Uproszczone formalności związane z wnioskowaniem o paszport, poszerzony katalog przypadków, w których wydawany jest paszport tymczasowy, paszporty ważne 10 lat dla dzieci od 12. roku życia, a także więcej grup osób uprawnionych do 50% ulgi w opłacie paszportowej. To szereg usprawnień, które obowiązują dzięki nowej ustawie o dokumentach paszportowych.
Opowiedzieli o nich na briefingu prasowym wojewoda małopolski Łukasz Kmita i dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Lucyna Gajda.
Stawiamy na rozwiązania przyjazne obywatelom
- Zmiany pomogą klientom Urzędu skrócić drogę do wyrobienia paszportu. Papierowe wnioski odchodzą do lamusa. Dokument zostanie uzupełniony elektronicznie przez urzędnika, a obywatel jedynie złoży swój podpis na przeznaczonym do tego urządzeniu. Ustawa, która 13 listopada weszła w życie, wprowadziła szereg ułatwień w procedurze paszportowej. W ten sposób cyfryzujemy Polskę i wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom Polaków. Zaznaczamy, że jeśli paszport jest ważny, oczywiście nie trzeba go wymieniać – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Najważniejsze zmiany
Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych (RDP) wchodzącego w skład Systemu Rejestrów Państwowych. System ten obejmuje inne rejestry, tj.: Rejestr PESEL, Rejestr Dowodów Osobistych, Rejestr Stanu Cywilnego, Rejestr Danych Kontaktowych, System Odznaczeń Państwowych, Centralny Rejestr Sprzeciwów.
Klienci nie muszą już wypełniać papierowego wniosku o wydanie paszportu: formularz elektroniczny wypełnia urzędnik na podstawie podanych przez wnioskodawcę danych zawartych w RDP lub w Rejestrze PESEL. Obywatel potwierdza dane i składa podpis na specjalnym urządzeniu elektronicznym.
Zmiany dotyczą również wydawania paszportu ważnego 10 lat dla dziecka, które ukończyło 12 lat, a nie 13 jak wcześniej.
Od 31 marca przyszłego roku pojawi się możliwość elektronicznego złożenia wniosku dla dzieci do 12. roku życia bez zgłaszania się do urzędu, za pośrednictwem e-usługi, pod warunkiem że rodzice będą posiadali podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty.
Wydawanie paszportu tymczasowego
Poszerzony został katalog przypadków, w których wydawany jest paszport tymczasowy. Otrzymają go dzieci wyjeżdżające za granicę:
- w związku z nauką lub rozwojem indywidualnych umiejętności, np. sportowych, artystycznych,
- dzieci rodziców, którzy wyjeżdżają służbowo za granicę i nie mogą im zapewnić opieki w kraju.
Paszport tymczasowy może być wydany z urzędu z powodu ważnych okoliczności np.:
- w związku z wystąpieniem prokuratora o wydanie takiego paszportu osobie, która ma być deportowana,
- wystąpienie dyrekcji szpitala lub rodziny o wydanie paszportu tymczasowego osobie nieubezwłasnowolnionej, ale będącej w stanie śpiączki, która musi niezwłocznie wyjechać za granicę w celu poddania się operacji.
Ponadto paszport tymczasowy może być wydany osobie, która posiada już paszport, w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Chodzi o sytuacje, gdy np. osoba przyjechała do Polski z zagranicy, gdzie mieszka na stałe, na podstawie dowodu osobistego, który utraciła. W miejscu zamieszkania pozostawiła ważny paszport. Paszport nie będzie unieważniany, zostanie wydany paszport tymczasowy na powrót do miejsca stałego pobytu z krótkim terminem ważności.
Za paszporty tymczasowe wydawane z urzędu z powodu ważnych okoliczności opłaty nie będą pobierane.
- To przykład rozwiązań wychodzących naprzeciw różnego rodzaju życiowym sytuacjom, które się zdarzały. Z pewnością w wielu indywidualnych sytuacjach będą to rozwiązania potrzebne i przydatne – dodaje wojewoda Kmita.
Ulga w opłacie
Poszerzony został krąg osób uprawnionych do 50% ulgi w opłacie paszportowej. Dzięki nowej ustawie o dokumentach paszportowych są to:
• osoby pobierające rentę socjalną, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne lub zasiłek dla opiekuna,
• działacze opozycji antykomunistycznej lub represjonowani z powodów politycznych,
• żołnierze terytorialnej służby wojskowej,
• strażacy ratownicy OSP,
• ochotnicy ratownictwa górskiego,
• weterani poszkodowani w wyniku działań poza granicami państwa,
• rodzice zastępczy lub prowadzący rodzinne domy dziecka.
