W dniach 17–18 maja 2018 r. w Dobczycach odbyła się narada szkoleniowa zorganizowana przez Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Wiodącym tematem spotkania było omówienie systemu prognozowania i monitorowania zagrożeń oraz przekazywania informacji i ostrzeżeń, a także model obiegu informacji pomiędzy Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz jednostkami samorządu terytorialnego, służbami, inspekcjami i strażami i innymi podmiotami odpowiedzialnymi za zarządzanie i reagowanie kryzysowe w województwie małopolskim.
W szkoleniu udział wzięli przedstawiciele: Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za zarządzanie kryzysowe starostw powiatowych i miast na prawach powiatów województwa małopolskiego, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego Oddziału w Krakowie i Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, Państwowej Straży Pożarnej w Myślenicach, Urzędu Gminy i Miasta Dobczyce oraz administratora zapory w Dobczycach.
Zanim zacznie padać i grzmieć...
Wśród omawianych tematów były projektowane zmiany dotyczące systemu opracowywania ostrzeżeń i komunikatów meteorologicznych oraz ich przekazywania, do których wprowadzenia przygotowuje się Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy. Dotychczas ostrzeżenia te obejmowały obszar całego województwa lub dużych subregionów. Po zmianach mają one być bardziej szczegółowe i swym zasięgiem obejmować powiaty.
-
Takie rozwiązanie pozwoli na jeszcze bardziej precyzyjne informowanie służb, jednostek samorządu terytorialnego i obywateli o wszystkich niebezpiecznych zjawiskach, które mogą wystąpić w danym obszarze. Groźne zjawiska pogodowe z ubiegłego roku – występujące bardzo rzadko z tak dużym niszczycielskim natężeniem – pokazały, jak potrzebne jest podnoszenie poziomu jakości prognoz i ostrzeżeń meteorologicznych również poprzez bardziej precyzyjne określenie obszarów ich wystąpienia. Ostrzeżenie obejmujące większy obszar często nie dotyczy wszystkich, którzy w danym obszarze się znajdują. Z punktu widzenia odbiorcy, który otrzyma taką niepotrzebną informację, może to prowadzić do uśpienia czujności i nieadekwatnej reakcji kolejnym razem. Dla IMGW-PIB to duże wyzwanie, ale głęboko wierzę, że ostrzeżenia odnoszące się do powiatu pomogą samorządom przygotować się do podejmowania właściwych działań – stwierdza Tomasz Knopik, zastępca kierownika Biura Prognoz Meteorologicznych IMGW-PIB Oddział w Krakowie.
Wyciągamy wnioski
Ubiegłoroczne anomalie pogodowe zwróciły uwagę na jeszcze jedną kwestię. Mianowicie ważne jest nie tylko to, by ostrzeżenia były precyzyjne, ale także to, by docierały na czas. Liczy się zatem sprawny przepływ informacji pomiędzy służbami – w tym szybka wymiana informacji pomiędzy poziomem wojewódzkim a powiatowym.
Mówi o tym sprawozdanie Międzyresortowego Zespołu do oceny funkcjonowania systemu ratownictwa i zarządzania kryzysowego pt. „Analiza i ocena funkcjonowania systemu ratownictwa i zarządzania kryzysowego w Polsce”.
Dokument ten został opracowany po nawałnicach, które w ubiegłym roku przeszły przez Polskę, wyrządzając wiele szkód.
W raporcie wskazano m.in. na problem z przypływem informacji na poziomie samorządów (zwłaszcza po godzinach pracy). W raporcie czytamy np.: „W wielu przypadkach ostrzeżenie przesłane przez służby wojewodów utknęło na szczeblu powiatu i nie zostało przekazane gminom (…)”. Tymczasem – jak można się domyślić – opóźnione rozpoznanie sytuacji przez samorządy (odbiór ostrzeżeń) wpływa na skuteczność podejmowanych działań ratowniczych.
Im szybciej, tym lepiej
Dlatego też Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Krakowie pracuje nad udoskonaleniem przepływu informacji na wszystkich szczeblach zarządzania kryzysowego: oprócz dotychczasowych kanałów dystrybucyjnych niebawem zostaną wprowadzone powiadomienia w formie SMS-ów. Takie wiadomości tekstowe będą rozsyłane do kierowników służb, inspekcji i straży, które działają na obszarze województwa małopolskiego, ale także do kierowników powiatowych centrów zarządzania kryzysowego.
–
Szybki i sprawny obieg informacji między służbami jest bezcenny. Otrzymana na czas informacja jest podstawowym impulsem do podjęcia przez służby danego regionu niezbędnych i podstawowych działań ratowniczych. Z drugiej strony, w razie wystąpienia zagrożenia niezwłocznie przekazane i odebrane ostrzeżenia mają ogromne znaczenie w zakresie zarówno szybkiego uruchomienia działań przez właściwe służby, jak i do koordynacji tych działań. Dlatego chcemy położyć nacisk na kolejny kanał przekazywania informacji samorządom. W tym przypadku informacja na poziomie lokalnym jest nie na wagę złota, ale na wagę bezpieczeństwa mieszkańców – mówi Andrzej Pasek, dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.
Spotkanie kierowników komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za zarządzania kryzysowe starostw powiatowych i miast na prawach powiatów z przedstawicielami Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego z Krakowa, z udziałem służb odpowiedzialnych za osłonę hydrologiczno-meteorologiczną, aerosanitarną, a także za prowadzenie działań ratowniczych – również ma na celu zacieśnienie wspólnych działań i usprawnienie wymiany informacji. Dlatego takie szkolenia jak to w Dobczycach będą też organizowane w przyszłości.
Dobry monitoring = dobra informacja
Narada w Dobczycach była również okazją do podzielenia się dobrymi praktykami. Przykładem mogą być chociażby działania podejmowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie.
–
Województwo małopolskie jest pionierem w zakresie informowania o stanie powietrza. Tym, co nas wyróżnia, są przedwstępne prognozy przekroczenia dopuszczalnych, docelowych i alarmowych norm zanieczyszczenia powietrza. Dzięki temu możemy z dużym wyprzedzeniem przekazać informacje o prognozowanych przekroczeniach norm zanieczyszczenia powietrza. Ważna jest nie tylko kompleksowa strategia, ale też działania krótkoterminowe, a przede wszystkim dokładny monitoring stanu środowiska – zwraca uwagę Paweł Ciećko, małopolski wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
Szerokie forum dyskusyjne
W programie narady znalazły się również następujące zagadnienia:
• funkcjonowanie Regionalnego Systemu Ostrzegania (RSO),
• omówienie osłony meteorologicznej i hydrologicznej województwa małopolskiego,
• omówienie roli zbiorników retencyjnych w ochronie przeciwpowodziowej kraju oraz zapobieganiu skutkom suszy,
• ćwiczenia praktyczne w zakresie realizacji zadań zarządzania kryzysowego w przypadku wystąpienia zagrożenia powodziowego i ochrony przeciwpowodziowej ze szczególnym uwzględnieniem cieków wodnych i zbiorników retencyjnych,
• omówienie zadań jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie Gminy i Miasta Dobczyce w przypadku wystąpienia zagrożenia powodziowego i ochrony przeciwpowodziowej ze szczególnym uwzględnieniem zbiornika retencyjnego w Dobczycach,
• omówienie danych technicznych Zapory Wodnej w Dobczycach, roli w obszarze ochrony przeciwpowodziowej, zagrożeń,
• konferencja planistyczna dotycząca ćwiczeń „Pozytron” 2018.