Krzywopłoty – miejscowość w gminie Klucze w powiecie olkuskim. To tam między 17 a 18 listopada 1914 roku rozegrała się jedna z pierwszych bitew, w których wzięli udział legioniści Józefa Piłsudskiego. Stała się ona symbolem bohaterskiej i ofiarnej walki w imię słusznego celu. Zginęło 46 legionistów, ale to dzięki ich poświęceniu udało się zatrzymać rosyjskie natarcie. Nie bez przyczyny sam marszałek nazwał tę bitwę potem „krzywopłockimi legionowymi Termopilami”.
- Pokazaliście w natarciu i w odwrocie, jak ginie, jak umiera żołnierz polski. Niestety, ofiara nasza zbyt ciężką jest i bolesną… Ciężką jest dla nas, którzyśmy mieli wśród siebie tych, co pozostali tam na polach Załęża i Krzywopłotów. Ja ich już opłakałem… Dzisiejsza nasza uczta jest stypą pogrzebową, sprawowaną ku uczczeniu tych, co wiernie wypełnili rozkaz. Wiernie aż do końca – powiedział po bitwie Albin Fleszar „Satyr”, jeden z dowódców.
Polegli legioniści spoczywają na cmentarzu w Bydlinie, gdzie co roku odbywają się uroczystości upamiętniające bitwę pod Krzywopłotami. Pandemia niestety zmusiła organizatorów do ich zmodyfikowania. Tym razem miały one przede wszystkim skromny, symboliczny charakter.
W uroczystościach uczestniczyli – oprócz wojewody małopolskiego Łukasza Kmity – także wiceminister sportu Jacek Osuch, starosta powiatu olkuskiego Bogumił Sobczyk, a także samorządowcy z terenu powiatu olkuskiego i gminy Klucze z wójtem Norbertem Bieniem na czele.
Uroczystości rozpoczęły się od modlitwy w intencji poległych legionistów odprawionej przez proboszcza parafii w Bydlinie. Następnie przybyłe delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym poległych legionistów. Jak zwykle żołnierze Wojska Polskiego przygotowali oprawę uroczystości, wystawiając między innymi posterunek honorowy przy historycznym pomniku w kształcie krzyża, który znajduje się na cmentarzu w Bydlinie.
- Tegoroczne obchody Narodowego Święta Niepodległości i wszystkich wydarzeń składających się na naszą drogę do niepodległości mają głównie charakter symboliczny, ale nie zmienia to faktu, że jesteśmy winni pamięć bohaterom, którzy wywalczyli dla nas wolność, którzy – tak jak legioniści w bitwie pod Krzywopłotami – dali dowód słusznej sprawie, przelewając swą krew w imię ideałów – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.