– Dla uczniów z Małopolski przerwa zimowa rozpocznie się 30 stycznia i potrwa do 12 lutego. Dla służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w naszym województwie czas ferii jest znacznie dłuższy. Małopolska to region niezwykle atrakcyjny turystycznie. Co roku gościmy przyjezdnych z całego kraju i zza granicy. Ferie to okres wzmożonych prac całej administracji zespolonej, szeregu instytucji oraz służb. Przygotowania do zimowego wypoczynku zaczęliśmy kilka tygodni temu. Tej zimy służby mają jednak znacznie więcej obowiązków. Za kilka dni w zimowej stolicy Polski – w Zakopanem – odbędą się zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich. Służby zapewniają o swojej gotowości – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Wojewoda Łukasz Kmita zwołał posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego poświęcone tematowi „Bezpieczne ferie zimowe dla dzieci i młodzieży w województwie małopolskim – 2023”. Spotkanie z przedstawicielami władz samorządowych oraz służb odbyło się w Starostwie Powiatowym w Zakopanem. Omówiono także program i zabezpieczenie Pucharu Świata w skokach narciarskich. Rywalizacja na Wielkiej Krokwi dostarczy emocji kibicom w nadchodzący weekend 13-15 stycznia.

Chroń siebie i innych

 – Podczas wypoczynku – zarówno na stokach narciarskich, lodowiskach, termach i basenach, jak i w hotelach i domowym zaciszu – najważniejsze jest bezpieczeństwo. Pamiętajmy o tym podczas zbliżających się ferii. Bądźmy ostrożni na drogach. Zwracajmy uwagę na zalecenia Policji i Straży Pożarnej. Reagujmy na niewłaściwe zachowania. Dbając o przestrzeń wokół nas, chronimy również innych – przypomina wojewoda Łukasz Kmita.

– Serdecznie dziękuję wszystkim służbom zaangażowanym w zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom i turystom przebywającym podczas ferii zimowych w naszym województwie. Mam nadzieję, że Wasza praca w tym trudnym czasie ograniczy się do działań prewencyjnych – dodaje wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Szerokie spektrum działań Policji

Przez cały okres ferii trwających w Polsce od 16 stycznia do 26 lutego 2023 roku małopolska Policja będzie prowadzić działania kontrolne i profilaktyczne pn. „Bezpieczne Ferie 2023”. Na bieżąco w ramach współpracy z instytucjami pozapolicyjnymi będą wymieniane informacje na temat aktualnie występujących zagrożeń oraz działań podejmowanych w zakresie organizowanych przedsięwzięć związanych z zimowym wypoczynkiem.

Policjanci będą:

- zapewniać bezpieczeństwo w środkach komunikacji publicznej, na dworcach, stacjach kolejowych i autobusowych, portach lotniczych, podejmować działania prewencyjne przy współpracy z podmiotami zewnętrznymi (podmioty kolejowe, SOK, SG,);

- prowadzić kontrolę miejsc zorganizowanego wypoczynku wspólnie z przedstawicielami innych służb i inspekcji (PSP, Sanepid, Kuratorium Oświaty w Krakowie, straże gminne/miejskie) pod kątem przestrzegania przepisów przez organizatorów wypoczynku;

- prowadzić kontrolę miejsc gromadzenia się małoletnich pod kątem zagrożenia narkomanią, alkoholizmem lub innymi patologiami, w tym przy wykorzystaniu Krajowe Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa oraz w celu ustalenia, czy nie są to osoby poszukiwane;

- prowadzić kontrolę miejsc sprzedaży alkoholu pod kątem ujawnienia i eliminowania zjawiska sprzedaży alkoholu i wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim;

- prewencyjnie oddziaływać na potencjalnych sprawców czynów zabronionych, popełnianych w miejscach wypoczynku;

- prowadzić kontrolę tzw. „dzikich lodowisk”;

- prowadzić akcje profilaktyczne w zakresie bezpiecznych zachowań podczas ferii, np. zabezpieczenia mienia przed wyjazdem;

- organizować prelekcje w miejscach zorganizowanego wypoczynku na temat bezpieczeństwa podczas ferii (bezpieczeństwo: w domu, w ruchu drogowym, w sieci);

- prowadzić działania profilaktyczne w ramach akcji „Kręci mnie bezpieczeństwo na stoku”.

