Guzik z chleba i pukiel włosów. Otwarcie wystawy pn. „Powstanie Styczniowe. W 160. rocznicę zrywu”
2022-11-24

Pamiątki po powstańcach styczniowych, ich broń i sztandary; ikonografie wodzów powstania, bitew i potyczek stoczonych z wojskami carskimi, a także przedmioty osobiste: guzik z chleba, pukiel włosów i zdjęcie przedwcześnie zmarłej córeczki jednego z wodzów. To eksponaty wystawy pn. „Powstanie Styczniowe. W 160. rocznicę zrywu”. 

W uroczystym otwarciu w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach uczestniczyli poseł Elżbieta Duda i wojewoda małopolski Łukasz Kmita. Obecny był dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie prof. dr hab. Andrzej Szczerski. 

– 160 lat temu wybuchł najdłuższy w epoce porozbiorowej zryw niepodległościowy. Powstanie Styczniowe spowodowało ogromny przełom. Wywarło znaczący wpływ na rozwój naszej tożsamości narodowej. O naszą wolność walczyli generałowie, m.in.: Romuald Traugutt, Zygmunt Sierakowski, Antoni Jeziorański i Marian Langiewicz. Pamiątki po nich można zobaczyć do 30 czerwca 2023 roku w najstarszym oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie, w Sukiennicach. Wśród przedmiotów należących do wybitnych przywódców znajduje się także oporządzenie powstańców: broń i umundurowanie. Są fotografie i dokumenty. W walce o niepodległość wzięli udział bowiem nie tylko wielcy przywódcy, ale i dziesiątki tysięcy przedstawicieli różnych klas i zawodów – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita. 

Potrzeba wolności i miłości do Ojczyzny

– Artefakty związane z historią Powstania Styczniowego nie są reliktem zamierzchłych czasów. Stanowią ważny element naszego dziedzictwa kulturowego. Przypominają o tych, którym zawdzięczamy naszą niepodległość. Są żywym dowodem na istnienie wartości ważniejszych nawet niż życie. Wystawa „Powstanie Styczniowe. W 160. rocznicę zrywu” przypomina, jak trwale w naszej świadomości zakorzenione są potrzeba wolności i miłości do Ojczyzny. Serdecznie zachęcam wszystkich Małopolan do jej obejrzenia – dodaje wojewoda Łukasz Kmita. 

Największe i najdłużej trwające polskie powstanie było końcem pewnej epoki w naszej historii. To kres romantyzmu, ale też ostatnia w XIX wieku próba wydźwignięcia się na niepodległość. Pomimo ogromnych strat, jakie poniosło społeczeństwo polskie w wyniku działań wojennych, represji, zsyłek i emigracji, idea walki o niepodległość przekazywana była kolejnym pokoleniom, które czerpały z niej natchnienie, i które ostatecznie doprowadziły w 1918 roku do odrodzenia Państwa Polskiego. 

Tylko oni mieli rację

– Warto, w kontekście zbliżającej się 160. rocznicy Powstania, przywołać jego wysoką ocenę, wyrażoną przez Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Prymasa Polski w homilii na 100-lecie Powstania: My bardzo często robimy nad trumną rachunek sumienia. I naród polski nad trumną Powstańców 1863 r. zrobił rachunek sumienia. Był on dla nas zbawczy. Dlatego z głęboką czcią klękamy na śladach krwi naszych braci, którzy nie zawahali się oddać jej, abyśmy żyć mogli. Z głęboką czcią całujemy drogi ich bitew, na których ofiarność zda się w beznadziejny sposób walczyła o niewątpliwe prawo wolności... Tylko właśnie ci, co padli, obejmując miłosiernie otwartą piersią ukrzyżowaną pierś Matki-Polki. Tylko oni mieli rację! A my po stu latach wiemy to jeszcze lepiej. Warto o tym przesłaniu pamiętać. Powstańcy Styczniowi mieli rację. Mimo wysokiej ceny, jaką zapłacili, mieli rację, bo wybrali Ojczyznę – przypomina wojewoda Kmita.

Sztandar, luneta i biżuteria

Na ekspozycji w Sukiennicach znajdują się sztandary, m.in. sztandar, który najprawdopodobniej był używany przez oddziały pod dowództwem Edmunda Taczanowskiego w 1863 roku. 

Zobaczyć możemy przedmioty osobiste, jak luneta po dyktatorze powstania Romualdzie Traugutcie, pukiel włosów Zygmunta Sierakowskiego i fotografię jego córeczki, Zygmunty Sierakowskiej, urodzonej na zesłaniu po egzekucji ojca 27 czerwca 1863 roku, a zmarłej niespełna dwa lata później. 

Niezwykłym eksponatem jest wykonany w 1863 roku guzik z chleba przez więźnia cytadeli warszawskiej. Są broń i oporządzenie po powstańcach Longinie Żukowskim i Marcinie Kolaszce oraz bagnet używany w oddziałach dyktatora Mariana Langiewicza. Unikalnym zabytkiem jest czapka gen. Antoniego Jeziorańskiego. 

Znakiem czasów są także prezentowane fotografie powstańców. Ich wspólną cechą są wyeksponowane atrybuty żołnierskie: broń i umundurowanie. Obok nich znajdują się także fotografie weteranów powstania. Uzupełniniem ekspozycji są dokumenty i druki z epoki, a także biżuteria patriotyczna z okresu poprzedzającego wybuch powstania.   

Źródło: https://mnk.pl/wystawy/powstanie-styczniowe-160-rocznica-zrywu

20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego 20221124 160 rocznica Powstania Styczniowego
Podziel się:
wstecz    do góry     drukuj