Małopolska jest przygotowana na wypadek wystąpienia ekstremalnych warunków zimowych. Potwierdzili to dziś na posiedzeniu Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego przedstawiciele służb, inspekcji, straży i instytucji. Spotkaniu przewodniczył wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Wśród najważniejszych omawianych tematów znalazła się organizacja zimowego utrzymania dróg i infrastruktury kolejowej oraz odśnieżania obiektów, zwłaszcza wielkopowierzchniowych konstrukcji dachowych. Podjęto również kwestie związane z pomocą społeczną, zwłaszcza wsparciem dla osób samotnych, w podeszłym wieku i bezdomnych. Swoje najważniejsze zadania zaprezentowała Policja, Państwowa Straż Pożarna (m.in. w obszarze współpracy z jednostkami ratownictwa medycznego oraz pomocy społecznej), Straż Graniczna (m.in. w obszarze współpracy z TOPR i GOPR). Omówione zostały także zagadnienia związane z funkcjonowaniem placówek oświatowych, opieką nad zwierzętami, a także zabezpieczenia dostaw prądu oraz gotowości urządzeń hydrotechnicznych do pracy w warunkach zimowych.

Także z perspektywy mniejszych miejscowości
Posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego odbyło się w Imbramowicach, w gminie Trzyciąż. To właśnie tu 12 lat temu mieszkańcy zmagali się ze skutkami szadzi.

- 12 lat temu właśnie w Imbramowicach mogliśmy zobaczyć, czym są ekstremalne warunki zimowe. Szadź, która tu się pojawiła, zniszczyła infrastrukturę energetyczną. Przez dwa tygodnie mieszkańcy pozbawieni byli prądu - przypomina wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

- Na zarządzanie kryzysowe patrzymy nie tylko z perspektywy dużych miast, ale także mniejszych miejscowości. Zapewniam, że w razie problemów związanych z warunkami pogodowymi siły i środki będą kierowane tam, gdzie będą potrzebne - tak, aby szybko i sprawnie pomagać mieszkańcom - podkreśla wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

987
– Sezon zimowy to wymagający okres, kiedy służby, zarządcy dróg czy podmioty zaangażowane w pomoc społeczną mają więcej pracy niż zwykle. Oczekuję od Państwa ścisłej współpracy i sprawności działania – tak, aby Małopolanie mogli czuć się zaopiekowani i bezpieczni. Ale także każdy z nas powinien zareagować, gdy spotka osoby znajdujące się w trudnej sytuacji lub potrzebujące pomocy. Polska zima oznacza niskie temperatury, dlatego apeluję, aby nie pozostawać obojętnym na los drugiego człowieka. Tradycyjnie, przy Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego pod numerem 987 została uruchomiona całodobowa infolinia, poprzez którą można uzyskać pomoc bądź zgłosić informację o osobie mogącej jej potrzebować – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Pomoc potrzebującym
W okresie jesienno-zimowym Małopolska Policja realizuje działania pod hasłem „ZIMA 2022/2023”. Mają one na celu ograniczenie negatywnych skutków niskich temperatur oraz zjawiska bezdomności, zwłaszcza w odniesieniu do sytuacji mogących skutkować ewentualnym zgonem osoby bezdomnej w wyniku wychłodzenia organizmu. Są to działania o charakterze profilaktycznym, opiekuńczym i informacyjnym.

Gminy w Małopolsce, w ramach przygotowań do sezonu zimowego 2022/2023, podjęły działania analogiczne do podejmowanych w ubiegłych latach, m.in. dystrybuując ulotki kierowane do osób starszych, samotnych, niepełnosprawnych informujące o zagrożeniu. Skierowano również apele do mieszkańców z prośbą o zgłaszanie do siedziby ośrodków pomocy  społecznej przypadków osób bezdomnych lub najuboższych wymagających pomocy.

Liczba gmin, które zabezpieczają miejsca schronienia dla swoich mieszkańców, wynosi 170. Zabezpieczonych zostało 1237 miejsc schronienia (+ 10 dodatkowych), w tym: 646  miejsc (+ 5 dodatkowych) w 36 schroniskach dla osób bezdomnych (132 gminy), 202 miejsca w 20 schroniskach dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi (33 gminy), 271 miejsc w 12 noclegowniach (41 gmin), 118 miejsc (+ 5 dodatkowych) w  5 ogrzewalniach (4 gminy).

Miejsca zabezpieczono w 29 placówkach (wg typów) zlokalizowanych na terenie województwa małopolskiego oraz w 32 placówkach spoza terenu województwa. 12 gmin jest podmiotem prowadzącym placówkę (tj. Andrychów, Brzesko, Brzeszcze, Oświęcim, Chrzanów, Gorlice, Kęty, m. Kraków, m. Oświęcim, Szczawnica, Zakopane, Chrzanów), a 2 gminy mają zawarte porozumienie międzygminne dotyczące zapewnienia schronienia dla mieszkańców (tj. Libiąż i Trzebinia). 3 gminy zlecają realizację zadania (m. Kraków, m. Tarnów, m. Nowy Sącz). 166 gmin wykupuje miejsca tymczasowego schronienia.

