- Ziemia oświęcimska – nasiąknięta bólem, cierpieniem i wreszcie śmiercią nawet, jak szacują historycy, od 1 do 1,5 miliona osób… Jednocześnie jest to obecnie dom dla wspólnot lokalnych, które chcą się rozwijać i realizować różnorodne inwestycje ułatwiające codzienne funkcjonowanie. Naszą wspólną troską – rządu i samorządu – pozostaje połączenie tych dwóch najważniejszych wątków. I z tą myślą kolejny już rok wspólnie realizujemy Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Dziś wojewoda małopolski Łukasz Kmita zawarł z samorządami ziemi oświęcimskiej umowy na rok 2022 w ramach VI etapu programu, obejmującego lata 2021-2025. W wydarzeniu uczestniczyli również posłowie Rafał Bochenek oraz Krzysztof Kozik.

- OSPR to program, który został utworzony jeszcze w latach dziewięćdziesiątych i ma służyć wsparciu tych terenów, które funkcjonują wokół byłego obozu Auschwitz-Birkenau. Dzisiaj jest tam Muzeum, o które oczywiście bardzo dbamy, natomiast niezwykle istotne jest to, aby również te tereny, które są wokół tego obszaru, mogły liczyć na wsparcie i były zadbane, aby w sposób odpowiedni udrożniona była również komunikacja i zrewitalizowane zostały te tereny, które naznaczone są niechlubną historią. Chcemy, aby te warunki funkcjonowania nie tylko turystów, którzy przyjeżdżają do Muzeum, ale również mieszkańców, którzy na co dzień tam żyją – były z każdym rokiem coraz lepsze - mówi poseł Rafał Bochenek.

– Cieszę się, bo to szósta kontynuacja bardzo ważnego projektu. Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy realizuje pewne zadania, które pozwalają poprawić komfort życia na oświęcimskiej ziemi. Ziemi, która jest naznaczona krwią i cierpieniem ofiar nazizmu. Pamięć jest bardzo ważna, ale ludzie muszą mieć szanse rozwoju. Zadania są realizowane również dzięki Państwu, konsultacjom z Mieszkańcami. Cieszę się, że możemy Państwu pomagać. Gratuluję pozyskania środków – mówi poseł Krzysztof Kozik.

Etap VI OSPR – rok drugi

Rok 2022 jest drugim rokiem realizacji VI etapu programu. Tegoroczne założenia dotyczą wykonania dziesięć zadań ujętych w planie rzeczowo-finansowym, który 15 kwietnia 2022 roku został zatwierdzony przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Sześć z tych zadań stanowi kontynuację przedsięwzięć z 2021 r., natomiast cztery to nowe projekty. Plan zakłada, że spośród wszystkich dziesięciu zadań dwa zostaną ukończone w tym roku.

Środki budżetu państwa zabezpieczone na 2022 r. w celu realizacji tegorocznego etapu OSPR to 15 026 000 zł. Wkład własny beneficjentów wynosi 6 239 000 zł. Tym samym planowana łączna kwota na realizację zadań w tym roku to 21 265 000 zł.

Tegoroczna lista inwestycji

Dotacja z budżetu państwa została w tym roku podzielona następująco:

• powiat oświęcimski – kwota 3 836 000 zł – na realizację 3 zadań:

     drugi etap zadania wieloletniego pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1877K ul. Niwy, ul. Sportowa oraz ul. Ofiar Faszyzmu w Brzezince”,

     drugi etap zadania wieloletniego „Przebudowa drogi powiatowej nr 1879K ul. Nideckiego w Oświęcimiu”,

     pierwszy etap zadania wieloletniego pn. „Przebudowa drogi powiatowej nr 1893K ul. Wysokie Brzegi oraz nr 1894K ul. Szpitalna w Oświęcimiu” 

oraz 20 000 zł w ramach oddzielnego porozumienia na realizację zadania pn. „Utrzymanie terenów Skarbu Państwa”;

• miasto Oświęcim – kwota 2 000 000 zł – na realizację pierwszego etapu zadania wieloletniego pn. „Zagospodarowanie terenu pomiędzy ul. Berka Joselewicza i ul. Bulwary wraz z budową parkingu podziemnego”;

• gmina Oświęcim – kwota 4 400 000 zł – na realizację 2 zadań:

     pierwszy etap zadania wieloletniego pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej w Brzezince”,

     drugi etap zadania wieloletniego „Utworzenie zespołu szkolno-przedszkolnego w Brzezince”;

