Biało-czerwone Wzgórze Wawelskie, pochód patriotyczny ulicami miasta, hołd złożony m.in. przed Krzyżem Katyńskim i przy Grobie Nieznanego Żołnierza. A to wszystko w duchu radosnego patriotyzmu, poszanowania tradycji i historii oraz wdzięczności za Niepodległą. Tak wyglądały krakowskie obchody 232. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
W uroczystości udział wzięli m.in.: marszałek Sejmu Ryszard Terlecki, minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, poseł Elżbieta Duda, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, I wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz i II wicewojewoda małopolski Mateusz Małodziński.
– Konstytucja 3 Maja była wielkim aktem wolności i dumy z Polski. Bezkompromisowym i doniosłym. Dogłębnie przemyślanym i dokładnie przygotowanym. Wyrosłym z wiary w Najjaśniejszą Rzeczpospolitą i siłę całego narodu, który – aby trwał – musi być zjednoczony wokół króla i jasnych priorytetów. To było wielkie, polskie dzieło – dzieło wielkich Polaków, wielkich patriotów, którym droga była przyszłość Polski i którzy powiedzieli „nie” rosyjskiemu protektoratowi. Co istotne, w Konstytucji 3 Maja wolność została rozpisana na zadania do wykonania, na prawa i obowiązki. To była swoista „mapa drogowa” i zarazem odpowiedź na pytanie, co dalej, jak tę wolność wykorzystać – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Tym, którzy umiłowali Ojczyznę
W środowy poranek, tuż po godz. 9.00, wojewoda Łukasz Kmita, wspólnie z władzami Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, złożył kwiaty przy pomniku Hugona Kołłątaja na dziedzińcu przy ul. św. Anny, a następnie z udziałem asysty wojskowej, przy pomniku Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu. Tego dnia wiązanki z biało-czerwonymi szarfami znalazły się także w dwóch innych, niezwykle ważnych miejscach: przy Krzyżu Katyńskim na placu im. o. Adama Studzińskiego oraz przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Jana Matejki. Wszystko w hołdzie tym, dla których troska o Polskę, stała się najważniejszym, życiowym zadaniem.
– Jak przypominał nam w 1991 r. Papież Jan Paweł II, wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć. I dziś, śpiewając: Wiwat maj, piękny maj, zwróćmy też uwagę na ten fakt. Twórcy Konstytucji 3 Maja zapisali w tym historycznym dziele lekcję wolności dla nas – dla kolejnych pokoleń. Powtórzmy: nie można wolności zużywać! Nauczmy się być wolnymi! Nauczmy się korzystać z wolności, tworzyć ją, bo każdy jest do tego powołany. Polacy mają w sobie instynkt wolności, jak mawiał Józef Piłsudski – dodał Łukasz Kmita.
W intencji Ojczyzny modlono się w wawelskiej katedrze. W eucharystii uczestniczyli: parlamentarzyści, przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, małopolskich służb mundurowych oraz korpusu konsularno-dyplomatycznego.
Katedrę św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Wacława Męczennika wypełnili także licznie przybyli mieszkańcy Krakowa, Małopolski oraz turyści przebywający w naszym województwie. Niosąc następnie flagi narodowe, ozdabiając klapy płaszczy kotylionami, sprawili, że Wawelskie Wzgórze stało się prawdziwie biało-czerwone.
Z okazji uroczystości przygotowaliśmy tysiąc pięćset flag, które można było otrzymać właśnie w miejscu historycznej siedziby królów Polski.
W poszanowaniu historii i tradycji. Patriotyczny pochód ulicami Krakowa
Z Wawelskiego Wzgórza wyruszył następnie pochód patriotyczny, który przeszedł ulicą Grodzką do Rynku Głównego, a stamtąd dalej, ul. Floriańską na plac Matejki.
Pochód otwierały formacje konne. Blisko pięćdziesiąt koni wraz z jeźdźcami, podążało ulicami miasta w historycznych strojach budząc entuzjazm i zainteresowanie wśród zgormadzonych na krakowskich ulicach.
W tym roku podziwiać można było przedstawicieli: Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Józefa Piłsudskiego w strojach Księstwa Warszawskiego na czele z dowódcą, rotmistrzem kawalerii Henrykiem Bugajskim; Szwadronu Kawalerii Ochotniczej w mundurach kawalerii na czele z dowódcą, rotmistrzem kawalerii ochotniczej Franciszkiem Pawłem Żmudzkim; Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej im. 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich na czele z majorem Zbigniewem Strzeżywojem Burzyńskim, rotmistrzami: Leszkiem Franiem i Mariuszem Pustułą.
Za nimi podążały grupy rekonstrukcyjne w tradycyjnych strojach, m.in. Podolski Regiment Odprzodowy.
