– Dziś w całej Polsce rozpoczyna się kwalifikacja wojskowa, która potrwa do 30 kwietnia 2025 roku. Zgodnie z wojewódzkim planem kwalifikacji wojskowej – nie licząc ochotników – w Małopolsce podlega jej w tym roku ok. 21 tys. osób, w tym ok. 400 kobiet tylko z Krakowa. Rocznikiem podstawowym jest 2006. Z tego rocznika wezwanych zostanie ponad 17 tys. mężczyzn. Kwalifikacja to nie mobilizacja – to procedura pozwalająca ocenić zdolność do pełnienia czynnej służby wojskowej. Jest obowiązkiem dla tych, którzy jej podlegają, ale może też być początkiem ścieżki rozwoju w ramach kariery wojskowej – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.

Szczegóły kwalifikacji wojskowej przybliżyli podczas briefingu: wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar oraz szef Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji płk Ireneusz Olender. Obecni byli także wicestarosta krakowski Wojciech Pogan, szef Wojskowego Centrum Rekrutacji w Krakowie ppłk Mariusz Błaszczyk oraz zastępca dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie i pełnomocnik wojewody małopolskiego do spraw koordynacji w zakresie wdrażania i realizacji zadań wynikających z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej na obszarze województwa małopolskiego Michał Jamka. Briefing odbył się na terenie Wojskowego Klubu Sportowego „WAWEL” w Krakowie, przy Powiatowej Komisji Lekarskiej.  

Czym jest kwalifikacja wojskowa?

- Zgodnie z ustawą o obronie ojczyzny z 22 marca 2022 r., kwalifikacja wojskowa ma na celu wprowadzenie danych do ewidencji wojskowej oraz określenie zdolności do pełnienia służby wojskowej przez obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Zwierzchni nadzór nad przeprowadzaniem kwalifikacji wojskowej sprawuje Minister Obrony Narodowej, natomiast bieżący nadzór nad przygotowaniem i przebiegiem kwalifikacji wojskowej sprawują wojewodowie. Czynności podejmowane w ramach kwalifikacji wojskowej są prowadzone przez powiatowe komisje lekarskie oraz wojewódzkie komisje lekarskie, wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz szefa wojskowego centrum rekrutacji. Za przeprowadzenie kwalifikacji wojskowej na terenie powiatu (miasta na prawach powiatu) odpowiada starosta (prezydent miasta). Szczegóły przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej określa Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 27 listopada 2024 r. w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2025 r. – tłumaczy szef Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji płk Ireneusz Olender.

Kogo dotyczy kwalifikacja wojskowa?

Zgodnie z obwieszczeniem Wojewody Małopolskiego z 20 stycznia 2025 roku, w Małopolsce kwalifikacja wojskowa potrwa od 3 lutego do 30 kwietnia 2025 r.

Do kwalifikacji wojskowej są obowiązani stawić się, w określonym terminie i miejscu, mężczyźni, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 19 lat.

Dodatkowo do kwalifikacji zostaną wezwani także mężczyźni urodzeni w latach 2001–2005, którzy do tej pory nie mają jeszcze określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej.

Ponadto wezwanie dotyczy także osób, które w latach 2023-2024 zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia.

Do kwalifikacji w tym roku powinny stawić się również kobiety urodzone w latach 1998–2006, które posiadają umiejętności przydatne do służby wojskowej i dotychczas nie brały udziału w kwalifikacji. Obowiązek ten dotyczy także kobiet, które aktualnie pobierają naukę w celu zdobycia takich kwalifikacji i w roku szkolnym lub akademickim 2024/2025 kończą studia lub naukę w zawodach: medycznych, weterynaryjnych, morskich oraz lotniczych, psychologów, rehabilitantów, radiologów, diagnostyków laboratoryjnych, informatyków, teleinformatyków, nawigatorów oraz tłumaczy.  

Obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej przed powiatowymi komisjami lekarskimi w 2025 r. zgodnie z wojewódzkim planem kwalifikacji wojskowej (według stanu na początek 2025 roku), który nie obejmuje liczby ochotników, podlegać będzie 20 508 mężczyzn, w tym:
- rocznik podstawowy – 17 192,
- roczniki starsze – 2 980,
- wykazy WCR – 336.

