– W lutym przekazałem Wodom Polskim decyzję dotyczącą wykonania muru z grodzic winylowych na prawym brzegu rzeki Serafy w rejonie krakowskiego osiedla Złocień. Ta inwestycja jest już zakończona. Dziś wykonujemy kolejny krok. Analogiczna winylowa ściana powstanie obustronnie w rejonie osiedla Bieżanów. To element kompleksowych działań, w ramach których realizujemy projekt polegający na budowie kaskady 5 zbiorników przeciwpowodziowych: dwóch na rzece Serafie i trzech na potoku Malinówka. Robimy wszystko, aby chronić mieszkańców południowego Krakowa przed podtopieniami – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
O powstającym w rejonie osiedla Bieżanów swego rodzaju murze przeciwpowodziowym opowiedzieli dziś na briefingu prasowym: minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Krzysztof Woś, poseł Rafał Bochenek, wojewoda małopolski Łukasz Kmita, prezydent miasta Krakowa Jacek Majchrowski. Briefing odbył się na terenie zbiornika Bieżanów, gdzie rozpoczyna się inwestycja z wykorzystaniem grodzic winylowych.
Razem jesteśmy silniejsi
Po wezbraniu, które miało miejsce w 2021 roku na terenie Bieżanowa, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie podjęło współpracę z miastem Kraków w celu zwiększenia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w tym rejonie. Zgodnie z zawartym porozumieniem, rozpoczyna się kolejny etap zadania: „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Serafy”.
– Zaczynamy inwestycję będącą dowodem na to, że Wody Polskie bardzo dobrze współpracują z Urzędem Miasta Krakowa. Po wezbraniach na rzece Serafie w 2021 r. zawarliśmy porozumienie z miastem dotyczące zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców doliny Serafy i te działania cały czas są prowadzone. W tym roku zakończyliśmy pierwsze prace na Serafie mające na celu wzmocnienie linii brzegu poprzez ściankę winylową w formie murku. Dzisiaj kontynuujemy tę pracę, aby zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców na bardzo zurbanizowanym obszarze, przez który przepływa Serafa. Te prace realizowane są w ramach bardzo ważnego projektu prowadzonego przez Wody Polskie, tj. Programu ochrony przeciwpowodziowej dorzecza Odry i Wisły, współfinansowanego ze środków Banku Światowego, Banku Rady Rozwoju Europy, budżetu państwa, środków własnych Wód Polskich – mówi prezes Wód Polskich Krzysztof Woś.
– Dokładamy wszelkich starań, aby odpowiednio przygotować polskie miejscowości do nasilających się przez zmiany klimatu powodzi. Mając świadomość, że zjawisko to w bardzo krótkim czasie może spowodować duże straty dla społeczeństwa, inwestujemy w rozwiązania, które zabezpieczą mieszkańców przed jego skutkami. Przy okazji chciałbym podziękować Miastu Kraków za owocną współpracę w tej sprawie – mówi minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
– Porozumienie zawarte pomiędzy Wodami Polskimi a miastem Kraków to przykład dobrej i konstruktywnej współpracy administracji rządowej i samorządowej w imię wspólnego celu. To namacalny przykład działań potwierdzających zasadę: razem jesteśmy silniejsi – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
– Od zawsze teren Bieżanowa był newralgicznym punktem w sytuacji, gdy miała miejsce powódź. Powódź z 2010 r. spowodowała także zwiększenie intensywności działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej tego rejonu Krakowa. Jesteśmy teraz na terenie zbiornika, który został wybudowany w ramach umowy pomiędzy miastem a województwem. W tej chwili przystępujemy do realizacji dalszej części, czyli wybudowania 2 km grodzi, które uchronią fragment Bieżanowa przed zalewaniem. Dalszy ciąg będą budowały Wody Polskie, co jest przykładem na to, jak wspólnymi siłami można coś dobrego zrealizować – mówi prezydent miasta Krakowa Jacek Majchrowski.
„Tarcza” chroniąca przed podtopieniami
Pierwszy etap zadania zabezpieczającego dolinę Serafy został już zrealizowany przez wykonanie muru z grodzic winylowych na prawym brzegu na odcinku w rejonie osiedla Złocień. PGW Wody Polskie zrealizowały to zadanie samodzielnie, a koszt prac wyniósł prawie 2 mln zł.
Teraz będzie realizowany drugi etap, czyli wykonanie muru z grodzic winylowych odcinkowo obustronnie poniżej zbiornika Bieżanów w rejonie osiedla Bieżanów. Docelowo winylowa ściana przeciwpowodziowa o długości ponad 1 km ma powstać na obu brzegach rzeki, czyli łączna długość konstrukcji będzie wynosić ponad 2 km. Zadanie to finansuje gmina miejska Kraków, a jego wartość wynosi blisko 10 mln zł.
