- Przywołujemy dziś jeden z najbardziej doniosłych momentów naszej polskiej historii – uchwalenie I w Europie i II na świecie konstytucji! Konstytucji, która była osiągnięciem polskich elit intelektualnych. Konstytucji, która swym poziomem wyprzedzała czas. Konstytucji, która była zadaniem odrobionym ku chwale i sile Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Bo „Ojczyzna jest darem i zadaniem”. Tak mówił kiedyś Jan Paweł II. I właśnie tak Ojczyznę pojmowali twórcy Konstytucji 3 maja – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita podczas uroczystości, które odbyły się w Krakowie z okazji 231. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Pod egidą Biało-Czerwonej
Tradycyjnie już uroczystą mszę świętą w intencji Ojczyzny odprawił w wawelskiej katedrze metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski.
Tegoroczne uroczystości zgromadziły liczne grono korpusu konsularno-dyplomatycznego, parlamentarzystów, przedstawicieli administracji samorządowej oraz służb, zaś wawelskie wzgórze wypełnili po brzegi Małopolanie i turyści przebywający w stolicy naszego województwa.
Tego dnia w sposób szczególny widoczne były nasze barwy narodowe. Biało-czerwone flagi – zarówno te mniejsze, jak i większe – a także kotyliony wpięte w klapy strojów, stały się widocznym dowodem, że łączą nas barwy narodowe. Także cały Wawel stał się biało-czerwony, gdy rozdaliśmy tam tysiąc flag narodowych.
Biało-czerwone wstęgi zdobiły również wiązanki i wieńce, złożone dla upamiętnienia wszystkich tych, którzy dla niepodległości i niezawisłości Polski poświęcili swoje życie.
Wieńce i kwiaty zostały złożone przy pomniku Hugona Kołłątaja na dziedzińcu przy ul. św. Anny, przy pomniku Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu, a także w dwóch innych, niezwykle symbolicznych miejscach na mapie Krakowa: przy Krzyżu Katyńskim na placu im. o. Adama Studzińskiego oraz przed Grobem Nieznanego Żołnierza na placu Jana Matejki.
Siła tradycji. Pochód patriotyczny
Tuż po zakończeniu mszy świętej z wawelskiego wzgórza wyruszył pochód patriotyczny. Radosny marsz przeszedł ulicą Grodzką do Rynku Głównego, a stamtąd dalej, ul. Floriańską na plac Matejki.
Na czele pochodu znaleźli się przedstawiciele czterech formacji konnych. Przewodniczył im I ułan Rzeczypospolitej Polskiej, ppłk kawalerii Włodzimierz Wowa-Brodecki, z krakowskiego Klubu Jazdy Konnej. Dalej można było podziwiać Szwadron Kawalerii Ochotniczej w barwach 8 Pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego na czele z dowódcą, rotmistrzem kawalerii ochotniczej Franciszkiem Pawłem Żmudzkim. Za nimi podążali reprezentanci Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Józefa Piłsudskiego w barwach szwadronu przybocznego naczelnego wodza na czele z dowódcą, rotmistrzem kawalerii Henrykiem Bugajskim, a także Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej im. 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich wraz z Pocztem Krakowskiej Chorągwi Husarskiej na czele z majorem Małopolskiej Kawalerii Zbigniewem Strzeżywojem Burzyńskim, rotmistrzami: Leszkiem Franiem i Mariuszem Pustułą.
Łącznie ok. 50 koni podążających ulicami stolicy Małopolski budziło ogromne zainteresowanie wśród zgromadzonych wzdłuż krakowskich ulic mieszkańców i turystów. Szczególnie dzieci radośnie wiwatowały na widok podążającego pochodu.
W pochodzie uczestniczyły także grupy rekonstrukcyjne w tradycyjnych strojach: Podolski Regiment Odprzodowy i Poczet Krakowskiej Chorągwi Husarskiej. Obecni byli również przedstawiciele kompanii honorowych Wojska Polskiego, klas mundurowych z województwa małopolskiego, harcerze ZHR i ZHP oraz Bractwo Kurkowe.
Cześć i chwała Bohaterom!
Dalsza część uroczystości odbyła się na placu Jana Matejki. To tu wspólnie odśpiewaliśmy hymn narodowy, a po uroczystej zmianie warty, dzięki odczytanemu Apelowi Pamięci, na nowo głośno wybrzmiały nazwiska Ojców Niepodległości.
