2 sierpnia przypada Międzynarodowy Dzień Zagłady Romów i Sinti. Upamiętnia on ponad 4 300 ofiar, które zostały zamordowane w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau w 1944 roku.

Dziś, w 81. rocznicę tamtych wydarzeń i dla uczczenia pamięci wszystkich Romów i Sinti zamordowanych w okupowanej przez nazistów Europie, na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau odbyły się uroczystości. Uczestniczył w nich II wicewojewoda małopolski Ryszard Śmiałek.  

– Stajemy dziś wspólnie w miejscu szczególnym — w przestrzeni pamięci, bólu, ale też nadziei. W miejscu, które skłania do ciszy, do refleksji, do zadania sobie trudnych, lecz koniecznych pytań. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti to nie tylko akt oddania czci i hołdu ofiarom. To przypomnienie, że troska o pamięć historyczną to wspólna lekcja, której nie wolno nam zignorować. Nie chodzi wyłącznie o przywołanie bolesnej przeszłości, lecz o podjęcie odpowiedzialności — za przyszłość, w której każdy człowiek, niezależnie od swoich korzeni, języka czy tradycji, ma równe miejsce. To wizja świata, w którym różnorodność nie jest barierą, lecz wspólnym dobrem – mówi II wicewojewoda małopolski Ryszard Śmiałek.  

Uroczystości odbyły się przy Pomniku Zagłady Romów i Sinti. W programie znalazły się okolicznościowe przemówienia, a na zakończenie delegacje złożyły pod Pomnikiem kwiaty.

Podczas ceremonii uhonorowany został prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski. Za zasługi w działalności społecznej prezydent RP Andrzej Duda przyznał mu Brązowy Krzyż Zasługi. Uroczystego wręczenia dokonał II wicewojewoda małopolski Ryszard Śmiałek.

***
2 sierpnia 1944 roku wieczorem, po odjeździe transportu zdolnych do pracy Romów i Sinti, pozostałych więźniów – głównie kobiety, dzieci i starców – przewieziono ciężarówkami do komór gazowych krematorium V. Tam zostali zamordowani, a ich ciała spalone w dołach obok krematorium. Do tej pory przyjmowano, że w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku zamordowano 2897 osób. Według najnowszych badań historyków z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau ofiar było jednak więcej: 4200–4300 osób.

Sejm RP ogłosił 2 sierpnia dniem pamięci już w 2011 roku, a Parlament Europejski – Europejskim Dniem Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti w 2015 roku.

Źródło informacji: https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/pl/history/the-liquidation-of-the-zigeunerlager/