Ocenie poddane zostaną także osoby, które ukończyły 18 lat i zgłosiły się ochotniczo do kwalifikacji wojskowej, oraz osoby o nieuregulowanym stosunku do służby wojskowej do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 60 lat, jeżeli nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej i zgłoszą się do kwalifikacji wojskowej.

Zawody szczególnie poszukiwane przez Wojsko Polskie

- Minister Obrony Narodowej w rozporządzeniu z 19 kwietnia 2024 r. w sprawie kwalifikacji przydatnych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej opublikował zawody szczególnie poszukiwane przez Wojsko Polskie. Na liście znajduje się 21 zawodów czy też specjalności – są to m.in. kierowcy autobusów i samochodów ciężarowych w tym posiadający zaświadczenie ADR do przewozu towarów niebezpiecznych, nurkowie, operatorzy sprzętu do robót ziemnych, ratownicy medyczni, osoby zajmujące się branżą IT (informatycy, teleinformatycy), nawigatorzy lotniczy, tłumacze przysięgli czy języka migowego, a nawet osoby posiadające uprawnienia stermotorzysty żeglugi śródlądowej. To wszystko świadczy o ciągłym rozwoju i profesjonalizacji Wojska Polskiego, a także potrzebą wykwalifikowanej kadry - dodaje płk Ireneusz Olender.

Komisje lekarskie

Wojewoda Małopolski, w porozumieniu z szefami Wojskowych Centrów Rekrutacji, powołał na terenie województwa małopolskiego Wojewódzką Komisję Lekarską i 25 powiatowych komisji lekarskich. Wojewódzka Komisja Lekarska stanowi organ odwoławczy.
W Krakowie działać będzie 5 Powiatowych Komisji Lekarskich (1 dla powiatu krakowskiego i 4 dla miasta Krakowa).

Do prac w powiatowych komisjach lekarskich – zarządzeniem Wojewody Małopolskiego – powołanych zostało 79 lekarzy i 74 psychologów.

Zgodnie z obwieszczeniem, od 3 lutego 2025 roku pracę rozpoczynają komisje dla powiatów: krakowskiego, limanowskiego, myślenickiego, nowosądeckiego, nowotarskiego, tarnowskiego, miasta Nowego Sącza, a także dwie komisje dla miasta Krakowa.

Kwalifikacja wojskowa – jak to wygląda

Każdy, kto stawia się na kwalifikację, powinien mieć przy sobie dokument potwierdzający tożsamość, zaświadczenie ze szkoły o kontynuowaniu nauki, dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych i dodatkowych uprawnień, a także dokumentację medyczną.

Osoby objęte obowiązkiem uczestnictwa w kwalifikacji wojskowej otrzymują wezwania od wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Są one dostarczane co najmniej 7 dni przed wyznaczoną datą stawiennictwa.

W przypadku, gdy wezwana osoba z uzasadnionych przyczyn nie jest w stanie pojawić się w określonym terminie, ma obowiązek poinformować o tym odpowiedniego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Należy to zrobić najpóźniej w dniu, w którym osoba ta była zobowiązana stawić się przed komisją, jednocześnie wskazując powody swojej nieobecności. Na tej podstawie wójt, burmistrz lub prezydent miasta wyznaczy nową datę stawiennictwa.

Przebieg kwalifikacji wojskowej to kilka kroków:
1.    Sprawdzenie tożsamości.
2.    Wprowadzenie danych osobowych do ewidencji wojskowej.
3.    Badanie psychologiczne i lekarskie, otrzymanie kategorii zdolności do służby wojskowej.
4.    Wstępne przeznaczenie do poszczególnych form służby wojskowej.
5.    Przekazanie informacji o możliwości wstąpienia do wojska.
6.    Nadanie stopnia wojskowego szeregowego i przeniesienie do pasywnej rezerwy.
7.    Wydanie zaświadczenia o stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, uregulowanym stosunku do służby wojskowej oraz o orzeczonej zdolności.

– Wojsko Polskie to nie tylko liczby, ale przede wszystkim ludzie – ich umiejętności, determinacja i gotowość do działania w najtrudniejszych warunkach. Kwalifikacja wojskowa to pierwszy krok, by zrozumieć, jak ważną rolę pełni każdy, kto angażuje się w obronę naszego kraju – podsumowuje wojewoda Klęczar.