W Małopolsce żyją przedstawiciele sześciu mniejszości narodowych. Małopolscy uczniowie będą poznawać ich kulturę, tradycję i codzienność dzięki specjalnym programom nauczania przygotowanym przez nauczycieli, którzy wzięli udział w konkursie zorganizowanym wojewodę małopolskiego.
Programy nauczania przygotowane w ramach konkursu przez nauczycieli stawiają przede wszystkim na przekazanie rzetelnej wiedzy o mniejszościach. Większość nauczycieli zaproponowała odejście od klasycznych lekcji na rzecz wycieczek, spotkań z przedstawicielami mniejszości, a nawet szkolnych festiwali kulturalnych i degustacji potraw.
Jerzy Miller, wojewoda małopolski w ubiegłym roku ogłosił konkurs na najciekawszy program edukujący o mniejszościach „Różnorodność etniczna Małopolski”. Nauczyciele mieli przygotować program nauczania wraz z konspektami poszczególnych lekcji.
W Małopolsce mieszkają przedstawiciele sześciu mniejszości narodowych - Ukraińcy, Słowacy, Czesi, Rosjanie, Żydzi, Niemcy oraz dwóch etnicznych – Romowie i Łemkowie. Jerzy Miller, wojewoda małopolski chce przekonać nauczycieli, aby w ramach obowiązującej w każdej szkole tzw. ścieżki regionalnej Edukacja Regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie przekazali uczniom wiedzę na temat historii i kultury tych społeczności.
Jest to pierwsze tego typu przedsięwzięcie w Małopolsce.
Nagrodzone i wyróżnione prace są zamieszczone na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie, dzięki czemu każdy nauczyciel może wykorzystać taki program przy realizacji ścieżki edukacyjnej – Edukacja Regionalna oraz w ramach godzin
wychowawczych lub zajęć pozalekcyjnych.
Szczegółowe informacje na temat mniejszości narodowych i etnicznych można znaleźć na stronie
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
NAGRODY:
Do konkursu zgłoszono 12 prac, spośród których trzy nagrodzono i cztery wyróżniono. Nagrody główne (po tysiąc złotych) zdobyli:
1.
Irena Skraba, Mirosław Kania, Gimnazjum we Florynce (powiat gorlicki), praca „Dotknąć sercem, aby zrozumieć – rzecz o Łemkach i Romach”. Autorzy zaproponowali m.in. wycieczki do Muzeum Etnograficznego w Tarnowie gdzie jest pierwsza w Europie stała ekspozycja dotycząca historii, kultury i tradycji Romów oraz do Krynicy do Muzeum poświęconego Nikiforowi. Program obejmuje również wizyty w cerkwiach i na cmentarzu łemkowskim. Nauczyciele z Florynki chcą również zaproponować uczniom przygotowanie szkolnego festiwalu Kultur Łemkowskiej i Romskiej. Praca zawiera 17 gotowych konspektów lekcyjnych wraz z bibliografią. Do pracy dołączona jest lista z najważniejszymi tekstami źródłowymi dotyczącymi tematyki Łemków i Romów.
Poniżej konspekt nagrodzonej pracy:
Dotknąć sercem, aby zrozumieć – rzecz o Łemkach i Romach
2.
Anna Wolska, Urszula Czyrnecka, Gimnazjum nr 37 z Oddziałem Integracyjnym w Krakowie, praca „Wolność to prawo różnicy”. Praca wyróżnia się możliwością zastosowania programu w szkołach w całej Polsce dla różnych grup wiekowych. Angażuje i aktywizuje nie tylko uczniów, ale i rodziców. Autorzy pracy proponują m.in.: zajęcia warsztatowe, projekty badawcze dotyczące mniejszości, zajęcia podczas zielonej szkoły na terenach zamieszkiwanych przez mniejszości, klub dyskusyjny gdzie uczniowie będą mieli okazję obejrzeć filmy fabularne i dokumentalne dotyczące mniejszości, wprowadzenie do najważniejszych dokumentów prawnych dotyczących mniejszości narodowych i etnicznych, degustację potraw pochodzących z kuchni mniejszości narodowych i etnicznych.
Poniżej konspekt nagrodzonej pracy:
Holocaust
Ikonostas konspekt
Kalendarz żydowski 2009
Kartka z kalendarza
Poznajemy kulturę i tradycję Łemków
Symbole Judaizmu konspekt
Wolność to prawo do różnicy
3 Grosze – gazetka szkolna
3.
Ewa Bochniarz, Zespół Szkół Samorządowych nr 2 w Limanowej, praca „Dziedzictwo kulturowe Romów i Żydów” Praca zawiera skrupulatnie dopracowane scenariusze pięciu lekcji. Materiały przeznaczone są dla konkretnego odbiorcy – uczniów klasy VI szkoły podstawowej. Autorzy proponują m.in.: poznawanie potraw z kuchni mniejszości narodowych i etnicznych (w pracy zamieszczone są przepisy kulinarne), przygotowywanie przedstawień na podstawie starych przysłów cygańskich, spotkania i wywiady z przedstawicielami mniejszości religijnych, narodowych i etnicznych oraz, zapoznanie uczniów z działalnością organizacji zrzeszających przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych.
Poniżej konspekt pracy:
Dziedzictwo kulturowe Romów i Żydów
WYRÓŻNIENIA:
- Andżelika Nowak, Szkoła Podstawowa w Okleśnej (powiat chrzanowski).
Poniżej konspekt pracy:
Różnorodność etniczna Małopolski
Spotkanie z Nikiforem Krynickim
- Irena Słowik, Maciej Mańka, Szkoła Podstawowa w Sitnicy (powiat gorlicki).
Poniżej konspekt pracy:
Mniejszości narodowe powiatu gorlickiego – Łemkowie, Żydzi
- Wiesława Molik – Bąk, Szkoła Podstawowa w Luszowicach (powiat chrzanowski), praca „Różnorodność etniczna Małopolski – poznajmy się”.
- Alicja Szczepanik, Anna Dziedzic, Gimnazjum w Kąclowej (powiat nowosądecki), praca „Różnorodność etniczna Małopolski”.