W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi wystąpienia Wojewody Małopolskiego do Prokuratury Okręgowej w Krakowie o włączenie się do postępowania kontrolnego prowadzonego przez pracowników Wydziału Infrastruktury Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie wobec Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie (jednostki podległej Prezydentowi Miasta Krakowa) przekazuję, że pismo to wysłaliśmy 7 grudnia 2017 roku na podstawie art. 5 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U.2016.177 ze zmianami).
Jednym z celów kontroli, która rozpoczęła się w grudniu 2015 roku, przeprowadzonej w ramach sprawowanego przez wojewodę nadzoru nad zarządzaniem ruchem drogowym, określonym w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2017.1260 ze zmianami), było ustalenie stanu faktycznego, rzetelne jego udokumentowanie i ocena działalności Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie realizującego zadania z zakresu zarządzania ruchem na drogach publicznych miasta Krakowa.
Przypomnijmy i podkreślmy, że za organizację ruchu w Krakowie, w tym za ustalenie zasad parkowania, odpowiada wyłącznie organ samorządowy, tzn. Prezydent Miasta Krakowa (podległa mu jednostka ZIKiT); ponieważ – jak nazwa wskazuje – samorząd „rządzi się sam”, propozycję rozwiązań w tym zakresie może przedstawić tylko organ samorządowy i ma on pełną samodzielność w tej kwestii.
Wojewoda Małopolski jest w tym przypadku jedynie organem nadzoru i kontroli – mającym pewne narzędzia w tym zakresie, ale niemogącym proponować takich czy innych rozwiązań, które miałyby obowiązywać dla Krakowa; innymi słowy wojewoda nie może przywrócić miejsc parkingowych czy zaproponować określonej organizacji ruchu w Krakowie; Małopolski Urząd Wojewódzki jedynie bada, czy ustalona przez zarządcę drogi organizacja ruchu jest zgodna z prawem (możemy wytknąć błędy, ale nie możemy ich naprawić – błędy naprawić może ZIKiT).
Co istotne, każdy organ – czy to samorządowy czy rządowy – zobowiązany jest do działania na podstawie i w granicach prawa – zarówno ZIKiT ustalając organizację ruchu w Krakowie, jak i wojewoda kontrolując tę organizację.
Po zakończeniu czynności kontrolnych p. Józef Pilch, ówczesny Wojewoda Małopolski, przekazał p. Jackowi Majchrowskiemu, Prezydentowi Miasta Krakowa, wystąpienie pokontrolne z 4 marca 2016 roku zawierające w szczególności ustalenia stanu faktycznego, ocenę skontrolowanej działalności oraz zalecenia pokontrolne. Wystąpienie pokontrolne dostępne jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu pod adresem
https://bip.malopolska.pl/api/files/1378829
Do dziś zalecenia pokontrolne nie zostały w całości wykonane. Ponadto Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie wprowadza i utrzymuje rozwiązania drogowe w naszym przekonaniu niezgodne z obowiązującym prawem. Do rozwiązań niezgodnych z prawem zaliczamy przykładowo wprowadzenie stref ograniczonego ruchu oraz dopuszczenie rowerzystów do poruszania się po drogach wyznaczonych dla pieszych.
Jak już podkreślaliśmy, wprowadzenie stref ograniczonego ruchu będzie dotyczyło dróg publicznych (na Kazimierzu i według pierwotnych projektów także w innych lokalizacjach), z których korzystać może każdy, na równych prawach, a ewentualne ograniczenia i wyjątki muszą wynikać wprost z obowiązujących ustaw lub innych przepisów szczególnych. Zgodnie bowiem z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U.2016.1440 ze zmianami),
drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.
Drogi publiczne nie są budowane i utrzymywane na wyłączność jednej grupy użytkowników czy samorządu terytorialnego, ale w interesie wszystkich uczestników ruchu, którzy mają takie samo prawo do ich wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem. Drogi publiczne, co do zasady, powinny być ogólnodostępne, a ewentualne ograniczenia powinny wprost wynikać z zaistniałej potrzeby, i co chyba najważniejsze, ograniczenia te muszą mieć charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy. Wydaje się również, że ewentualnie wprowadzone „strefy zielone” będą naruszać art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U.1997.78.483 ze zmianami), z którego wynika, że wszyscy są równi wobec prawa i mają być traktowani tak samo przez władzę publiczną.
Otrzymujemy bardzo wiele sygnałów świadczących o tym, jak istotna z punktu widzenia interesu ogólnospołecznego oraz zaangażowania opinii publicznej jest możliwie najefektywniejsza i zarazem zgodna z przepisami organizacja ruchu w Krakowie. Z jednej strony dotykamy tu bowiem kwestii zgodności z przepisami prawa, z drugiej pewnego stanu faktycznego, z którym w Krakowie od dłuższego czasu mieliśmy do czynienia.
Wypracowanie najlepszych rozwiązań jest przedmiotem dyskusji, w którą zaangażowany jest też Wojewoda Małopolski. Dyskusja ta trwa nadal, gdyż ze względu na wagę problemu rozwiązanie przedmiotowej kwestii nie nastąpi oczywiście od razu i będzie wymagało szerszych konsultacji i analiz również innych organów.
Zapewniamy jednak, że z dużą uwagą przyglądamy się wprowadzanym rozwiązaniom i oczywiście – zgodnie z nałożonymi na nas obowiązkami i powierzonymi nam zadaniami – będziemy badać, czy reorganizacja ruchu w Krakowie jest zgodna z przepisami prawa.
Jesteśmy przekonani, że udział Prokuratora w tym postępowaniu zagwarantuje jego prowadzenie i wydanie ewentualnych rozstrzygnięć w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa.
Liczymy, że włączenie się do sprawy Prokuratora Okręgowego zapewni dogłębną analizę dotychczasowego postępowania pracowników naszego Wydziału, jak i dalsze prowadzenie oraz wydanie ewentualnych rozstrzygnięć dotyczących działalności ZIKiT, w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Naszym zdaniem kontrola, która rozpoczęła się w grudniu 2015 roku, trwa do dziś, bowiem do tej pory nie otrzymaliśmy informacji o zrealizowaniu zaleceń pokontrolnych.