Dalej w pochodzie uczestniczyli przedstawiciele kompanii honorowych Wojska Polskiego, klas mundurowych z województwa małopolskiego, harcerze ZHR i ZHP oraz Bractwo Kurkowe.
Cześć ich pamięci! Uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza
W samo południe na placu Jana Matejki odegrany został hymn państwowy, a na maszt uroczyście podniesiono flagę Polski. Dokonano także uroczystej zmiany warty honorowej. Tak rozpoczęły się uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Niezwykle mocno wybrzmiała pamięć o wszystkich Ojcach Niepodległości. To im złożono hołd, odczytując Apel Pamięci.
– Konstytucja 3 Maja była wyznaniem wiary w Polskę, w jej przyszłość, wielkość i siłę. Była wyznaniem dumy z Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Była swego rodzaju polityczną i strategiczną „ucieczką do przodu”. Opracowanie pierwszej konstytucji w Europie i drugiej w świecie – tego dokonał polski naród!!! Dlatego myśląc dziś o Konstytucji 3 Maja, bądźmy dumni z Polski i Polaków. Nie dajmy sobie wmówić „pedagogiki wstydu”! Warto tę dumę zamanifestować, jak po wsze czasy uczynili to twórcy Konstytucji 3 Maja i wszyscy, którzy uroczyście i odważnie świętowali jej przyjęcie w 1791 r. oraz w kolejnych latach. A wiemy przecież, że lata zaborów, okupacji i PRL-u dumę z tego wielkiego dzieła próbowały nam zagrabić i zniszczyć – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Zasłużeni dla Niepodległej
Podczas uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza, w miejscu tak niezwykle symbolicznym, wojewoda małopolski Łukasz Kmita wręczył odznaczenia państwowe szczególnie zasłużonym w działalności dla Niepodległej.
Odznaczenia nadane zostały przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę.
Za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski pośmiertnie odznaczony został Pan Bogdan Niewczas. Odznaczenie odebrała żona zasłużonego.
Krzyż z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości pośmiertnie nadany został Panu Stanisławowi Gryszce. Order przyznany został za wybitne zasługi poniesione z niezwykłym poświęceniem w walce o suwerenność i niepodległość państwa polskiego. Ponadto, za zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Panią Stanisławę Gryszkę Złotym Krzyżem Zasługi. Z rąk wojewody Łukasza Kmity odznaczenia odebrał syn.
Za zasługi w działalności społecznej i samorządowej Srebrny Krzyż Zasługi otrzymała Pani Marta Herduś. Także Srebrny Krzyż Zasługi nadany został Pani Aldonie Nowickiej. Odznaczenie przyznano za zasługi w budowaniu świadomości historycznej i obywatelskiej.
Ponadto, na wniosek wojewody małopolskiego Łukasza Kmity Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodległości za zasługi dla Niepodległej – postanowieniami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – odznaczeni zostali: ks. Zygmunt Berdychowski, ks. Dariusz Błaszczyk, Pan Kazimierz Cetnarski, Pani Celina Chorążak, Pan Mariusz Graniczka, Pan Piotr Harat, Pan Artur Jurczyszyn, Pan Dominik Karcz, Pani Barbara Kos-Harat, Pan Andrzej Łopata, Pan Janusz Mackiewicz, Pan Zbigniew Myczkowski, Pan Wojciech Panek, Pan Józef Stach, Pan Maciej Śliwa, Pan Zbigniew Wolfram, Pani Lucyna Zawarus, Pan Jerzy Żak.
– Mieć w sercu Polskę. Dbać o jej dobre imię. Przekazywać historię i oczyszczać z nieprawdziwych i szkalujących zakłamań z przeszłości. Troszczyć się o to, by rozwijała się spójnie i solidarnie. To patriotyzm. To kontynuowanie dziedzictwa Ojców Niepodległości. Każdy z nas jest powołany do takich działań. Odznaczeni dzisiaj medalami i orderami to ambasadorzy takiej właśnie mądrej i odpowiedzialnej postawy. Uroczystość, której byliśmy świadkami, to podziękowanie za każdy z tych kroków, za czas poświęcony pracy i oddanie dla drugiego człowieka – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Nowi polscy obywatele
Podczas uroczystości na placu Matejki wojewoda małopolski Łukasz Kmita wręczył akty nabycia obywatelstwa polskiego 10 osobom, w tym 1 dziecku, pochodzącym z Białorusi, Peru, Serbii, Syrii, Ukrainy, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Włoch. Osoby te uzyskały obywatelstwo polskie na mocy postanowienia Prezydenta RP lub decyzji Wojewody Małopolskiego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Prezydent RP może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na jego wniosek. Nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu cudzoziemcowi następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom obejmuje małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Nadanie obywatelstwa dzieciom, które ukończyły 16 rok życia, następuje jedynie za ich zgodą.
