Zimowy wypoczynek dzieci i młodzieży to okres wzmożonej pracy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Wojewoda małopolski Piotr Ćwik zwołał posiedzenie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego poświęcone temu tematowi. Omawiano także przygotowania do zbliżającego się Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem.

Posiedzenie wojewódzkich służb, inspekcji i straży oraz przedstawicieli Starostwa Tatrzańskiego i samorządu zakopiańskiego odbyło się w pobliżu wyciągu w Małym Cichym w gminie Poronin. To jeden ze stoków, na którym pojawili się policjanci czuwający nad bezpieczeństwem narciarzy, a jednocześnie na specjalnie przygotowanym stoisku przekazujący podstawowe informacje o prawidłowym zachowaniu na stokach narciarskich. Swoje stoisko przygotowało też Wojsko Polskie, które rozpoczęło właśnie kolejny etap kampanii „Zostań Żołnierzem RP”. 

- Dziękuję wszystkim służbom, które zapewniły o swojej gotowości do wzmożonych działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa wypoczywających. Przygotowania do ferii, jak co roku, rozpoczynają się dużo wcześniej i wymagają starannych analiz sił i środków. Życzę, aby wszyscy wypoczywający w Małopolsce przekonali się, jak wiele do zaoferowania ma nasze województwo. Będzie to zarazem czas intensywniejszych kontroli ze strony służb. Podkreślam, że kontrole te są po to, aby było bezpieczniej. Apelujemy o stosowanie się do przepisów, czujność i rozwagę; o to, abyśmy myśleli za kierownicą, planowali dojazd i zarówno na drogach, jak i podczas spacerów w górach wykazywali pokorę wobec warunków atmosferycznych – mówi wojewoda małopolski Piotr Ćwik. 

Szerokie spektrum działań Policji 

Zintensyfikowane działania Policji związane z feriami rozpoczęły się 10 stycznia i potrwają do 23 lutego, czyli przez cały okres ferii w Polsce. Najistotniejszym zadaniem Policji jest zapewnienie bezpieczeństwa turystom krajowym i zagranicznym wypoczywającym

w naszym województwie oraz jego mieszkańcom. Pod szczególnym nadzorem małopolskich policjantów w tym okresie pozostawać będą uczniowie spędzający czas wolny od nauki w formie zarówno zorganizowanego wypoczynku, jak i w miejscu zamieszkania.  

Jednym z priorytetowych działań małopolskich policjantów w tym czasie jest zapewnienie bezpieczeństwa na drogach naszego województwa. Dlatego też głównym zadaniem Policji ruchu drogowego będzie kontrola prawidłowości przewozu dzieci i młodzieży na zimowy wypoczynek, w szczególności przewozu zorganizowanego. Policjanci będą zwracać szczególną uwagę na wszelkie przekroczenia prawa polegające zwłaszcza na niedostosowaniu prędkości do panujących warunków drogowych i atmosferycznych, nieprawidłowym wyprzedzaniu na przejściach dla pieszych lub bezpośrednio przed nimi. Działania zapewniające bezpieczeństwo i porządek w ruchu drogowym będą nasilane w okresie wymiany turnusów wypoczynkowych. W przypadku tworzenia się korków, w celu zapewnienia płynności ruchu, policjanci podejmą ręczną regulację ruchem oraz pokierują pojazdy na drogi objazdowe. 

W Małopolsce zostały już wyznaczone stałe punkty kontroli autokarów przed wyjazdem, gdzie będzie możliwość sprawdzenia większej liczby autobusów w jednym czasie. Podczas ferii w 2019 r. skontrolowano 515 autokarów, z czego 114 w wyznaczonym punkcie kontroli autokarów, czyli na prośbę rodziców, opiekunów lub organizatorów wyjazdów. Można powiedzieć, że co czwarty autobus sprawdzony był przez Policję w wyznaczonych punktach jeszcze przed wyjazdem w trasę.

