W dniach 4-11 kwietnia w różnych miejscach Polski przeprowadzane jest ćwiczenie taktyczno-specjalne Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA) pod nazwą WSPÓLNY PATROL-25. Jednym z jego epizodów była eksplozja „brudnej bomby” na terenie infrastruktury strategicznej. Epizod ten został rozegrany w Zakładzie ORLEN Południe S.A. w Trzebini.

Zagrożenie w obiekcie infrastruktury strategicznej

Przed rozpoczęciem ćwiczenia, w budynku administracyjnym nr 3 na terenie Zakładu ORLEN Południe S.A. w Trzebini, odbył się briefing prasowy wprowadzający do ćwiczenia. Wzięli w nim udział: wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar oraz prezes zarządu ORLEN Południe S.A. Mikołaj Wierzbicki. Obecny był także ppłk Marcin Czapeczko, pełniący rolę narratora ćwiczeń.

– Rafineria ORLEN Południe w Trzebini to jeden z kluczowych punktów na mapie przemysłowej Małopolski, a także jeden z obiektów infrastruktury strategicznej. Dzisiejsze ćwiczenie ma na celu weryfikację skuteczności reakcji służb i organów ochrony ludności w przypadku wystąpienia zagrożenia. To także sprawdzenie w praktyce rozwiązań planistycznych, w których uczestniczy wiele komponentów. Dziękuję wszystkim zaangażowanym w ćwiczenie służbom. Ich profesjonalizm i gotowość do wspólnego działania pozwalają nam utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa w Małopolsce – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar. 

Samochód pułapka i wybuch…

Scenariusz epizodu praktycznego zakładał wybuch improwizowanego ładunku wybuchowego zawierającego materiał promieniotwórczy emitowany przez chlorek cezu (tzw. „brudna bomba”). Według scenariusza miał on być wwieziony na teren Rafinerii ORLEN Południe S.A. w Trzebini w samochodzie dostawczym pod pretekstem dostarczenia substancji chemicznych niezbędnych do regularnej produkcji surowców przez Zakład.

Kierowca samochodu pułapki miał odpowiednie dokumenty przewozowe. W przestrzeni ładunkowej znajdowały się m.in. KOH i NaOH w workach lub big bagach (w rzeczywistości wypełnione piaskiem). Podczas kontroli przy bramie wjazdowej ochroniarz nie zauważył ukrytego wśród dostarczanych materiałów improwizowanego ładunku wybuchowego.

Po sprawdzeniu pojazdu i uzyskaniu zgody na wjazd na teren zakładu, kierowca zamarkował powrót do samochodu i zbiegł z miejsca. Po chwili doszło do eksplozji i pożaru pozostawionego pojazdu. Ochrona uruchomiła służby zakładowe, w tym Zakładową Straż Pożarną.

Po upływie 10 minut od wybuchu sekretariat Zakładu otrzymał telefon od nieznanej osoby z informacją, że w zdetonowanym ładunku znajdują się związki promieniotwórcze

System współdziałania

– Zadaniem ćwiczenia było sprawdzenie zdolności do działania i współdziałania elementów Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania, a także podmiotów spoza systemu ważnych z perspektywy bezpieczeństwa kraju i ludności. Zagadnienie rozgrywane na terenie obiektu infrastruktury strategicznej, jako zdarzenie radiacyjne, z uwagi na zasięg kwalifikowane jest jako zdarzenie „wojewódzkie”, a zatem wymaga podjęcia działań w celu ochrony pracowników i ludności. Nasze służby bardzo dobrze poradziły sobie z tym ćwiczeniem – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar. 

Syreny

Podczas epizodu, na początku ćwiczeń na terenie Zakładu ORLEN Południe S.A. w Trzebini uruchomione zostały syreny alarmowe. Można było wtedy usłyszeć trzyminutowy sygnał modulowany. Syreny usłyszeć można było też na zakończenie ćwiczeń. Wówczas trzyminutowy dźwięk ciągły ogłosił odwołanie alarmu.

– Przy okazji dzisiejszych ćwiczeń warto przypomnieć zasady alarmowania o zagrożeniach. Alarm ogłaszany jest w przypadku wystąpienia zagrożeń trzyminutowym sygnałem modulowanym. Odwoływany jest przez trzyminutowy sygnał ciągły. Na budowanie społecznej odporności – zadanie wpisane w ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej – składa się także utrwalanie takiej wiedzy, która jest elementem systemu bezpieczeństwa – dodaje wojewoda Krzysztof Jan Klęczar.

Więcej o alarmowaniu i ostrzeganiu:
https://www.gov.pl/web/mswia/alarmowanie-i-ostrzeganie

*
Ćwiczenie WSPÓLNY PATROL-25 to efekt trzyletnich przygotowań i szkoleń jednostek organizacyjnych wchodzących w skład Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania. To okazja do sprawdzenia możliwości współdziałania oraz stan przygotowań służb i organów ochrony ludności do realizacji zadań związanych z zagrożeniami CBRN (chemicznymi, biologicznymi, radiologicznymi, nuklearnymi).