Ocena nadzorcza uchwały w sprawie strefy czystego transportu pn. Kazimierz

2019-01-18

Kraków jest pierwszym miastem w Polsce, które na podstawie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych utworzyło strefę czystego transportu. Cieszy fakt, że do sięgnięcia po to rozwiązanie doprowadziła m.in. konstruktywna refleksja związana z nakazami zmiany organizacji ruchu wydanymi w czerwcu 2018 r. przez Wojewodę Małopolskiego.

19 grudnia 2018 roku Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę nr III/27/18 w sprawie ustanowienia w Krakowie strefy czystego transportu „Kazimierz”. Od pierwszej takiej uchwały w Polsce oczekiwalibyśmy niezwykłej staranności i pogłębionej analizy wszystkich aspektów, których ona dotyczy. Do niej bowiem mogą odwoływać się inne samorządy, podejmując analogiczne działania.

Wystarczy odnieść się do językowego kształtu tejże uchwały, by zauważyć, że nie jest ona wzorem staranności („Obliguje się Prezydenta Miasta Krakowa o przedstawieniu analizy efektywności wprowadzonej strefy czystego transportu” zamiast „Obliguje się Prezydenta Miasta Krakowa do przedstawienia analizy efektywności wprowadzonej strefy czystego transportu”; „w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi i środowiska” zamiast „w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na zdrowie ludzi i środowisko”).

Jak sygnalizowali mieszkańcy Krakowa, uchwała nie przewiduje też np. wszystkich wyłączeń od ograniczeń wjazdu do SCT (m.in. dotyczących transportu zwłok czy pojazdów budowy). Trudno nie podzielić tych obserwacji.

Zwracają uwagę takie nieścisłości jak np. to, że z ograniczeń wyłączono taksówki, podając jako datę obowiązywania tego wyłączenia 31 grudnia 2025 rok, choć SCT została ustanowiona na 6 miesięcy.

Wojewoda Małopolski, przeprowadzając ocenę nadzorczą uchwały w sprawie SCT, analizował ją także w kontekście sygnałów zgłaszanych przez mieszkańców. Jak wskazaliśmy powyżej, nie sposób nie dostrzec występujących w niej braków czy ogólnej niestaranności w jej sporządzaniu.

Zadaniem wojewody, jako organu nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, jest jednak ocenić, czy dostrzeżone wady są wystarczającą przesłanką do stwierdzenia nieważności danej uchwały. Czym innym jest przy tym ocena z punktu widzenia zdrowego rozsądku, czym innym analiza prawna.

O ile z punktu widzenia kryteriów celowości i rzetelności uchwałę należałoby ocenić jako nie w pełni staranną, o tyle z punktu widzenia względów stricte prawnych nie dostrzegamy wystarczających argumentów, aby uchwałę unieważnić. Na wojewodzie spoczywa bowiem obowiązek uwzględniania w ramach oceny nadzorczej zasady proporcjonalności. Zasada ta nie pozwala na zastosowanie najsilniejszego środka nadzorczego (takim jest stwierdzenie nieważności uchwały) w odniesieniu do naruszeń, których nie można uznać za rażące lub choćby istotne przekroczenie norm prawnych.

Ponadto – traktując z dużą uwagą sygnały mieszkańców – Wojewoda Małopolski zwrócił się do Prezydenta Miasta Krakowa o odniesienie się do zaobserwowanych w uchwale nieścisłości. Przesłana odpowiedź zawiera dostateczne dla oceny nadzorczej wyjaśnienia, w jaki praktyczny sposób zarządca drogi będzie rozwiązywał braki w zakresie katalogu wyłączeń z ograniczeń.

Niezależnie od tego Wojewoda Małopolski wystąpi do Prezydenta Miasta Krakowa z pismem wskazującym potrzebę szczególnej wrażliwości na kwestie poruszane przez mieszkańców i bieżącego rozwiązywania ewentualnych kolejnych wątpliwości związanych z praktycznym wymiarem funkcjonowania strefy czystego transportu. Oprócz tego zwrócimy uwagę Radzie Miasta, że wymagana jest też większa staranność w sporządzaniu uchwał – także pod względem językowym.

We wzmiankowanych wystąpieniach Wojewoda poprosi także o to, co było już wielokrotnie akcentowane wcześniej: aby właściwe organy gminy rozważały podejmowanie tak ważnych społecznie rozstrzygnięć po wcześniejszych szerokich konsultacjach społecznych.

Jeśli chodzi o kwestie związane z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie nakazów zmiany organizacji ruchu (dotyczących tzw. wjazdówek oraz strefy ograniczonego ruchu), przypominamy, że decyzję, czy złożymy skargę kasacyjną, podejmiemy po otrzymaniu pisemnych wyroków wraz z uzasadnieniami. Tych wyroków jeszcze nie otrzymaliśmy.