Szczególnych nadzorem objęta będzie sytuacja na drogach. Komendy miejskie oraz powiatowe wyznaczyły stałe punkty kontroli autokarów przed wyjazdem, gdzie bez zbędnej zwłoki będzie możliwość sprawdzenia większej liczby autobusów w jednym czasie.

Na stronie internetowej małopolskiej Policji została założona zakładka „Małopolska Policja e-usługa” (https://euslugi.malopolska.policja.gov.pl/), gdzie w katalogu KONTROLA AUTOBUSÓW internetowo można złożyć wniosek z prośbą o policyjną kontrolę autokaru przed wyjazdem. Jest to innowacyjne rozwiązanie, które ułatwi rodzicom, opiekunom, organizatorom wycieczek procedurę zgłaszania takich kontroli.

Na głównych drogach tranzytowych (krajowych i wojewódzkich), przede wszystkim prowadzących do górskich miejscowości wypoczynkowych, podejmowane będą działania zapewniające bezpieczeństwo, porządek i płynność w ruchu drogowym – działania te będą intensyfikowane w okresie wymiany turnusów wypoczynkowych.

Stałym nadzorem poprzez: wyłączenie sygnalizacji świetlnej lub wydłużenie cyklu świetlnego na priorytetowym kierunku Kraków-Zakopane objęte zostaną miejsca, gdzie zazwyczaj dochodzi do zatorów.

Policjanci będą prowadzić działania kontrolne uczestników ruchu drogowego. Do działań włączona będzie Grupa SPEED.

W działaniach kontrolnych podjęta będzie współpraca z Inspekcją Transportu Drogowego, Strażą Graniczną i innymi służbami.

Na bieżąco Policja będzie współpracować z organami zarządzającymi drogami w ramach utrzymania dróg w okresie zimowym.

W okresie od 14 stycznia do 27 lutego 2022 roku na terenie Małopolski doszło do 179 wypadków, w których 15 osób zginęło, a 208 zostało rannych. Jeśli chodzi o zdarzenia drogowe z udziałem dzieci do lat 14 w tym okresie, w wypadkach drogowych 10 dzieci doznało obrażeń ciała – nie było ofiar śmiertelnych. We współpracy z GDDKiA - Oddział w Krakowie policjanci szczególnie nadzorowali ruch w miejscach, gdzie zazwyczaj dochodzi do zatorów drogowych na tzw. zakopiance. Łącznie przez prawie 750 godzin w tych miejscach kierowali ruchem na skrzyżowaniach.

Ponadto zadaniem małopolskiej Policji będzie zapewnienie bezpieczeństwa turystom poprzez organizację patroli narciarskich – bezpieczeństwo na zorganizowanych terenach narciarskich. Brawura i lekceważenie zasad poruszania się po tych terenach są głównymi przyczynami wypadków. W ramach doskonalenia lokalnego dla policjantów pełniących służbę na zorganizowanych terenach narciarskich przeszkolono łącznie 70 policjantów.

Służba na stoku ma w tym roku również inne znaczenie. To duża akcja zabezpieczająca turniej na Wielkiej Krokwi.

„Puchar Świata w skokach narciarskich – Zakopane 2023” zabezpieczać będzie prawie 200 policjantów każdego dnia. W ramach akcji „Skoki 2023” rozdysponowanych zostanie: 13 stycznia 23 radiowozy, a 14 i 15 stycznia po 54 radiowozów.

Akcja policyjna obejmie trzy odcinki: „Skocznia”, „Miasto – prewencja” oraz „Miasto – ruch drogowy”. Funkcjonariusze zadbają o bezpieczeństwo na terenie skoczni, Zakopanego i w pozostałych gminach powiatu tatrzańskiego oraz zapewnią płynność ruchu i porządek na drogach.

Państwowa Straż Pożarna w gotowości

W pełnej gotowości, aby zapewnić bezpieczeństwo dzieciom i młodzieży w czasie ferii zimowych są również małopolscy strażacy. Funkcjonariusze przeprowadzają czynności kontrolno-rozpoznawcze w obiektach wypoczynków dzieci i młodzieży. Stwierdzają usterki, których usunięcie warunkuje możliwość wykorzystania obiektu jako placówki zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży. W takim przypadku wydawane są opinie pozytywne z uwagami. Często spotykanym uchybieniem jest przekroczenie długości dojścia ewakuacyjnego wymaganego przepisami o ponad 100%. W takim przypadku funkcjonariusze PSP wydają opinię pozytywną z wyłączeniem części budynku, dla której nie były zapewnione właściwe warunki ewakuacji, np. ostatniej kondygnacji.