• gmina Brzeszcze – kwota 2 700 000 zł – na realizację drugiego etapu zadania wieloletniego pn. „Rewitalizacja Parku Miejskiego przy ul. Dworcowej w Brzeszczach”;

• gmina Chełmek – kwota 2 070 000 zł – na realizację dwóch zadań:

     drugi etap zadania wieloletniego pn. „Zagospodarowanie dwóch stawów w Chełmku oraz ich otoczenia w zakresie budowy miejsca pamięci, ścieżek rowerowych oraz oświetlenia”,

     pierwszy etap zadania wieloletniego pn. „Najodważniejszy z odważnych – budowa wieży widokowej imienia Rotmistrza Witolda Pileckiego jako miejsca pamięci wraz z zagospodarowaniem terenu i infrastrukturą towarzyszącą na wzgórzu Skała”.

- Wspólnie realizując te zadania, osiągamy efekt synergii. Synergii, która przekłada się na konkretne inicjatywy i efekty – zarówno dotyczące modernizacji sieci dróg lokalnych, jak i budowy zespołu szkolno-przedszkolnego, rewitalizacji parku czy budowy wieży widokowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego. Wspólnym mianownikiem projektów realizowanych w ramach Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego jest wspieranie oświęcimskich samorządów w rozwoju małych ojczyzn, z zachowaniem tożsamości kulturowej i historycznej ziemi oświęcimskiej – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Podpisane dzisiaj umowy zawarli przedstawiciele powiatu oświęcimskiego oraz gmin: Oświęcim, Brzeszcze i Chełmek. Umowy te opiewają na kwotę 13 026 000 zł. Uwzględniając wkład własny beneficjentów w wysokości 5 239 000 zł, wartość zadań, których dotyczą, wynosi 18 265 000 zł.

Podsumowanie inwestycji z roku 2021

W minionym roku do realizacji wyznaczonych było 9 zadań, z czego 3 – zgodnie z założeniami – zostały w pełni ukończone: „Przebudowa drogi powiatowej nr 1877K ul. Greglów w Babicach”, „Zagospodarowanie terenu zielonego pomiędzy ulicami: Więźniów Oświęcimia i Obozową” oraz „Przebudowa drogi powiatowej nr 1888K ul. Wyspiańskiego, ul. Sobieskiego i ul. Śniadeckiego w Oświęcimiu”.

Na realizację etapu VI w 2021 r. zarezerwowano w budżecie państwa 12 896 000 zł. Ostatecznie, biorąc pod uwagę zmiany wynikające m.in. z postępowań przetargowych, wydatkowano 11 537 136,80 zł.

Już od 1997 roku

Oświęcimski Strategiczny Program Rządowy powołany został w 1997 r. Tworzy warunki do zapewnienia pokoju społecznego wokół byłego KL Auschwitz-Birkenau i godnego upamiętnienia największego w Europie i na świecie miejsca pamięci masowej zagłady. Jest to także miejsce wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

VI etap Programu, obejmujący lata 2021-2025, ustanowiony został uchwałą nr 101/2020 Rady Ministrów z 10 lipca 2020 r. Zgodnie z jej postanowieniami beneficjentami są: powiat oświęcimski, gmina miasto Oświęcim, gminy: Oświęcim, Brzeszcze, Chełmek i Małopolska Uczelnia Państwowa im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Oświęcimiu.

Na realizację Programu zostaną przeznaczone całkowite nakłady w kwocie 92 013 000 zł, w tym wydatki z rezerwy celowej budżetu państwa w kwocie 61 600 000 zł, które zgodnie z harmonogramem ich wydatkowania w ustawach budżetowych na poszczególne lata wyniosą odpowiednio w:

1. 2021 r. – 12 896 000 zł,

2. 2022 r. – 15 026 000 zł,

3. 2023 r. – 16 202 000 zł,

4. 2024 r. – 11 350 000 zł,

5. 2025 r. – 6 126 000 zł.

Priorytety Programu to:

1. uporządkowanie i zagospodarowanie terenów w otoczeniu Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau (priorytet 1);

2. poprawa dostępności komunikacyjnej Oświęcimia dla osób odwiedzających miejsce pamięci masowej zagłady oraz społeczności lokalnych (priorytet 2);

3. rozwój działalności edukacyjnej w mieście i gminie Oświęcim (priorytet 3);

4. poprawa atrakcyjności turystycznej Oświęcimia poprzez renowację obiektów i infrastruktury o charakterze zabytkowym (priorytet 4);

5. poprawa dostępności i zagospodarowanie otoczenia obiektów byłych podobozów KL Auschwitz-Birkenau w powiecie oświęcimskim (priorytet 5).