Wobec uczestników ruchu drogowego policjanci będą prowadzić działania kontrolne pod kątem sprawdzenia stanu trzeźwości kierujących, jak również stanu technicznego i wyposażenia pojazdów. Funkcjonariusze ruchu drogowego skontrolują między innymi oznakowanie i wyposażenie autobusów przewożących dzieci i młodzież na ferie zimowe, oświetlenie pojazdów czy stan ogumienia. Podczas ubiegłorocznych ferii w wyniku sprawdzeń autokarów funkcjonariusze ujawnili 20 usterek stanu technicznego tych pojazdów. 

Funkcjonariusze zwrócą również uwagę na sposób przewożenia dzieci przez kierujących samochodami osobowymi (foteliki, urządzenia przytrzymujące dla dzieci), a także prawidłowość przewożenia sprzętu narciarskiego oraz bagaży.  

Ogółem podczas małopolskich ferii w 2019 roku policjanci skontrolowali 17 717 pojazdów, ujawniając 13 209 wykroczeń. W sumie ujawniono 187 prowadzących pojazd po alkoholu, nie stwierdzono przy tym przypadku prowadzenia autokaru po alkoholu. 

Małopolscy policjanci będą prowadzić działania zarówno kontrolne, jak i profilaktyczne.  

W 2019 roku dokonano 3 775 sprawdzeń miejsc sprzedaży alkoholu i wyrobów tytoniowych pod kątem zakazu ich sprzedaży osobom niepełnoletnim. Ujawniono 63 nieletnich pod wpływem alkoholu oraz 12 osób pod wpływem środków odurzających. W 2019 roku policjanci garnizonu małopolskiego przeprowadzili 627 sprawdzeń miejsc zorganizowanego wypoczynku, w tym 158 tzw. półkolonii.

Ferie w Małopolsce to głównie wypoczynek w górach. Dlatego też małopolscy policjanci podczas tych tygodni szczególnie będą dbać o bezpieczeństwo na stokach. Służba patrolowa pełniona jest już na terenie 29 stacji narciarskich w 5 powiatach. W garnizonie małopolskim 23 policjantów ma uprawnienia instruktora narciarstwa PZN lub pomocnika instruktora narciarstwa PZN, a 112 policjantów zostało przeszkolonych do pełnienia służby na stokach. W okresie od 27 grudnia 2018 roku do 18 marca 2019 roku wykonano 606 służb ośmiogodzinnych w ramach dwuosobowych patroli. 

Funkcjonariusze patrolują nie tylko nartostrady, ale także ich okolice, drogi dojazdowe i parkingi. Podstawowym zadaniem Policji na stokach narciarskich są działania prewencyjne, mające wpływ na szeroko pojęte bezpieczeństwo na małopolskich zorganizowanych terenach narciarskich. 

Podczas zawodów Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem ponad 200 policjantów zadba o bezpieczeństwo w mieście i bezpośrednio w rejonie Wielkiej Krokwi

- Jak co roku w okresie ferii małopolscy policjanci będą czuwać nad bezpiecznym dojazdem do miejsc wypoczynku, jak również nad spokojem odpoczywających w Małopolsce. Nasze działania będą koncentrować się na głównych drogach tranzytowych, przede wszystkim prowadzących do górskich miejscowości wypoczynkowych. Kontrolowane będą samochody osobowe, jak również autokary. Funkcjonariusze Policji będą zwracać uwagę na stan techniczny pojazdów oraz czas pracy i trzeźwość kierowców.  

