30 czerwca 1948 roku obława dotarła w okolice małopolskiej wsi Osielec, niedaleko Jordanowa. Tego dnia trop potwierdził, że właśnie w tej miejscowości ukrywa się major Zygmunt Szendzielarz, jeden z najbardziej ściganych przez komunistów żołnierzy polskich. „Łupaszka” zostaje pojmany. Poddany długiemu procesowi i skazany na osiemnastokrotną śmierć – staje się symbolem niezłomnej walki z totalitarnym zniewoleniem.
Major Z. Szendzielarz jest jednym z Żołnierzy Wyklętych, o których pisze Zbigniew Herbert w wierszu „Wilki”: „ponieważ żyli prawem wilka/ historia o nich głucho milczy”. Uroczystości, które 24 marca 2019 roku odbędą się w Osielcu, są okazją, aby przywrócić pamięć o Żołnierzach Niezłomnych i oddać im należne miejsce w historii.
Na te uroczystości, podczas których nastąpi odsłonięcie pomnika majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, zaprasza wojewoda małopolski Piotr Ćwik wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej oraz gminą Jordanów.
Program wydarzeń jest następujący:
• godz. 11.00 – msza święta w kościele parafialnym pw. Świętych Apostołów Filipa i Jakuba (Osielec 1, 34-234 Osielec) z udziałem pocztu sztandarowego Wojska Polskiego oraz z elementami ceremoniału wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
• godz. 12.00-12.30 - przemarsz pod pomnik mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” (Osielec 113)
• godz. 12.30 – uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika mjr. „Łupaszki” (w tym Apel Pamięci)
- Dzisiaj, kiedy marzenie Żołnierzy Niezłomnych o Niepodległej jest faktem, mamy obowiązek przywrócić pamięć o nich. To nasza powinność – powiedzieć dziś: Chwała Bohaterom! Chwała tym, którzy zachowali się jak trzeba, którzy z najwyższym poświęceniem podjęli się walki o wolną Ojczyznę. Niech spotkanie w Osielcu będzie wyrazem naszego uznania zarówno dla majora Szendzielarza, jak i dla wszystkich Żołnierzy Niezłomnych! – mówi wojewoda małopolski Piotr Ćwik.
≈≈≈≈≈≈≈≈
„Łupaszka” – bo taki pseudonim nosił mjr Zygmunt Szendzielarz, historię swojego życia związał z Armią Krajową. Uczestniczył w kampanii polskiej w roku 1939. W okresie okupacji niemieckiej prowadził działalność niepodległościową na Wileńszczyźnie i Grodzieńszczyźnie. W tym okresie zyskał autorytet podwładnych i uznanie przełożonych. Od 1944 r. aktywną działalność bojową prowadził także przeciw okupantowi sowieckiemu i jego komunistycznym strukturom w Polsce. Stał wówczas na czele legendarnej 5 Brygady Wileńskiej AK. Operował m.in. na Białostocczyźnie i Pomorzu. Należał do najwybitniejszych dowódców niepodległościowego podziemia zbrojnego po 1945 r.
Pojmany w 1948 roku został poddany brutalnemu procesowi trwającemu 2,5 roku, podczas, którego był przesłuchiwany około 50 razy, a także torturowany. Przez cały czas zachował jednak godną postawę, nie zaprzeczał swojemu udziałowi w podziemiu antykomunistycznym ani nie prosił o łaskę.
2 listopada 1950 roku mjr. Zygmunta Szendzielarza skazano na osiemnastokrotną karę śmierci. Wyrok został wykonany 8 lutego 1951 roku, strzałem w tył głowy. Pochowany w bezimiennym grobie, miał na zawsze pozostać zapomniany.
Przez kilkadziesiąt lat komuniści ukrywali miejsce pochówku zamordowanych przez bezpiekę. W 2008 roku na wojskowych Powązkach odbył się symboliczny pogrzeb majora Szendzielarza. Jego szczątki zostały odnalezione w 2013 roku w kwaterze „Na Łączce” na Powązkach. W 1993 roku sąd uchylił wyroki ciążące na Zygmuncie Szendzielarzu.