- Państwo polskie chce też choćby w ten sposób honorować osoby, które wykazały się szczególną postawą - strażaków ratowników OSP, „terytorialsów” czy weteranów – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Zgubiłeś lub uszkodziłeś paszport?
W przypadku utraty paszportu nie będzie dokonywana przez organ paszportowy ocena, czy była to utrata zawiniona czy też stało się bez winy obywatela. Nie będzie zatem pobierana opłata podwyższona w przypadku zawinionej utraty ważnego paszportu.
Uruchomiona została także nowa e-usługa dająca możliwość zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dokumentu. Wystarczy posługiwać się profilem zaufanym lub e-dowodem. W celu zgłoszenia należy wejść na portal gov.pl w zakładkę „Usługi dla Obywatela”. Następnie należy wybrać e-usługę „Zgłoś utratę lub uszkodzenie paszportu lub innego dokumentu paszportowego”, kliknąć „Wyślij zgłoszenie” i potwierdzić za pomocą e-podpisu, czyli profilu zaufanego, e-dowodu lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Nowy system
- Zmiany, jakie zostały wprowadzone w procedurze paszportowej, to szereg ułatwień dla obywateli. Sprawnie przeszliśmy etap wdrożenia nowego systemu. Prowadzimy też szkolenia dotyczące wejścia w życie nowej ustawy o dokumentach paszportowych, skierowane do pracowników terenowych punktów paszportowych. Zgodnie z planem od poniedziałku 14 listopada 2022 roku małopolskie biura i punkty paszportowe rozpoczęły obsługę klientów na nowych zasadach. Tego dnia przyjęliśmy 654 wnioski, a wydaliśmy 642 paszporty – mówi dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich Lucyna Gajda
Rekordowe zainteresowanie paszportami
Zainteresowanie paszportami nigdy nie było tak duże. Od początku tego roku do 15 listopada przyjęliśmy łącznie prawie 225 793 wnioski paszportowe. To najwięcej od 20 lat.
- W całym 2020 roku było ich 75 394, a w 2021 r. – 119 989. Nawet przed pandemią, w roku 2019, liczba ta była mniejsza niż w tym roku, bo wynosiła 184 350. Mimo tego rekordowego zainteresowania zawsze dotrzymywaliśmy 30-dniowego terminu na wyrobienie paszportu, a w okresie największego zainteresowania paszportami organizowaliśmy dodatkowo „soboty paszportowe”. Rozważamy również zorganizowanie w najbliższym czasie kolejnej – wylicza wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Bliżej obywatela
Obecnie w Małopolsce mamy 13 biur paszportowych, w tym 3 w siedzibach Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu oraz 10, które zlokalizowanych są w siedzibach starostw.
- Wspieram też otwarcie jeszcze jednego punktu paszportowego w Suchej Beskidzkiej, a rozważane jest także uruchomienie punktu w Miechowie. W celu usprawnienia obsługi klientów w małopolskich punktach paszportowych rozbudowaliśmy system kolejkowy i system rezerwacji internetowej w Krakowie oraz uruchomione zostały systemy kolejkowe i systemy rezerwacji internetowej w TPP w Nowym Targu, Myślenicach, Chrzanowie. Do końca roku takie systemy zostaną zainstalowane w pozostałych biurach paszportowych. Zachęcamy do korzystania z systemu rezerwacji internetowych. Jesteśmy również w Programie „Polska Bezgotówkowa” i na każdym stanowisku przyjmowania wniosków paszportowych w Małopolsce mamy terminale płatnicze i można w każdej lokalizacji i na każdym stanowisku dokonywać opłat kartą płatniczą. Wszystko po to, aby urząd był jeszcze bliżej obywatela, a obsługa spraw jak najsprawniejsza – podkreśla wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
- Nowy terenowy punkt paszportowych w Myślenicach pokazuje, jak ważne i potrzebne było jego uruchomienie. Od maja do teraz złożono tam 4586 wniosków paszportowych. Dla porównania liczba ta np. w Brzesku wynosi od początku roku 5450 – dodaje wojewoda.
Najwięcej wniosków paszportowych złożono w 2022 roku:
w Krakowie – 84 768,
w Tarnowie – 25 614,
w Nowym Targu – 16 449,
w Nowym Sączu – 16 260.
- Te dane pokazują, jak zasadna jest koncepcja administracji bliskiej obywatelom – bliskiej także w sensie geograficznym, dostępnej w powiatach – podkreśla wojewoda Kmita.