160 tys. osób objętych opieką do końca 2024 roku. To cel rozszerzenia programu pilotażowego Krajowej Sieci Kardiologicznej od kwietnia dostępnego dla pacjentów w Małopolsce. Natomiast od 1 października 2022 roku lekarze pierwszego kontaktu w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej mogą realizować świadczenia zdrowotne w nowym modelu zwanym opieką koordynowaną. Wprowadzenie opieki koordynowanej to kolejny etap zmian w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej i wzmocnienia ich roli w systemie ochrony zdrowia.

O procedurze wdrożenia pilotażu w Małopolsce podczas briefingu mówili m.in. wiceminister zdrowia Waldemar Kraska, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ Elżbieta Fryźlewicz-Chrapisińska, Pełnomocnik Ministra Zdrowia do spraw wdrożenia opieki koordynowanej w POZ, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej , prof. UMW dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas.

- Wprowadzenie opieki koordynowanej w POZ to jedna z najistotniejszych z punktu widzenia pacjenta zmian w systemie opieki zdrowotnej w ostatnich latach. Daje możliwość leczenia najczęstszych chorób przewlekłych w poradniach POZ i szerszy wachlarz diagnostyczny. W ramach opieki koordynowanej lekarz rodzinny może zlecić swoim pacjentom badania, które do tej pory były zarezerwowane dla poradni specjalistycznych – wyjaśniał w trakcie briefingu w Krakowie wiceminister zdrowia Waldemar Kraska.

- Od teraz pacjenci z nadciśnieniem tętniczym opornym i wtórnym, niewydolnością serca, nadkomorowymi i komorowymi zaburzeniami rytmu i przewodzenia oraz z zastawkowymi, wadami serca będą mogli korzystać z opieki w Krajowej Sieci Kardiologicznej. Małopolska dołączyła do listy województw i mieszkańcy będą mogli cieszyć się lepszą ochroną zdrowia. Głównym założeniem Krajowej Sieci Kardiologicznej jest szybka diagnostyka pacjenta i dalsza kompleksowa opieka, w której kluczową rolę odgrywają lekarze rodzinni, najlepiej znający danego chorego i opiekujący się nim na co dzień - mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Decyzję o skierowaniu do diagnostyki i leczenia w ramach KSK podejmuje lekarz: rodzinny, w poradni kardiologicznej lub w szpitalu. Podmiot, w którym pracuje musi mieć podpisane porozumienie o współpracy. Kolejny krok to kwalifikacja do programu pilotażowego przez lekarza specjalistę w poradni kardiologicznej. Powinna się ona odbyć w ciągu 30 dni od zgłoszenia do programu.

Dodatkowo pacjenci mogą liczyć na opiekę wyznaczonego dla nich koordynatora i możliwość stałego kontaktu z infolinią.

W ramach Sieci Kardiologicznej chory ma otrzymać każdy rodzaj opieki, który będzie dla niego niezbędny. Od lekarza POZ, przez przychodnię specjalistyczną (kardiologiczną lub hipertensjologiczną) do leczenia szpitalnego, jeśli takie okaże się w jego przypadku konieczne. W tym ostatnim aspekcie dzięki współpracy koordynatorów z różnych ośrodków choremu ma być proponowany najszybszy termin hospitalizacji dostępny we włączonych do Sieci szpitalach.

- Dla bezpieczeństwa pacjenta i ograniczenia stresu towarzyszącemu leczeniu, możliwie jak najwięcej badań ma być wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych lub w ramach pobytów jednodniowych. Zalecenia w opiece nad pacjentami kardiologicznym w KSK przygotowało grono ekspertów na potrzeby pilotażu – mówi wojewoda Kmita.

Na czym polega pilotaż?
Krajowa Sieć Kardiologiczna jest programem pilotażowym. Oznacza to, że na razie nie są nią objęci pacjenci w całej Polsce, ale na terenie siedmiu województw. Wszystko po to, żeby ocenić funkcjonowanie KSK w takiej skali i wcześnie wychwycić elementy ewentualnie wymagające poprawy. Oceniana będzie organizacja, jakość i efekty opieki kardiologicznej w Sieci. Testowana jest zasadność i skuteczność organizacji opartej o sieć ośrodków kardiologicznych oraz podział kompetencji między podmioty na różnych poziomach referencyjnych (POZ, AOS, leczenie szpitalne) działające w ramach umów z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Pilotaż ma również pozwolić na bardziej optymalne wykorzystanie możliwości ośrodków kardiologicznych – ich potencjału sprzętowego, jak i doświadczonego zespołu. Każdy podmiot uczestniczący w programie może liczyć na dodatkowe finansowanie wynikające ze zwiększonego zakresu obowiązków.

KSK w Małopolsce
W Małopolsce Ośrodkiem Koordynującym KSK jest Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, który zawiera porozumienia z podmiotami Sieci Kardiologicznej. Stroną mogą być oddziały kardiologiczne i chorób wewnętrznych, a także poradnie specjalistyczne oraz poradnie podstawowej opieki zdrowotnej. W tej chwili trwa proces podpisywania porozumień. Obecnie zostało podpisane 80 umów z POZ, 41 umów z AOS i z 18 szpitalami, które mają oddziały kardiologiczne.