- Ojczyzna jest darem, więc musimy ją pielęgnować i chronić. Jest darem, więc nie jest nam dana na zawsze. Jest darem, dlatego wszyscy, którzy stoją na jej straży, zasługują na najwyższy szacunek. Ojczyzna jest zadaniem, więc wymaga pracy – codziennej. Pracy, której nie wolno zaniedbywać. I musi to być praca wspólna, praca nas wszystkich, w imię rozwoju naszego kraju, jego bezpieczeństwa i dobrobytu całego społeczeństwa. I takie też były cele twórców Konstytucji 3 Maja. Ale wiemy też, że to zadanie wymaga ofiar i najwyższych poświęceń. Pokazali nam to nasi polscy bohaterowie. Przypomina nam to każdy Apel Pamięci. Przypomina nam to w Krakowie Pomnik Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu, Krzyż Katyński na placu Ojca Adama Studzińskiego, wreszcie Grób Nieznanego Żołnierza, przy którym się znajdujemy – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Ambasadorowie patriotyzmu i etosu zawodowego
Mamy to wyjątkowe szczęście, że możemy osobiście doświadczać także i dzisiaj obecności pośród nas osób, które poprzez swoją codzienną pracę i postawę są, jak powiedział wojewoda małopolski Łukasz Kmita – swoistymi ambasadorami patriotyzmu i etosu zawodowego.
W dowód uznania zasług prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wyróżnił 20 Małopolan odznaczeniami państwowymi. Wręczył je wojewoda małopolski Łukasz Kmita. Wśród odznaczonych znalazły się osoby zasłużone w walce z epidemią COVID-19.
Za wybitne zasługi w obronie suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości uhonorowana została pani Janina Wiewiórska-Sieradzka.
Złote Krzyże Zasługi otrzymali:
- za zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność społeczną i kombatancką – pan Jacek Broel-Plater,
- za zasługi w działalności na rzecz ochrony zdrowia publicznego – pani Urszula Gluz-Golik, pani Barbara Małecka, pani Zofia Jungiewicz,
- za działalność na rzecz ochrony zdrowia publicznego – pan Marek Pilecki, pani Dorota Sobczyk, pan Wojciech Szczeklik, pan Karol Wierzbicki,
- za zasługi dla kultury polskiej – pan Andrzej Zieliński,
- za zasługi dla kultury polskiej, za działalność na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego – pan Roman Kieferling.
Z kolei Srebrne Krzyże Zasługi otrzymali:
- za zasługi w działalności społecznej i charytatywnej – pan Bogusław Rataj,
- za działalność na rzecz ochrony zdrowia publicznego – pan Marek Rajzer;
natomiast Brązowe Krzyże Zasługi:
- za działalność na rzecz ochrony zdrowia publicznego - pani Agnieszka Ochocka, pani Agnieszka Werfel.
Na wniosek wojewody małopolskiego Łukasza Kmity Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodległości za zasługi dla Niepodległej – postanowieniami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – odznaczeni zostali: pan Damian Konieczny, pan Tomasz Konturek, pan Paweł Nowak, pan Krzysztof Nowakowski, pan Stanisław Osmenda.
- W swej działalności społecznej i kombatanckiej; w działalności na rzecz zdrowia publicznego i ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego są Państwo ambasadorami patriotyzmu i etosu zawodowego. Drodzy odznaczeni przedstawiciele środowiska medycznego – w imieniu wszystkich Małopolan raz jeszcze dziękuję za Wasze poświęcenie – w sposób szczególny – podczas dwóch lat pandemii. Ten trudny okres, chcielibyśmy już zapomnieć, ale nie zapomnimy o Waszym zaangażowaniu w ochronie zdrowia. Jeszcze raz dziękuję za Państwa służbę Ojczyźnie, służbę w myśl tej właśnie zasady, że „Ojczyzna jest darem i zadaniem” – mówił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Nowi polscy obywatele
Podczas uroczystości na placu Matejki wojewoda małopolski Łukasz Kmita wręczył akty nabycia obywatelstwa polskiego 12 osobom, w tym 4 dzieciom, pochodzącym m.in. z Białorusi, Serbii, Syrii, Ukrainy i Wielkiej Brytanii. Osoby te uzyskały obywatelstwo polskie na mocy postanowienia Prezydenta RP lub decyzji Wojewody Małopolskiego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Prezydent RP może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na jego wniosek.
Osoby, które otrzymały decyzję Wojewody Małopolskiego uznającą za obywatela polskiego, musiały spełnić przesłanki wskazane w ustawie o obywatelstwie polskim, m.in. przebywać w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, udokumentować znajomość języka polskiego lub posiadać stałe i regularne źródło dochodu.
Wolna Ukraina to także „dar i zadanie” dla nas wszystkich
W swoim przemówieniu wojewoda małopolski Łukasz Kmita odniósł się także do sytuacji za naszą wschodnia granicą.