– Ta inwestycja ma gigantyczne znaczenie nie tylko dla Krakowa, ale i dla powiatu wielickiego, który skorzysta na budowie tych dodatkowych zapór, mających uchronić te tereny przed zalaniem w razie gwałtownych deszczy. Te tereny – Bieżanów, Złocień czy Wieliczka – były zalewane nawet po kilka razy w miesiącu. Jako mieszkańcy dziękujemy i czekamy na realizację – podkreśla poseł na Sejm Rafał Bochenek.
– Opaska brzegowa, która powstanie, będzie pełniła funkcję „tarczy” chroniącej mieszkańców Bieżanowa i okolic przed podtapianiem. Będzie to swego rodzaju mur przeciwpowodziowy, który w razie wezbrania rzeki Serafy będzie powstrzymywał teren przed zalewaniem – tłumaczy wojewoda Kmita.
Skorygowanie parametrów koryta Serafy
Dodatkowo w wyniku prac koryto rzeki Serafy zostanie dostosowane do aktualnie występujących warunków przepływu i obecnego zagospodarowania przyległych terenów. Jego parametry zostaną skorygowane tak, aby uzyskać odcinkowo efekt zwiększenia pojemności.
Podniesienie i wyrównanie rzędnych opasek brzegowych za pomocą murów z grodzic winylowych na odcinkach powodujących bezpośrednie zagrożenie dla zabudowy mieszkaniowej pozwoli na osiągnięcie odpowiednich parametrów hydraulicznych koryta, co zapewni bezpieczny spływ wód wezbraniowych.
Kaskada 5 zbiorników przeciwpowodziowych
Jednak mając świadomość zachodzących zmian klimatycznych oraz postępującej urbanizacji, PGW Wody Polskie prowadzą jeszcze inne działania mające zdecydowanie poprawić sytuację w tym rejonie Krakowa. Przede wszystkim realizowane są obecnie działania ochronne w postaci kaskady 5 zbiorników przeciwpowodziowych: dwóch na rzece Serafie i trzech na potoku Malinówka.
– W styczniu 2022 roku wydałem decyzję o pozwoleniu na budowę zbiornika przeciwpowodziowego „Malinówka 3”. Pod koniec maja ubiegłego roku zakończyła się procedura umożliwiająca realizację dwóch innych zbiorników małej retencji: „Malinówka 1” i „2”, zaś w grudniu pozwolenie na budowę otrzymał zbiornik „Serafa 2”. W ten sposób, wraz ze zbiornikiem „Serafa 1”, stworzony zostanie system pięciu kaskadowo połączonych suchych zbiorników przeciwpowodziowych. Mają one znaczenie zarówno dla mieszkańców Krakowa, jak i Wieliczki. Łącznie zabezpieczą przed powodzią obszar o powierzchni 16,5 tys. hektarów. W sumie będą mieć pojemność blisko 400 tys. m3, czyli tyle wody przyjmą, gdy zacznie padać – przypomina wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Rozbudowa wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły w Krakowie
Strategiczną inwestycją kompleksowo zwiększającą bezpieczeństwo powodziowe Krakowa jest realizowana przez Wody Polskie rozbudowa wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły.
– W ramach inwestycji „Rozbudowa wałów przeciwpowodziowych rzeki Wisły w Krakowie” Wody Polskie modernizują 20 km wałów na terenie trzech krakowskich dzielnic (Krakowa: Podgórza, Czyżyn i Nowej Huty), ale inwestycja obejmie również część gminy Wieliczka. Realizacja tego projektu zapewni bezpośrednią ochronę 40 tys. mieszkańców oraz obiektów o strategicznym znaczeniu dla całego miasta – podkreśla wojewoda Kmita.
Zmodernizowane wały przeciwpowodziowe swoim bezpośrednim sąsiedztwem będą chronić mieszkańców oraz ich mienie na obszarze 31 km2. Mają również stanowić kluczowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe dla infrastruktury miejskiej oraz pobliskich obiektów przemysłowych. Zabezpieczą m.in. Elektrociepłownię Kraków w Łęgu, oczyszczalnie ścieków Płaszów oraz Kujawy, Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów przy ul. Giedroycia, część urządzeń technologicznych Zakładu Hutniczego Arcelor Mittal oraz wiele mniejszych zakładów przemysłowo-usługowych położonych przy ulicach Lipskiej, Jana Surzyckiego, Rybitwy i Christo Botewa.
Obecnie inwestycja jest na końcowym etapie realizacji – zakończenie kompleksowej rozbudowy wałów rzeki Wisły planowane jest na połowę przyszłego roku. Koszt realizacji inwestycji to 153 mln zł (z uwzględnieniem wypłaty stosownych odszkodowań).