Opieka koordynowana
W ramach tej opieki lekarz podstawowej opieki zdrowotnej współpracuje z lekarzami specjalistami, pielęgniarką POZ i dietetykiem. Koordynacja opieki nad pacjentem dotyczy schorzeń z zakresu: kardiologii, diabetologii, chorób płuc, endokrynologii, na które najczęściej chorują Polacy.

- W przypadku pacjentów, u których zdiagnozowano choroby z tych zakresów, lekarz POZ przeprowadza poradę kompleksową, na której wspólnie z pacjentem ustala indywidualny plan leczenia. Opieka koordynowana dotyczy pacjentów, którzy są chorzy przewlekle, powyżej 18 roku życia oraz są leczeni w placówkach POZ – mówi wojewoda małopolski.

Dodatkowe badania, konsultacje ze specjalistami, rola koordynatora
Wprowadzenie opieki koordynowanej w POZ wiąże się z poszerzeniem listy badań diagnostycznych, które może zlecić lekarz rodzinny. Chodzi m.in. o: pakiet badań tarczycowych, EKG wysiłkowe, Holter EKG, USG Doppler naczyń kończyn dolnych, ECHO serca. Do tej pory na te badania kierował lekarz specjalista.

- Poszerzenie katalogu badań w POZ skróci czas potrzebny na wykonanie diagnostyki, pozwoli na szybsze postawienie diagnozy i wprowadzenie właściwego leczenia – zaznacza wojewoda Kmita.

W razie potrzeby lekarz POZ ma możliwość zlecenia choremu konsultacji z dietetykiem (np. przy rozpoznaniu cukrzycy) czy wizyty w poradni specjalistycznej. Może również sam skonsultować stan zdrowia swojego pacjenta z lekarzem specjalizującym się w danej dziedzinie – diabetologii, endokrynologii, chorobach płuc, kardiologii.

Nad całością procesu terapii czuwa koordynator, współpracujący z całym zespołem zajmującym się pacjentem w ramach opieki koordynowanej. Przepisy nie wymagają, aby była to osoba nowozatrudniona. Zadania koordynatora może realizować personel, który już pracuje w poradni.

- O tym, że potrzebne są zmiany w opiece podstawo¬wej, m.in. takie, jakie teraz zachodzą, mówiliśmy już kilka, nawet kilkanaście lat temu. Im lepiej poradnie POZ przygotują się do wdrożenia u siebie opieki koordynowanej, tym szybciej pacjenci zostaną jej beneficjentami  – mówi prof. UMW dr hab. Agnieszka Mastalerz-Migas Pełnomocnik Ministra Zdrowia do spraw wdrożenia opieki koordynowanej w POZ, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej.

Finansowanie opieki koordynowanej
Możliwość zlecania nowych badań, ustalanie indywidualnego planu leczenia, konsultacje z lekarzem specjalistą w formie lekarz – lekarz oraz lekarz – pacjent, nowe zadania dla koordynatora są odrębnie wycenione i dodatkowo finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Opieka koordynowana jest opłacana niezależnie od stawki kapitacyjnej.

Lekarz POZ otrzymuje środki na koordynację w formie budżetu powierzonego. Ten model rozliczania części świadczeń w POZ pojawił się już w lipcu 2022 r. Wtedy lekarze POZ zyskali możliwość zlecania 8 dodatkowych badań, gdzie za każde z nich NFZ płaci odrębnie.

W przypadku opieki koordynowanej jest podobnie. Lekarz POZ otrzymuje budżet powierzony na koordynację, gdzie każde badanie i konsultacje Fundusz rozlicza według kosztów wycenionych przez Agencję Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Opieka koordynowana w Małopolsce
- W Małopolsce obecnie jest 100 placówek podstawowej opieki zdrowotnej, w których realizowana jest opieka koordynowana. Wprowadzenie takiej opieki w konkretnych przychodniach jest dobrowolne. Przychodnie, które już są gotowe do włączenia koordynacji, od 1 października 2022 r. mogą występować do oddziałów wojewódzkich NFZ z wnioskiem o rozszerzenie umowy o usługi związane z opieką koordynowaną - mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita

W kolejnym kroku oddział wojewódzki NFZ sprawdzi wnioski i podpisze aneksy do umów. Wówczas konkretne placówki POZ poszerzą swoją ofertę dla pacjentów - dodaje wojewoda Kmita.

- Obecnie w Małopolsce jest ponad 100 placówek podstawowej opieki zdrowotnej, w których realizowana jest opieka koordynowana.  To przychodnie m.in. z Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza, Dąbrowy Tarnowskiej, Nowego Targu, ale również mniejszych miejscowości i wsi – Grybowa, Klikuszowej, Radziszowa czy Juszczyna. Te z mniejszych miejscowości cieszą tym bardziej, bo dla nich ten proces może być trudniejszy, ale jednocześnie pokazują one wysoki poziom zaangażowanie i dobrą organizację  – podkreślała Dyrektor Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Krakowie Elżbieta Fryźlewicz-Chrapisińska.

Źródło: Małopolski Oddział Wojewódzki NFZ