Bardzo ważne są również właściwa eksploatacja obiektów i przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych w czasie trwania zimowego wypoczynku, dlatego strażacy z komend powiatowych i miejskich PSP przeprowadzają również kontrole w trakcie trwania turnusów.

W ramach sprawowania nadzoru nad właściwym przebiegiem wypoczynku strażacy sprawdzają listę obiektów zamieszczonych w elektronicznej „Bazie wypoczynku” (https://wypoczynek.men.gov.pl) - pod kątem ich zabezpieczenia przeciwpożarowego.

W przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych strażacy przypominają właścicielom i zarządcom nieruchomości o konieczności odśnieżania dachów i usuwania sopli lodowych. W obszarze tym strażacy wspierają Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego. Szczególną uwagę należy zwrócić na obiekty wielkopowierzchniowe, m.in. hipermarkety, hale targowe i sportowe oraz magazyny.

W okresie jesienno-zimowym w mieszkaniach i domach jednorodzinnych wzrasta ryzyko powstawania pożarów. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku wad albo niewłaściwej eksploatacji urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W tym samym okresie odnotowywany jest także wzrost liczby zatruć tlenkiem węgla, zwanym „cichym zabójcą”, gdyż jest on niewidoczny oraz nie ma smaku ani zapachu.

„Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa” – to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem tlenkiem węgla. Strażacy przypominają, że należy wykonać obowiązkowe okresowe przeglądy i czyszczenie przewodów kominowych oraz sprawdzenie instalacji wentylacyjnej, jak również urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. Państwowa Straż Pożarna przypomina również o utrzymaniu właściwego stanu technicznego czujek dymu i tlenku węgla (m.in. wymianie baterii).

Komenda Wojewódzka PSP w Krakowie na oficjalnym kanale youtube.com (https://www.youtube.com/channel/UCyabfoNw5Vy4d-sUoAqGn6w/videos?app=desktop) zamieściła filmy instruktażowe pt. „Jak żyć bezpiecznie” dotyczące tlenku węgla oraz prawidłowego zachowania podczas burz.

Od początku sezonu grzewczego, tj. 1 października 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku Straż Pożarna w województwie małopolskim odnotowała 240 wyjazdów, w których 52 osoby zostało ranne, 2 śmiertelnie. Od początku 2023 roku do 10 stycznia odnotowano 29 wyjazdów, 22 osoby ranne, 1 śmiertelnie.

Ponadto strażacy przypominają o obowiązkowych okresowych przeglądach i czyszczeniach przewodów kominowych, dymowych oraz o regularnym sprawdzaniu instalacji wentylacyjnych, jak również urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych.

W zabezpieczeniu zawodów w skokach narciarskich będą brały udział 33 pojazdy i 117 ratowników, gdzie jednocześnie w każdym momencie Sił i Środków będzie 11 pojazdów i 39 ratowników, w tym posterunki piesze prowadzące zabezpieczenie medyczne w miejscu imprezy masowej.

Kontrole Inspekcji Sanitarnej

Przedstawiciele państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych województwa małopolskiego skontrolują co najmniej 20% obiektów znajdujących się w bazie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom w trakcie pobytu na poszczególnych turnusach wypoczynku ocenie podlegać będzie w szczególności: stan sanitarnohigieniczny i techniczny pomieszczeń mieszkalnych (formy wyjazdowe) oraz sanitarnych, wyposażenie techniczne obiektu, warunki do uprawiania sportu i rekreacji, teren i stan otoczenia placówek wypoczynku, sposób gromadzenia odpadów stałych czy przestrzeganie zakazu palenia. Ponadto, mając na względzie stan zagrożenia epidemicznego, sprawdzane również będzie przestrzeganie podstawowych zasad higieny, dostęp do ciepłej i zimnej bieżącej wody oraz środków higieny osobistej czy zapewnienie opieki medycznej.

Nadzór Kuratora Oświaty nad organizacją wypoczynków

W czasie ferii zimowych Małopolski Kurator Oświaty nadzoruje i wspomaga organizację wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze województwa małopolskiego. Po przeprowadzonej kontroli zbiera i analizuje informacje o stanie i warunkach realizacji wypoczynku, a także umieszcza zgłoszenia w bazie prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania za pomocą systemu teleinformatycznego.