Gminy zapewniają swoim mieszkańcom pomoc w formie gorącego posiłku czy niezbędnej odzieży. Przez Ośrodki Pomocy Społecznej może być przyznana pomoc w formie dofinansowania do zakupu opału, koców, śpiworów. Gminy bardzo często współpracują z przedstawicielami Kościoła katolickiego, organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami leczniczymi w zakresie udzielania pomocy osobom bezdomnym, a także zagrożonym bezdomnością. Przykładowo 19 gmin wspiera finansowo organizacje działające w sferze pomocy osobom bezdomnym w ramach działalności charytatywnej  (prowadzenie noclegowni i schroniska, redystrybucja żywności, prowadzenie kuchni, świadczenie doraźnej pomocy medycznej i przedmedycznej itp.).

Na terenie 23 gmin działają organizacje pozarządowe prowadzące 111 placówek oferujących pomoc, w tym osobom bezdomnym (m.in. 7 „przytulisk”, 22 jadłodajnie, 8 łaźni, 6 przychodni dla osób bezdomnych i nieubezpieczonych, 13 punktów medycznych, w tym 7 aptek darów leków i opatrunków, 19 punktów wydawania ubrań, 30 punktów wydawania żywności i inne).

Utrzymanie dróg w czasie zimy
Zarządca dróg krajowych potwierdza, że w pełnej gotowości od 1 listopada znajduje się 249 jednostek sprzętu, w tym 149 solarek opłużonych, 5 pługów wirnikowych (+2 w rezerwie), 1 unimog w rezerwie, 50 jednostek do odśnieżania chodników, 36 ładowarek oraz 6 równiarek. Odcinki dróg najbardziej narażone na zawiewanie śniegiem przed sezonem zimowym zostaną zabezpieczone zasłonami przeciwśnieżnymi z siatki z tworzyw sztucznych.  Obejmą one odcinki dróg o łącznej długości 13,78 km. Zapasy materiałów do zwalczania śliskości, głównie soli, a także uszorstniających, składowane są w 30 punktach na terenie województwa: w bazach materiałowo-sprzętowych oraz na dodatkowych składowiskach.

Do prawidłowego prowadzenia prac przy zimowym utrzymaniu dróg niezbędne są informacje o przewidywanych zmianach warunków atmosferycznych. W tym celu wyposażono ciągi drogowe w stacje meteorologiczne, które określają stopień zagrożenia wystąpienia śliskości zimowej. Na drogach krajowych kierowcy są informowani o warunkach stwarzających zagrożenie (powstanie gołoledzi) przez podświetlane znaki drogowe współpracujące w sposób ciągły z automatycznymi stacjami pogodowymi i czujnikami stanu nawierzchni.

Przypominamy, że każdy z użytkowników dróg może na stronie internetowej GDDKiA sprawdzić, jakie warunki panują na obszarze, przez który planuje przejechać. Umożliwiają to zlokalizowane w ciągach dróg krajowych kamery oraz stacje meteorologiczne. Dostęp do tych informacji można uzyskać poprzez stronę internetową https://www.gov.pl/web/gddkia w zakładce „Serwis mapowy GDDKiA”.

Zapewnione jest również zimowe utrzymanie dróg wojewódzkich. Łączna liczba przygotowanego przez Zarząd Dróg Wojewódzkich sprzętu wynosi: 105 sztuk (piaskarki, solanki, pługi, ładowarki, sprzęt do odśnieżania chodników). Zgromadzono przy tym 26,8 tys. ton materiałów, takich jak sól drogowa, materiał uszorstniający czy solanka.

Obowiązek odśnieżania obiektów budowlanych
Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie przypomina, że zgodnie z przepisami Prawa budowlanego właściciel lub zarządca obiektu budowlanego zobowiązany jest zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziałujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, m.in. takich jak intensywne opady atmosferyczne. Tym samym odśnieżanie dachów obiektów należy do ustawowych obowiązków właścicieli lub zarządców tychże obiektów. Organy nadzoru budowlanego w ramach posiadanych kompetencji dokonują jedynie kontroli wykonywania tych obowiązków przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego.

Ponadto przepis ustawy Prawo budowlane wskazuje, że budynki o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2 podlegają kontrolom okresowym dwa razy w roku do 31 maja i do 30 listopada obejmującym szereg aspektów związanych z bezpiecznym użytkowaniem tychże obiektów.

Apel Straży Pożarnej
Nasz dom jest miejscem, w którym każdy z nas czuje się najbezpieczniej. To jednak właśnie tam ginie największa liczba osób, a ofiarami pożarów są najczęściej ich sprawcy. Do pożarów zwykle dochodzi w wyniku wad albo niewłaściwej eksploatacji urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W okresie grzewczym wzrasta ryzyko powstania pożarów i zatruć tlenkiem węgla w budynkach mieszkalnych. Źródłem emisji tlenku węgla są urządzenia grzewcze opalane drewnem, węglem, gazem, olejem opałowym.

Dlatego Straż Pożarna nieustająco apeluje o rozwagę i ostrożność. Prowadzona jest też akcja „Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa”: https://www.gov.pl/web/kgpsp/czujka-na-strazy-twojego-bezpieczenstwa-sezon-grzewczy-2022-2023

To działania informacyjne i ostrzegawcze w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-informacyjnej na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem tlenkiem węgla. Państwowa Straż Pożarna rekomenduje instalowanie czujek tlenku dymu i tlenku węgla. Konieczne jest jednak utrzymanie właściwego stanu technicznego czujek tlenku dymu i tlenku węgla (m.in. wymiana baterii). Osobom starszym strażacy gotowi są pomóc w zamontowaniu danej czujki lub wymianie w nich baterii.