We współpracy z Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz innymi podmiotami będziemy sprawdzać również miejsca zorganizowanego wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Z naszych wieloletnich doświadczeń wynika, że okres ferii niesie ze sobą większe zagrożenie czynnikami patologicznymi i demoralizacją. Dlatego też funkcjonariusze będą kontrolować m.in. miejsca, w których może dochodzić do handlu substancjami psychoaktywnymi. Będą również sprawdzać punkty sprzedaży alkoholu, a także tytoniu w zakresie dostępu do niego osób małoletnich. Dla bezpieczeństwa spędzających zimowy wypoczynek w górach policjanci patrolują również stoki narciarskie, zwracając uwagę na zbyt brawurową jazdę i nietrzeźwych narciarzy oraz sprawdzają, czy dzieci, które nie ukończyły 16 lat, jeżdżą w kaskach. Nasze działania będą koncentrować się na konsekwentnym eliminowaniu zagrożeń – tak, aby ferie w Małopolsce były bezpieczne – podsumowuje komendant wojewódzki Policji w Krakowie nadinspektor dr Krzysztof Pobuta. 

Państwowa Straż Pożarna: edukacja, kontrole, akcje ratowniczo-gaśnicze

- Aby zapewnić bezpieczeństwo dzieciom i młodzieży w czasie ferii zimowych, funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej przeprowadzają czynności kontrolno-rozpoznawcze w obiektach wypoczynku dzieci i młodzieży. Ponadto jednostki Państwowej Straży Pożarnej z województwa małopolskiego są dobrze przygotowane na ewentualność wystąpienia ekstremalnych zjawisk atmosferycznych, takich jak np. niska temperatura, intensywne opady śniegu, wystąpienie oblodzenia. Jesteśmy również przygotowani do prowadzenia działań z zakresu ratownictwa lodowego oraz ewakuacji podczas awaryjnego zatrzymania kolei linowych – mówi zastępca małopolskiego komendanta wojewódzkiego PSP st. bryg. Piotr Filipek.

Wspomniane czynności kontrolno-rozpoznawcze w obiektach wypoczynku dzieci i młodzieży służą wydaniu opinii w sprawie spełnienia przez te obiekty wymogów dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Rokrocznie strażacy stwierdzają usterki, których usunięcie warunkuje możliwość wykorzystania obiektu jako placówki zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży. W takim przypadku wydawane są opinie pozytywne z uwagami. Często spotykanym uchybieniem jest przekroczenie długości dojścia ewakuacyjnego wymaganego przepisami o ponad 100%. W takim przypadku funkcjonariusze PSP wydają opinię pozytywną z wyłączeniem części budynku, dla której nie były zapewnione właściwe warunki ewakuacji, np. ostatniej kondygnacji.  

Bardzo ważne ze względów bezpieczeństwa przeciwpożarowego są również właściwa eksploatacja obiektów i przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych w czasie trwania zimowego wypoczynku. Dlatego też strażacy z komend powiatowych i miejskich PSP przeprowadzają kontrole także podczas turnusów. Szczególnym nadzorem objęte są obiekty, które uzyskały opinię pozytywną z uwagami. 

W ramach sprawowania nadzoru nad właściwym przebiegiem wypoczynku strażacy sprawdzają obiekty zamieszczone w elektronicznej „Bazie wypoczynku” (https://wypoczynek.men.gov.pl/) – pod kątem ich właściwego zabezpieczenia przeciwpożarowego. 

Na szczególną uwagę w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży w czasie ferii zimowych zasługują działania strażaków w obszarze prewencji społecznej. W okresie wypoczynku strażacy zapraszają zorganizowane grupy dzieci i młodzieży pod opieką dorosłych do zwiedzania strażnic. Podczas wizyty dzieci będą mogły zapoznać się ze sprzętem i wyposażeniem jednostek ratowniczych PSP oraz z prowadzoną działalnością ratowniczo-gaśniczą, a także codzienną służbą strażaka-ratownika. W ramach tych spotkań strażacy przekazują dzieciom także informacje dotyczące unikania zagrożeń oraz bezpieczeństwa podczas wypoczynku. Strażacy zapraszają również do sal edukacyjnych „OGNIK”. 

