13 października 1847 roku pierwszy krakowski parowiec z uderzeniem godziny wpół do dziesiątej ruszył szczęśliwie z Krakowa do Mysłowic. Pociągi na nowo otwartej linii kursowały początkowo zaledwie dwa razy na dobę. Wagony pasażerskie miały trzy klasy. Od historycznej podróży pociągu „Kraków” minęło 175 lat.
W uroczystych obchodach jubileuszu 175-lecia kolei w Krakowie wzięli udział jego patroni honorowi: minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, wicemarszałek województwa małopolskiego Łukasz Smółka oraz prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Kolej: symbol rozwoju, symbol solidarności
– Krakowianie od razu polubili przemieszczanie się nowym, szybkim i niedrogim środkiem transportu. 175 lat temu pojawił się tutaj tłum mieszkańców. Zachwycał piękny dworzec i buchająca parą maszyna. Z czasem uruchomiano dodatkowe pociągi do Krzeszowic i Wieliczki, co wpłynęło na rozwój turystyczny tych miejscowości. Liczba kierunków stale rosła. Kolej Towarzystwa Drogi Żelaznej Krakowsko-Górnośląskiej połączyła Kraków z Mysłowicami, Trzebinią i Szczakową. Ruch na szynach dał nowe możliwości rozwoju. Wsie zaczęły się zaludniać, a w okolicach trasy kolejowej nastąpił wielowymiarowy wzrost gospodarczy – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
- Od 175 lat kolej łączy ludzi. Wczesny rozwój przedsiębiorstw w naszym regionie zawdzięczamy właśnie kolei. Rząd Prawa i Sprawiedliwości wie, jak ważny jest bezpieczny i komfortowy transport. Regularnie wspieramy inwestycje drogowe i kolejowe. W marcu np. przywróciliśmy połączenie Krakowa z Olkuszem. To efekt kilkumiesięcznych starań i dobrej współpracy administracji rządowej z zarządem województwa małopolskiego. Przed nami kolejne inwestycje. Ale trzeba też powiedzieć, że to właśnie krakowski Dworzec Główny PKP w ostatnim okresie pełnił i pełni nadal wiele dodatkowych funkcji, nie tylko transportowych. Jego funkcję humanitarną w szczególności mogliśmy zobaczyć pod koniec lipca, kiedy to specjalnym pociągiem do Krakowa zostało przywiezionych 15 rannych żołnierzy z Ukrainy. W zasadzie tuż po rozpoczęciu przez Rosję agresji zbrojnej na Ukrainie, krakowski Dworzec Główny stał się bezpieczną przystanią dla wielu uchodźców wojennych – chciałoby się rzec, punktem pierwszej pomocy, gdzie otrzymywali najpilniejsze wsparcie i przede wszystkim niezbędne informacje przed udaniem się w dalszą drogę. Ten punkt relokacyjno-informacyjny funkcjonuje do dziś i jest prowadzony przez harcerzy, którzy wraz z innymi organizacjami pozarządowymi, a także służbami udzielają tam uchodźcom wszelkiej potrzebnej pomocy. W pewnym sensie ten krakowski Dworzec Główny stał się symbolicznym połączeniem naszych narodów – symbolem szerokiego wsparcia, jakie Polacy skierowali do walczących Ukraińców – przypomina wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Nowoczesnym pociągiem historyczną trasą
Uroczyste otwarcie obchodów 175-lecia kolei w Krakowie odbyło się w budynku Dworca Głównego PKP z udziałem Krakowskiej Kolejowej Orkiestry Dętej. Uczestnicy wydarzenia dostali bilet okolicznościowy na przejazd nowoczesnym pociągiem Kolei Małopolskich po historycznej trasie sprzed 175 lat: Kraków – Trzebinia – Krzeszowice – Kraków. Podczas objazdu zaprezentowano wyremontowane obiekty kolejowe. Podróżni zwiedzili dworzec w Trzebini i uczestniczyli w otwarciu parkingu P+R w Krzeszowicach.
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie udostępniło dwa zabytkowe tramwaje. Pierwszy pojechał przez ulice Basztową i Długą, drugi kierował się na pętlę obok ulicy Ułanów.
Na krakowskim dworcu przygotowano wystawę zabytkowego i współczesnego taboru kolejowego oraz zaprezentowano zabytkowy żuraw wodny. W Domu Kultury Kolejarz odbyła się zaś konferencja naukowo-techniczna.
Masa atrakcji przed nami
Obchody potrwają do końca tygodnia. Organizatorzy zaplanowali liczne atrakcje, m.in. turniej piłkarski, podczas którego zmierzą się ze sobą kolejarze i tramwajarze, wystawę prac o tematyce kolejowej wykonanych przez artystów XIX Ogólnopolskich Prezentacji Artystycznych Kolejarzy, wystawę historyczną „Pod parą do sztandarów”, ekspozycję makiet kolejowych, spotkania autorskie z wydawcami oraz autorami książek i exlibrisu o tematyce kolejowej, pokazy na symulatorach: kierowania pociągiem oraz pracy nastawni.
Legendarna lokomotywa „Kraków”
W niedzielę w arkadach Pałacu Krzysztofory odbędzie się wystawa pochodzących ze zbiorów Muzeum Krakowa pamiątek i zabytków dokumentujących początki kolei w Krakowie „Ruszyła maszyna po szynach… w Krakowie”.
– Serdecznie zapraszam wszystkich Małopolan do wzięcia udziału w krakowskim święcie kolei. To niesamowita okazja do odbycia podróży w czasie. Szczególnie zachęcam do udziału w wystawie w Pałacu Krzysztofory. Przy Rynku Głównym w Krakowie będzie można zobaczyć legendarną lokomotywę „Kraków”, która zainaugurowała podróże linią kolejową z Krakowa na Śląsk. Wstęp na wystawę jest bezpłatny – dodaje wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Organizatorami obchodów są: Kolejowe Towarzystwo Kultury, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji RP Oddział w Krakowie, Stowarzyszenie Krzewienia Sportu, Turystyki i Kultury „Kolejarz” oraz Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Krakowie.