1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ma on stanowić wyraz hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny – czytamy w projekcie ustawy dotyczącej ustanowienia tego państwowego święta, który w lutym 2010 roku skierował do Sejmu śp. prezydent Lech Kaczyński. Tegoroczne Małopolskie Wojewódzkie Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbyły się w Skawinie.

Data ta nie została wybrana przypadkowo. To właśnie 1 marca 1951 roku z rąk komunistów zginął w mokotowskim więzieniu przywódca IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasz Ciepliński. Wraz z gronem swoich towarzyszy walki tworzył on ostatnie kierownictwo ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. Tego dnia, strzałem w tył głowy, odebrano im życie.

Cześć i chwała Bohaterom!

Żołnierze Niezłomni po II wojnie światowej nie złożyli broni. Pragnęli wypełnić przysięgę żołnierską i obietnicę walki o niepodległość naszej Ojczyzny. Za sprzeciw wobec organów komunistycznego państwa doznawali bólu, poniżenia i represji. Wielu z nich zostało skazanych na śmierć, a miejsca ich pochówku pozostają nieznane. Za swą niezłomną postawę mieli pozostać zapomniani i wymazani z historii.

-Jesteśmy odpowiedzialni za przekazanie kolejnym pokoleniom wiedzy o Żołnierzach Niezłomnych. To nasze zadanie, by pamięć i prawda o ich działaniach przetrwały. Mamy to wyjątkowe szczęście, że wciąż możemy doświadczać obecności Żołnierzy Niezłomnych pośród nas i bezpośrednio od nich uczyć się historii naszej Ojczyzny. Na ich ręce składamy dzisiaj podziękowanie za poświęcenie i wierność ideałom. Ale dzisiaj także oddajemy hołd tym, którzy za marzenie o niepodległej Polsce oddali swoje życie. Chwała Bohaterom! Chwała tym, którzy zachowali się jak trzeba!...– mówił wojewoda małopolski Piotr Ćwik podczas uroczystości w Skawinie. 

Bohaterowie naszych małych Ojczyzn

Podczas Wojewódzkich Obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych przypomniano, że to właśnie tam, wiosną 1946 roku, powstały lokalne struktury Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W Małopolsce występowały one pod – używaną jeszcze w czasie okupacji – nazwą Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW).

Członkowie skawińskich struktur NOW nie ukrywali się w lasach, lecz prowadząc zwykłą aktywność (ucząc się w szkołach i uczelniach, pracując w zakładach), byli równocześnie zakonspirowanymi członkami podziemia. Zajmowali się gromadzeniem i magazynowaniem broni, zbieraniem informacji o funkcjonariuszach UB, aktywistach PPR, prowadzeniem akcji ulotkowych oraz ochroną ludności przed szkodliwymi działaniami aktywistów komunistycznych.  

W głośnych procesach, jakie wytoczono skawińskim członkom NOW w latach 1947-1951, sądzono 44 osoby, z których 43 skazano na kary więzienia od roku po karę śmierci włącznie (jedynie jedną uniewinniono). W wyniku represji zginęło dwóch członków skawińskiej NOW: pochodzący z Tyńca Tadeusz Stępkowski oraz mieszkaniec Skawiny harcerz Józef Górka, pseudonim „Kłos”. Zginął on w trakcie wykonywania pracy w karnym batalionie górniczym w kopalni „Wujek” w Katowicach (21 marca 1954 r.). 

Sztafeta pokoleń 

1 marca, na skawińskim cmentarzu parafialnym, poświęcony został pomnik nagrobny śp. Józefa Górki. Wydarzeniu towarzyszyła asysta wojskowa. Odczytano apel pamięci, złożono symboliczne kwiaty i znicze. Wcześniej tego dnia młodzież, duchowieństwo, mieszkańcy i zebrani goście uczestniczyli w uroczystej akademii oraz mszy świętej.

Jakże symboliczny stał się obraz zgromadzonych na obchodach harcerzy. W ten wyjątkowy sposób historia Niezłomnych przekazana została młodym. Niech ta sztafeta pokoleń trwa dalej…  

Więcej zdjęć tutaj.