Zachęcają ponadto do udziału w konkursach kalendarzowych dla dzieci organizowanych przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej – Szefa Obrony Cywilnej Kraju, które są umieszczone na odwrocie kalendarza plakatowego PSP na 2020 rok oraz na stronie KG PSP (https://www.straz.gov.pl/aktualnosci/lista_aktualnosci/Konkursy-kalendarzowe-PSP-2020/idn:37243). 

W przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych strażacy przypominają właścicielom i zarządcom nieruchomości o konieczności odśnieżania dachów i usuwania sopli lodowych. W obszarze tym strażacy wspierają Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego. Szczególną uwagę należy zwrócić na obiekty wielkopowierzchniowe, m.in. hipermarkety, hale targowe i sportowe oraz magazyny. 

W okresie jesienno-zimowym w mieszkaniach i domach jednorodzinnych wzrasta ryzyko powstania pożarów. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku wad albo niewłaściwej eksploatacji urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W tym samym okresie odnotowywany jest także wzrost liczby zatruć tlenkiem węgla, zwanym „cichym zabójcą”, gdyż jest on niewidoczny oraz nie ma smaku ani zapachu.  

„Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa” – to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów  

w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem tlenkiem węgla. Strażacy przypominają, że należy wykonać obowiązkowe okresowe przeglądy i czyszczenie przewodów kominowych oraz sprawdzenie instalacji wentylacyjnej, jak również urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. Państwowa Straż Pożarna przypomina również o utrzymaniu właściwego stanu technicznego czujek dymu i tlenku węgla (m.in. wymianie baterii). Niestety w tym sezonie mamy już w Małopolsce śmiertelną ofiarę czadu… 

„Bezpieczny autokar” i nie tylko

W związku z feriami zimowymi Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Krakowie realizuje ogólnopolską akcję „Bezpieczny autokar”, polegającą na prowadzeniu wzmożonych kontroli autobusów przewożących dzieci i młodzież na zimowy wypoczynek.

W ramach tych działań inspektorzy prowadzą także wykłady edukacyjne pt. „Bezpiecznie nie tylko w autobusie”. Ideą tej akcji jest zarówno przeprowadzenie kontroli autobusu bezpośrednio wpływającej na bezpieczeństwo podróżnych, jak i zainteresowanie dzieci  

i młodzieży problematyką bezpieczeństwa w ruchu pieszych i zwiększenie świadomości zagrożeń na drodze.

Akcja „Bezpiecznie nie tylko w autobusie” polega na organizacji quizów i konkursów podczas czynności inspekcyjnych autobusu, a nagrodą za poprawne odpowiedzi są gadżety związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego. Natomiast w trakcie kontroli inspektorzy będą sprawdzać czas pracy i trzeźwość kierowcy, stan techniczny i wyposażenie pojazdu, liczbę pasażerów. 

Działania Nadzoru Budowlanego 

Organy Nadzoru Budowlanego od wielu lat prowadzą zintensyfikowane działania podczas wypoczynku letniego i zimowego. W ich ramach kontroli w zakresie bezpieczeństwa

i legalności użytkowania podlegają obiekty i urządzenia budowlane służące do aktywnego wypoczynku, organizacji różnego rodzaju imprez rozrywkowych oraz w szczególności te, w których organizowany jest pobyt dzieci i młodzieży. Dodatkowo w sezonie zimowym kontrolą objęte są wyciągi narciarskie.  

Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w ramach akcji „Bezpieczne ferie dla dzieci i młodzieży w województwie małopolskim 2020” zlecił Powiatowym Inspektorom, aby podczas prowadzonych kontroli obiektów budowlanych zwrócono szczególną uwagę na kwestię ich bezpiecznego utrzymania i użytkowania w zakresie znajdujących się w nich instalacji gazowych. Nadto – w przypadku wystąpienia intensywnych opadów śniegu - zobligowano podległe jednostki do stałej kontroli ciężaru pokrywy śnieżnej/ śnieżno-lodowej poprzez dokonywanie pomiarów posiadanymi śniegomierzami.

