. mienie zostało skomunalizowane i obecnie należy do gminy, to spadkobiercy mogą wystąpić do ministra spraw wewnętrznych i administracji o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej. Podobnie jest w sytuacji, gdy nieruchomości zostały skomunalizowane i należą do województwa bądź powiatu - wtedy o stwierdzenie nieważności decyzji komunalizacyjnej należy wystąpić do ministra skarbu państwa.

Krzeszowicki majątek Potockich przeszedł na rzecz skarbu państwa w roku 1945 na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z roku 1944 o przeprowadzeniu reformy rolnej. Zgodnie z tym przepisem na rzecz państwa przechodziły wszystkie tzw. nieruchomości ziemskie przekraczające 50 ha użytków rolnych bądź 100 ha powierzchni całkowitej. Potoccy o odzyskanie majątku starają się od roku 2001, argumentując, że zasadnicza część nieruchomości (z wyjątkiem folwarku) nie powinna podlegać reformie rolnej, ponieważ nigdy nie prowadzono tam działalności rolnej. Do Potockich należały m.in.:
- pałac z roku 1850 z rozległym parkiem - w czasie II wojny światowej letnia rezydencja generała Franka, obecnie jest nieużytkowany,
- zabudowania w części pałacowo-parkowej, w których obecnie znajduje się siedziba Urzędu Miasta i Gminy Krzeszowice, Urząd Stanu Cywilnego, siedziba starostwa powiatowego,
- uzdrowisko, w tym budynek zdrojowy „Zofia” (w którym obecnie mieści się Ośrodek Rehabilitacji Narządu Ruchu) oraz pałac Vauxhall, mieszczący dziś Krzeszowicki Ośrodek Kultury,
- ruiny zamku Tenczyn w Rudnie.

W roku 2004 wojewoda małopolski stwierdził, że majątek podlega jednak dekretowi PKWN. Byli właściciele odwołali się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który uchylił decyzję i przekazał sprawę wojewodzie do ponownego rozpatrzenia.