Doktor nauk medycznych, specjalistka w dziedzinie psychiatrii, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, harcerka, działaczka pro-life. Podczas II wojny światowej łączniczka w polskiej konspiracji, aresztowana i więziona w niemieckim obozie Ravensbrück. Przyjaźniła się z św. Janem Pawłem II. Śp. Wanda Półtawska spoczęła na Cmentarzu Salwatorskim.

Uroczystości żałobne rozpoczęły się w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Śp. prof. Wanda Półtawska spoczęła na Cmentarzu Salwatorskim. W pogrzebie udział wzięli m.in.: prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wraz z małżonką, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Paweł Szefernaker, który odczytał list premiera Mateusza Morawieckiego, wojewoda małopolski Łukasz Kmita oraz ministrowie, prezesi urzędów centralnych, parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych, dowódcy i komendanci jednostek wojskowych i służb mundurowych.

Organizatorem uroczystości państwowych z ceremoniałem wojskowym był wojewoda małopolski Łukasz Kmita we współpracy z Archidiecezją Krakowską i Urzędem Miasta Krakowa.

- Odprowadzamy dziś w ostatnią drogę panią profesor Wandę Półtawską - harcerkę i żołnierkę, lekarza i profesora i wreszcie niezłomną wojowniczkę o drugiego człowieka. Niestrudzoną wojowniczkę o życie, moralność i świadomość. Kiedy patrzy się na historię jej życia, nie dziwi, że drogi jej i księdza Karola Wojtyły spotkały się. Dostrzegł w niej ogromnego ducha i siłę, której tak wielu przeciwnościom losu nie udało się zmiażdżyć – powiedział prezydent Andrzej Duda.

– Odprowadzając w ostatnią drogę śp. prof. Wandę Półtawską, żegnamy osobę, której zasługi dla naszej Ojczyzny trudno przecenić. I choć Rzeczypospolita Polska w dowód wdzięczności uhonorowała Ją przed kilkoma laty najwyższym odznaczeniem państwowym – Orderem Orła Białego – nie sposób uciec od myśli, że pozostawiona przez Zmarłą spuścizna – zarówno intelektualna, jak i duchowa – jeszcze przez wiele lat będzie odsłaniać przed nami swe piękno i szlachetność. Jej życie przypominało wspaniałą mozaikę mieniącymi się różnymi barwami, a zarazem fascynującą niezwykłym kształtem, jak przybrało (…). Zapamiętamy Ją jako jedną z tym dzielnych i niezłomnych kobiet, które tworzyły wolną i solidarną Polskę – napisał premier Mateusz Morawiecki.

– Była w drugiej klasie liceum, kiedy wybuchła II wojna światowa. Natychmiast wraz z grupą harcerek ruszyła do pomocy. I tak miało już pozostać przez wszystkie kolejne lata trudów i wyzwań, które życie postawiło przed prof. Wandą Półtawską. To pomoc i oddanie, oparte na chrześcijańskich wartościach, a także głębokie zaufanie w Opatrzność, przeprowadziły Ją przez niemal 102 lata życia. Zawsze wierna swoim ideałom, nie ulegała modom czy presjom. Nie złamało Jej nawet okrucieństwo KL Ravensbrück – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

– Śp. prof. Wanda Półtawska nauczała, czym jest miłość do życia i drugiego człowieka. Była osobą odważną, silną i niezłomną. Widziała świat takim, jaki jest, i zawsze potrafiła dostrzec drzemiące w nim dobro. 25 października odeszła jedna z najbardziej niezwykłych postaci naszych czasów. Jej życie było świadectwem wiary, umiłowania do Boga i Ojczyzny – dodaje wojewoda Kmita.

Doświadczenie okrucieństwa wojny
Wanda Półtawska z domu Wojtasik urodziła się w Lublinie 2 listopada 1921 r. Odebrała wykształcenie w szkole Sióstr Urszulanek, działała także w harcerstwie. Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę w ramach tajnych kompletów. Równocześnie zaangażowała się w działalność konspiracyjną jako łączniczka.

W 1941 r. została zatrzymana przez Niemców. Po aresztowaniu poddano ją trwającemu wiele miesięcy brutalnemu śledztwu i wielokrotnie torturowano. Z więzienia na Zamku Lubelskim, we wrześniu 1941 r., trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie stała się ofiarą okrutnych eksperymentów pseudomedycznych.

Świadek historii
Po zakończeniu wojny starała się dawać świadectwo o przeżyciach obozowych. Relacje z pobytu w Ravensbrück zawarła w książce wspomnieniowej „I boję się snów”. Działała na rzecz upamiętnienia na terenie byłego niemieckiego obozu w Ravensbrück więzionych tam Polek. Równolegle prowadziła badania tzw. dzieci oświęcimskich (osób, które w bardzo młodym wieku znalazły się w obozach koncentracyjnych). Uczestniczyła także w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.

Praca naukowo-badawcza
Pod wpływem doświadczeń obozowych postanowiła zostać lekarzem, ukończyła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Opracowała metodę „psychoterapii obiektywizującej”, opartą na uświadamianiu nieprzystosowanej młodzieży jej ról w społeczeństwie i w rodzinie. Zajmowała się też wpływem aborcji na psychikę kobiety. Praca naukowo-badawcza wpłynęła na jej zaangażowanie w działalność na rzecz obrony życia. Między innymi w tym zakresie nawiązała współpracę z metropolitą krakowskim abp. Karolem Wojtyłą, kontynuując ją także po jego wyborze na papieża. Jej przyjacielskie relacje z Janem Pawłem II stały się tematem licznych wspomnień, które stanowią ważny element upamiętniania postaci papieża Polaka.

Dama Orderu Orła Białego, uhonorowana Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innymi odznaczeniami państwowymi i kościelnymi.

Pod patronatem śp. prof. Wandy Półtawskiej odbywał się Ogólnopolski Konkurs Historyczno-Literacki „Polskie więźniarki w Ravensbrück”. Podsumowanie XII edycji konkursu miało miejsce 22 września 2023 r. w naszym Urzędzie (https://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=15395).

Źródło informacji historycznych: IPN