- Dziś słowa: „Ojczyzna jest darem i zadaniem” mają także szczególny kontekst międzynarodowy. Wszyscy z niepokojem i bólem patrzymy na to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą. (…) Dziś patrząc na wielkie zaangażowanie państwa polskiego, a przede wszystkim ogromną pomoc milionów Polaków – wolontariuszy, urzędników, przedsiębiorców, samorządowców, harcerzy i innych aktywistów, chcę powiedzieć Wam: z serca dziękuję za tę postawę niezwykłej solidarności i braterstwa z narodem ukraińskim. Jestem dumny, że pomoc, jaką wspólnie niesiemy narodowi ukraińskiemu tu w Małopolsce, może być wzorem. Wzorem dla całej Europy. Wolna Ukraina to także „dar i zadanie” dla nas wszystkich! Dla całej Europy! – podkreślił wojewoda małopolski Łukasz Kmita
Dziedzictwo Konstytucji 3 Maja
W przemówieniu wygłoszonym na placu Matejki wojewoda małopolski Łukasz Kmita zwrócił uwagę na znaczenie, jakie dla nas wszystkich ma dziedzictwo Konstytucji 3 Maja.
- Świętując tu na placu Matejki w Krakowie, postawmy sobie pytanie o to, jaka nauka płynie z przełomowych reform i Konstytucji 3 Maja na obecne czasy? Dziś naszym obowiązkiem jest wspomnieć szeroki katalog zasłużonych patriotów i wspaniałych myślicieli, którzy uznali dobro Rzeczypospolitej za najwyższą wartość, którzy oddali Ojczyźnie swoje największe talenty, którzy wreszcie widmo upadku państwa w jednoznaczny sposób przeciwstawiali wizji wolnej, bezpiecznej i silnej Polski. To oni, posłowie Sejmu Czteroletniego, żywili głęboką nadzieję, że ta wizja nie musi oznaczać nierealnego projektu. Całym swoim sercem wierzyli, że można, a przede wszystkim że trzeba zreformować reguły sprawowania władzy. W „trzeciomajowym dziele” kolejne pokolenia, uciemiężone przez zaborców, odnajdowały polskość. Ono przez lata stało się nośnikiem narodowej tożsamości. W nim tkwiło źródło wolnościowych pragnień i zrywów niepodległościowych – mówił wojewoda.
Wszyscy jesteśmy zaproszeni do budowania Rzeczypospolitej
- Odpowiedź na pytanie o to, jaka nauka płynie z przełomowych reform i Konstytucji 3 Maja na obecne czasy, wydaje się oczywista. Dziś, po 231 latach niezmiennie aktualne pozostaje przekonanie, że przyszłość państwa tkwi w jego sile. Tak na przestrzeni wieków, jak i obecnie czyha zbyt wiele zagrożeń, żeby pozwolić sobie na celowe osłabianie Polski albo nawet na nieświadome nieumacnianie jej potencjału. Teraz, w obliczu tego, co dzieje się za naszą wschodnią granicą, jak nigdy wcześniej, jesteśmy zobowiązani do głębokiego patriotyzmu i troski o naszą Ojczyznę. Każdy z nas, na swój sposób, na wzór twórców Konstytucji 3 Maja, jest zaproszony do budowania Rzeczypospolitej. Na obecne czasy jest to dziejowe zobowiązanie nas wszystkich — obywateli i władz odpowiedzialnych za los państwa. Bo „Ojczyzna to dar i zadanie” – podkreślił wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Uroczysta defilada
Defilada i pokaz służb mundurowych to okazja do oddania szacunku wszystkim tym, którzy każdego dnia stoją na straży naszego bezpieczeństwa. Na ulicy Basztowej zaprezentowały się orkiestra i kompanie honorowe Wojska Polskiego. Ponownie można było także podziwiać formacje konne wraz z grupami rekonstrukcyjnymi.
Pojazdy reprezentacyjne do defilady wystawiły: Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Krakowie, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Krakowie, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Krakowie.
Wśród zaprezentowanych pojazdów znalazły się między innymi: policyjne motocykle, lekki transporter opancerzony, łódź holowana za pojazdem terenowym napędzanym na 4 koła, samochód specjalny ratownictwa medycznego ze strażacką mobilną izbą przyjęć, specjalny pojazd Wojewódzkiej Inspekcji Transportu Drogowego wyposażony w system paneli fotowoltaicznych i specjalistyczny sprzęt kontrolno-pomiarowy, ciężki samochód pożarniczy z napędem terenowym 6x6, specjalistyczny samochód Grupy Interwencyjnej Służby Więziennej wykorzystywany jako samochód wsparcia podczas realizacji konwoju osadzonych „niebezpiecznych”.
Z myślą o najmłodszych
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przygotował także w okolicach placu Matejki specjalne stoisko dla najmłodszych, gdzie mogli oni otrzymać mniejsze flagi i wiatraczki w barwach narodowych. Czekały na nich także maskotki krakowskiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego, a chętni mogli skorzystać z malowania twarzy – oczywiście obowiązkowo w barwy narodowe!