Na obydwu brzegach rzeki Serafy w południowej części Krakowa stanęły grodzice winylowe. Ściany w postaci opaski brzegowej mają nawet 1 m wysokości i łącznie ponad 2 km długości. Wszystko po to, aby zabezpieczyć mieszkańców Bieżanowa i okolicznych terenów przed lokalnymi powodziami i podtopieniami.  

O efektach zakończonych prac opowiedzieli podczas briefingu prasowego: w imieniu ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka szef jego Gabinetu Politycznego Tomasz Tomala, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie Radosław Radoń oraz wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig.

W imię wspólnego celu

– To kolejna inwestycja, która zabezpiecza mieszkańców tej części Krakowa i mieszkańców Wieliczki przed skutkami obfitych opadów deszczu. Jak ważna to inwestycja, przekonaliśmy się przed dwoma laty. Te tereny były bardzo zalane. Cieszymy się, że ta inwestycja została zrealizowana – zaznacza szef Gabinetu Politycznego Ministra Infrastruktury Tomasz Tomala.

– Naszą wspólną troską było to, aby mieszkańcy południowego Krakowa i Wieliczki mogli spać spokojnie. Współpraca wielu podmiotów odpowiedzialnych za zabezpieczenie przeciwpowodziowe naszego województwa dała kolejny efekt. Grodzice pełnią rolę swoistego muru, który powstrzymuje rzekę przed potencjalnym zalaniem okolicznych terenów. To odpowiedź na realne potrzeby wynikające z coraz częściej pojawiających się intensywnych opadów deszczu – mówi wojewoda Łukasz Kmita.

– Zakończyliśmy całość inwestycji. To kolejny etap zabezpieczeń przeciwpowodziowych dla Bieżanowa. W tej chwili budujemy również zbiorniki na Serafie, które już osiągają swoją funkcjonalność przeciwpowodziową. To kompleksowe zabezpieczenie tej części miasta. Ta inwestycja to bardzo dobry przykład współpracy instytucji rządowych i samorządu. Mamy nadzieję, że takich realizacji będzie coraz więcej – dodaje dyrektor RZGW w Krakowie Radosław Radoń.

– Wszyscy, którzy działali w tej sprawie, działali bardzo zgodnie. To duża satysfakcja, że w tak dużych problemach potrafiliśmy współpracować bez żadnych kłopotów. Przed nami wiele innych zadań z zakresu gospodarki wodnej na terenie miasta. Już dzisiaj wiem, że ta współpraca będzie przynosiła realne skutki. Bez współpracy nie mielibyśmy możliwości pomocy mieszkańcom – mówi wiceprezydent Andrzej Kulig.

Reorganizacja spływu wód opadowych

Rzeka Serafa na terenie Krakowa przebiega przez tereny intensywnie zurbanizowane. W sytuacji coraz częściej pojawiających się wyjątkowo intensywnych opadów stanowiła realne zagrożenie dla zabudowanych terenów przyległych oraz istniejącej infrastruktury.

W wyniku uszczelnienia zlewni w związku z rozwojem miasta w czasie gwałtownych wezbrań koryto nie było w stanie pomieścić szybko spływających wód opadowych. Oprócz tradycyjnych prac utrzymaniowych konieczne było dodatkowe zabezpieczenie.

W wyniku przeprowadzonych prac koryto rzeki Serafy zostało dostosowane do aktualnie występujących warunków przepływu i obecnego zagospodarowania przyległych terenów. Jego parametry zostały skorygowane tak, aby uzyskać odcinkowo efekt zwiększenia pojemności i zapewnić bezpieczny spływ wód wezbraniowych.

Dwuetapowe prace

Pierwszy etap zadania zabezpieczającego dolinę Serafy został zrealizowany przez wykonanie muru z grodzic winylowych na prawym brzegu na odcinku w rejonie osiedla Złocień. Realizacja o wartości ok. 2 mln zł należała do PGW Wód Polskich. Została zakończona w IV kwartale 2022 r.

Drugi etap zadania, czyli wykonanie muru z grodzic winylowych odcinkowo obustronnie poniżej zbiornika Bieżanów w rejonie osiedla Bieżanów, finansowała gmina miejska Kraków. Wartość została oszacowana na ok. 10 mln zł.

Kaskada pięciu zbiorników przeciwpowodziowych

– Proces zabezpieczenia przeciwpowodziowego w dolinie Serafy jest złożony. Podeszliśmy do tego tematu kompleksowo. W dwóch ubiegłych latach wydałem cztery decyzje dotyczące pozwolenia na realizację inwestycji w tym obszarze. Dotyczyły one budowy zbiorników retencyjnych na rzece Serafa i potoku Malinówka. W ten sposób – z uwzględnieniem zbiornika retencyjnego „Bieżanów” – powstanie kaskada pięciu zbiorników przeciwpowodziowych: dwóch na rzece Serafie i trzech na potoku Malinówka. Mają one ogromne znaczenie zarówno dla mieszkańców Krakowa, jak i Wieliczki. Łącznie zabezpieczą przed powodzią obszar o powierzchni 16,5 tys. hektarów. W sumie będą mieć pojemność blisko 400 tys. m3 – przypomina wojewoda Łukasz Kmita.

Aktualna szacunkowa pojemność zbiorników retencyjnych Malinówka 1, Malinówka 2, Serafa 2 i istniejącego od 2015 r. zbiornika Bieżanów wynosi łącznie ok. 336 tys. m3, co stanowi blisko 78% docelowej pojemności pełnej kaskady zbiorników w dolinie rzeki Serafy. Oznacza to, że przy obecnym stanie zaawansowania budowy zbiorników Malinówka 1, Malinówka 2 i Serafa 2 budowane zbiorniki wraz z będącym w eksploatacji zbiornikiem Bieżanów są w stanie zatrzymać wodę o prawdopodobieństwie wystąpienia 1%, czyli wodę powodziową, która występuje raz na 100 lat.

O prawidłowym funkcjonowaniu zbiorników mieliśmy okazję przekonać się w nocy z 17 na 18 maja, podczas której w wyniku intensywnych opadów deszczu wody wystąpiły z koryta, ale nie spowodowały piętrzenia na zbiornikach Malinówka 1 oraz Serafa 2, a jedynie wypełniły kanały dolotowe. Przepływające ilości wody mieściły się w tzw. przekrojach upustów dennych urządzeń przelewowo-upustowych. Na zbiorniku Malinówka 2 nastąpiło już piętrzenie i część wód opadowych zostało zatrzymanych na kilka godzin w czaszy zbiornika.

Źródło: RZGW w Krakowie