Organizator ma obowiązek zgłoszenia wypoczynku kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na miejsce swojej siedziby. Dotyczy to również dyrektorów szkół i placówek organizujących wypoczynek w miejscu zamieszkania dzieci i młodzieży. Zgłoszeniu nie podlega zamiar zorganizowania wypoczynku przez szkołę lub placówkę trwającego do 3 dni.

Jeśli program wypoczynku obejmuje przebywanie w górach oraz korzystanie ze stoków narciarskich, organizator wypoczynku jest zobowiązany do przestrzegania zasad zawartych w ustawie z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich oraz regulaminach parków narodowych w górach.

Zgodnie z art. 92d ust. 7 ustawy o systemie oświaty wypoczynek może się odbyć wyłącznie po umieszczeniu zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku. Elektroniczna baza dostępna jest na stronie www.wypoczynek.mein.gov.pl.

Kuratorium Oświaty do 9 stycznia 2023 roku zamieściło w bazie 167 wypoczynków organizowanych przez jednostki mające siedzibę lub adres zamieszkania na terenie województwa małopolskiego. Weźmie w nich udział łącznie 5 895 uczestników. Zamieszczone w bazie zgłoszenia wypoczynku spełniały warunki określone w ustawie o systemie oświaty i rozporządzeniu w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.

Na terenie województwa małopolskiego objętym nadzorem Małopolskiego Kuratora Oświaty w okresie ferii zimowych do 9 stycznia 2023 roku zgłoszono 845 wypoczynków, w których będzie brało udział 33 780 uczestników.

Dla dzieci, które z różnych względów nie mogą brać udziału w wyjazdowych formach wypoczynku, a także tych, które choćby część ferii zimowych muszą spędzić w miejscu zamieszkania, organizatorzy wypoczynku z Małopolski zgłosili 84 turnusy, tzw. „półkolonie”. Z tej formy wypoczynku – oferującego dzieciom różnego rodzaju zajęcia sportowe i artystyczne, wyjścia na basen, do kina oraz wycieczki – skorzysta 2 061 dzieci i młodzieży szkolnej.

„Bezpieczny autokar” i nie tylko

W związku z feriami zimowymi Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Krakowie realizuje ogólnopolską akcję „Bezpieczny autokar”, polegającą na prowadzeniu wzmożonych kontroli autobusów przewożących dzieci i młodzież na zimowy wypoczynek.

W ramach tych działań inspektorzy prowadzą także wykłady edukacyjne pt. „Bezpiecznie nie tylko w autobusie”. Ideą tej akcji jest zarówno przeprowadzenie kontroli autobusu bezpośrednio wpływającej na bezpieczeństwo podróżnych, jak i zainteresowanie dzieci i młodzieży problematyką bezpieczeństwa w ruchu pieszych i zwiększenie świadomości zagrożeń na drodze.

Akcja „Bezpiecznie nie tylko w autobusie” polega na organizacji quizów i konkursów podczas czynności inspekcyjnych autobusu, a nagrodą za poprawne odpowiedzi są gadżety związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Natomiast w trakcie kontroli inspektorzy będą sprawdzać czas pracy i trzeźwość kierowcy, stan techniczny i wyposażenie pojazdu, liczbę pasażerów.

Działania Nadzoru Budowlanego

Organy Nadzoru Budowlanego od wielu lat prowadzą zintensyfikowane działania podczas wypoczynku letniego i zimowego. W ich ramach kontroli w zakresie bezpieczeństwa i legalności użytkowania podlegają obiekty i urządzenia budowlane służące do aktywnego wypoczynku, organizacji różnego rodzaju imprez rozrywkowych oraz w szczególności te, w których organizowany jest pobyt dzieci i młodzieży. Dodatkowo w sezonie zimowym kontrolą objęte są wyciągi narciarskie.

Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w ramach akcji „Bezpieczne ferie dla dzieci i młodzieży w województwie małopolskim 2023” zlecił Powiatowym Inspektorom, aby podczas prowadzonych kontroli obiektów budowlanych zwrócono szczególną uwagę na kwestię ich bezpiecznego utrzymania i użytkowania w zakresie znajdujących się w nich instalacji gazowych. Nadto – w przypadku wystąpienia intensywnych opadów śniegu - zobligowano podległe jednostki do stałej kontroli ciężaru pokrywy śnieżnej/ śnieżno-lodowej poprzez dokonywanie pomiarów posiadanymi śniegomierzami.