Osoby, które otrzymały decyzję Wojewody Małopolskiego uznającą za obywatela polskiego, musiały spełnić przesłanki wskazane w ustawie o obywatelstwie polskim, m.in. przebywać w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, udokumentować znajomość języka polskiego, posiadać stałe i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do lokalu lub też być osobą polskiego pochodzenia.
Uroczysta defilada i pokaz służb mundurowych
Nieodzownym elementem obchodów Narodowego Święta 3 Maja jest defilada i pokaz służb mundurowych. Budzi on szczególne zainteresowanie wśród najmłodszych uczestników uroczystości. Dla wszystkich zaś jest okazją do oddania szacunku tym, którzy pełnią służbę bez przerw, w trosce o nasze bezpieczeństwo.
Wzdłuż ulicy Basztowej zaprezentowały się orkiestra i kompanie honorowe Wojska Polskiego. Ponownie można było także podziwiać formacje konne wraz z grupami rekonstrukcyjnymi.
Pojazdy reprezentacyjne do defilady wystawiły: Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Krakowie, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Krakowie, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie.
Wśród zaprezentowanych pojazdów znalazły się między innymi: policyjne motocykle, lekki transporter opancerzony, łódź holowana za pojazdem terenowym napędzanym na 4 koła, samochód specjalny ratownictwa medycznego ze strażacką mobilną izbą przyjęć, specjalny pojazd Wojewódzkiej Inspekcji Transportu Drogowego wyposażony w system paneli fotowoltaicznych i specjalistyczny sprzęt kontrolno-pomiarowy, ciężki samochód specjalny laboratorium MobiLab stanowiący samodzielne mobilne stanowisko pracy dla grupy analitycznej, rozpoznania i koordynacji działań, wyposażony w sprzęt pozwalający na bezpieczny pobór próbek, przygotowanie próbek, a także ich analizę, specjalistyczny samochód Grupy Interwencyjnej Służby Więziennej wykorzystywany jako samochód wsparcia podczas realizacji konwoju osadzonych „niebezpiecznych”.
Pojazdy służb mundurowych można było podziwiać także po zakończeniu uroczystości. Do godzin popołudniowych, wzdłuż placu Jana Matejki rozstawione zostały pojazdy, które na co dzień wspierają pracę Wojska Polskiego, Państwowej Straży Pożarnej, Policji i Wojewódzkiej Inspekcji Transportu Drogowego.
Specjalne stoiska promocyjno-informacyjne przygotowały także: Wojskowe Centrum Rekrutacji w Krakowie i 6. Brygada Powietrznodesantowa im. gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego.
Także Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przygotował biało-czerwone stoisko. Podzieliliśmy się z odwiedzającymi m.in. wiatraczkami i małymi flagami, a chętnych poczęstowaliśmy słodyczami. Odważni mogli skorzystać z malowania twarzy w barwy narodowe.
Ogromną popularnością cieszyła się także tradycyjna wojskowa grochówka, której można było skosztować przy Barbakanie.
O bohaterce tego dnia słów kilka
Spisał ją nieznany pisarz na czterech bifoliach w kancelarii sejmowej. Jej zapis utrwalony został pismem kaligraficznym, przy użyciu powszechnie wówczas stosowanego atramentu brunatnego, na papierze czerpanym. Konstytucja 3 Maja – ma swoją wyjątkową historię związaną także z Małopolską. To tu, w swoim oryginale była przechowywana w Krzeszowicach. Dopiero po 1945 r. powróciła do Warszawy. Chociaż obowiązywała przez stosunkowo krótki okres czasu, wrosła w historię Polski jako synonim działań ku ratowaniu Ojczyzny. To do niej nawiązywano, chociażby w preambule pierwszej uchwalonej przez sejm konstytucji z 1921 r.
Jej święto ogłoszone zostało po odzyskaniu niepodległości przez Polskę już w 1919 r.
– Historia jednego z najważniejszych dokumentów w dziejach naszej Ojczyzny to tak naprawdę historia walki o jej integralność i potęgę. O godną pozycję na europejskiej i światowej mapie politycznej. Jakże ponadczasowe i aktualne są to wartości. Uczestnicząc w obchodach Narodowego Święta 3 Maja, dajemy świadectwo wobec kolejnych pokoleń. To jasny przekaz: historyczne wydarzenia z dziejów Polski są naszym dziedzictwem i dumą. To także wyraz naszego zaangażowania i odpowiedzialności za to, jaki kształt będzie miała nasza Ojczyzna w przyszłości. Dlatego jeszcze raz powtórzę: nauczmy się wolności! Bądźmy dumni z Polski – podsumował wojewoda małopolski Łukasz Kmita.