Bezpieczeństwo w górach 

Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, podobnie jak Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, realizuje zadania ratownictwa górskiego – na zlecenie MSWiA, zgodnie z zapisami ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. Ratownicy udzielają pomocy wszystkim potrzebującym w górach. Ponadto w 4 stacjach narciarskich (Kotelnica Białczańska, Bania, Kasprowy Wierch i Gubałówka) TOPR wykonuje zadania z zakresu ratownictwa narciarskiego. W pozostałych kilkudziesięciu ośrodkach narciarskich to zarządzający tymi ośrodkami mają obowiązek zapewnić ratownictwo narciarskie we własnym zakresie. Przed korzystaniem z tras narciarskich warto sprawdzić, czy warunek ten jest spełniony.  

Większość zarządzających koleją linową zawarła z TOPR umowy o współpracy przy ewentualnej konieczności ewakuacji osób z kolejki w razie awaryjnego zatrzymania. 

Warto też wiedzieć, że zorganizowane grupy dzieci i młodzieży wychodzące w Tatry są zobowiązane do korzystania z usług przewodnika z odpowiednimi uprawnieniami. 

TOPR zachęca też rodziców do uważniejszego planowania wyjść w góry adekwatnie do warunków i zagrożenia lawinowego – tak, by nie narażać najmłodszych na zbędne ryzyko. 

Przejezdność dróg 

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie przygotowana jest do prowadzenia czynnej akcji zimowego utrzymania dróg od 1 października 2019 r. Do swej dyspozycji ma sprzęt wykonawców w ilości: 149 solarek opłużonych, 5 pługów wirnikowych (+2 w rezerwie), 4 UNIMOGi w rezerwie, 7 równiarek, 37 ładowarek. Sprzętem tym GDDKiA będzie dysponować do 31 marca 2020 r.

Sytuacja na drogach krajowych monitorowana jest całodobowo przez dyżurnych Punktu Informacji Drogowej w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie za pomocą: 125 kamer, 61 stacji meteorologicznych, systemu czasu przejazdu na odcinku Kraków – Zakopane, strony internetowej obrazującej natężenie ruchu na drogach, informacji od służb terenowych GDDKiA i innych służb współpracujących z GDDKiA. GDDKiA na bieżąco współpracuje ze Strażą Pożarną, Policją oraz WITD.  

W przypadku wystąpienia utrudnień w ciągach dróg krajowych istnieje możliwość informowania o tym fakcie kierowców poprzez wyświetlenie informacji na 51 tablicach zmiennej treści zlokalizowanych na sieci dróg. 

Na odcinku od Krakowa do Zakopanego funkcjonuje tzw. system czasu przejazdu, który na bieżąco informuje podróżujących o aktualnych warunkach jazdy na tym odcinku. 

Bieżące informacje o przejezdności dróg krajowych na obszarze województwa małopolskiego można uzyskać całodobowo w Punkcie Informacji Drogowej Oddziału Kraków Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad pod numerami telefonów /12/412-16-44, /12/417-14-22 oraz 600-800-610 lub sprawdzić na stronie internetowej www.gddkia.gov.pl 

Z kolei Zarząd Dróg Wojewódzkich (zajmujący się siecią 1375 km dróg wojewódzkich) gotowość do realizacji zadań związanych z zimowymi warunkami utrzymuje od  

20 października 2019 r. wykonawcy zgromadzili odpowiednie ilości materiałów oraz dysponują stosownym sprzętem do zimowego utrzymania. Łączna ilość przygotowanego sprzętu do zimowego utrzymania dróg wojewódzkich wynosi 112 sztuk (piaskarki, solanki, pługi, ładowarki, sprzęt do odśnieżania chodników), zaś łączna ilość zgromadzonych materiałów to 21,81 tys. ton (sól drogowa, materiał uszorstniający, solanka).