Działając na terenie powiatów wadowickiego i myślenickiego przeprowadził około stu akcji wymierzonych w funkcjonariuszy i współpracowników komunistycznej władzy. Zginął w styczniu 1955 r. śmiertelnie ranny w zasadzce zorganizowanej przez UB. Odnalezione na cmentarzu Rakowickim, podczas prac ekshumacyjnych w 2021 r., szczątki Jana Sałapatka ps. „Orzeł”, Żołnierza Wyklętego, pochowano dzisiaj uroczyście w Jachówce gm. Budzów. W uroczystościach udział wziął: wojewoda małopolski Łukasz Kmita, zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, szef gabinetu politycznego ministra obrony Łukasz Kudlicki.
Pogrzeb żołnierza podziemia niepodległościowego Jana Sałapatka ps. „Orzeł” miał charakter państwowy. Uroczystości współorganizowali: wojewoda małopolski Łukasz Kmita oraz Oddział IPN w Krakowie.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się od wręczenia odznaczenia za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski pośmiertnie odznaczony został Jan Sałapatek. Order nadawany jest za wybitne zasługi położone w służbie państwu i społeczeństwu, a zwłaszcza za osiągnięcia w działalności publicznej podejmowanej z pożytkiem dla kraju, za szczególne zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju. Order z rąk szefa Zespołu Działalności Bieżącej Sił Zbrojnych w Departamencie Zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Biura Bezpieczeństwa Narodowego płk. Konrada Kłosa odebrała rodzina.
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Janowi Sałapatce nadano stopień podporucznika.
Msza święta pogrzebowa niezłomnego bohatera powojennej Polski została odprawiona w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jachówce. Następnie odbyły się uroczystości z udziałem wojskowej asysty honorowej. Odegrano Hymn Państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, a doczesne szczątki złożono w grobie. Wieńce i wiązanki zostały złożone od prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, wiceprezesa Rady Ministrów – ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, prezesa IPN Karola Nawrockiego, senatora Andrzeja Pająka oraz wiceministra edukacji i nauki Włodzimierza Bernackiego.
Wieniec złożył również wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
List do zebranych uczestników skierował prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki, który został odczytany przez wojewodę małopolskiego.
- Jan Sałapatek już za życia stał się legendą. Otaczały go respekt i miłość ludzi, dla których pozostał niekwestionowanym autorytetem. Był tym partyzantem, który do wspierającej go ludności odnosił się zawsze z wielkim szacunkiem. Nigdy nie sięgał po własność prywatną – pieniądze na swoją zdobywał z upaństwowionych zakładów. Przetrwał w lasach długo, do 1955 roku, dzięki zapobiegliwości, doświadczeniu i ostrożności. Przez lata udawało mu się wymykać agentom komunistycznej bezpieki - napisał premier Mateusz Morawiecki w liście.
- Pochowano go w anonimowej mogile na Cmentarzu Rakowickim. Kilka lat temu dzięki pracom Instytutu Pamięci Narodowej został zidentyfikowany i dzisiaj może wrzeszczcie wrócić do rodzinnej ziemi. Tej ziemi, którą ukochał, której służył i bronił. Tu Państwo, jego bliscy i współmieszkańcy, nigdy nie zapomnieli o tym wspaniałym, dzielnym żołnierzu, którego marzenia o wolnej Ojczyźnie spełniły się dopiero po dziesięcioleciach. My też nigdy nie zapomnimy o jednym z tych, którzy budowali naszą wolność - napisał w liście premier Mateusz Morawiecki.
Następnie list skierowany do uczestników przez ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka odczytał szef gabinetu politycznego ministra obrony Łukasz Kudlicki.
*
Jan Sałapatek urodził się 2 maja 1923 r. w Jachówce w powiecie wadowickim. Przed wybuchem II wojny światowej pracował na rodzinnej gospodarce i pomagał ojcu przy pracy w kuźni. Od 1943 r. działał w konspiracji niepodległościowej. Był żołnierzem oddziału AK „Huta-Podgórze” oraz członkiem struktur konspiracyjnych ruchu ludowego w rodzinnej Jachówce.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej uczestniczył w podejmowanych przez ludowców próbach faktycznego przejmowania struktur porządkowych w powiecie wadowickim. Wiosną 1946 r. został żołnierzem konspiracyjnej struktury o nazwie „Grupa Operacyjna AK »Błyskawica«”. Organizował zaopatrzenie, pełnił funkcję przewodnika oraz łącznika. Uczestniczył w akcjach zbrojnych.
Po przekształceniach organizacyjnych znalazł się w oddziale sierż. Stanisława Papierza „Sępa” pod nazwą „Grupa Operacyjna AK »Wolność«”. Był prawą ręką dowódcy i szefem obozu, a po śmierci „Sępa” objął komendę oddziału. Zmienił wówczas jej kryptonim na „Zemsta”. Na początku 1947 r. zdecydował się na ujawnienie, ale wkrótce powrócił do konspiracji, tworząc oddział o nazwie „Grupa Operacyjna AK »Zorza«”. Trwał w konspiracji aż do 1955 r. Działając na terenie powiatów wadowickiego i myślenickiego przeprowadził około stu akcji wymierzonych w funkcjonariuszy i współpracowników komunistycznej władzy. Zginął w styczniu 1955 r. śmiertelnie ranny w zasadzce zorganizowanej przez UB.